liryka-podmiot liryczny, brak fabuły, ukazany przez nmonolog liryczny, świat uczuć, przeżyć, refleksjiepika-narrator, fabuła, narracja, świat ukazany przez narratora fabułą dramat-nie ma narratora, akcja, dialogi i monologi, świat ukazany przez działania, zachowanie bohaterów oraz przez didaskalia(tekst poboczny)mam dobrze bo to jest moja notatka z lekcji pani gyktowała licze na naj :)
Liryka - jeden z trzech podstawowych rodzajów literackich (obok dramatu i epiki). Obejmuje utwory, których głównym przedmiotem przedstawienia są przeżycia wewnętrzne, przekazywane za pośrednictwem wypowiedzi monologicznej, odznaczającej się subiektywizmem, podporządkowanej funkcji ekspresywnej języka. Centralnym elementem utworu lirycznego jest tzw. podmiot liryczny. Wywodzi się ona od nazwy starogreckiego instrumentu muzycznego - liry. Przy jej wtórze antyczni poeci śpiewali swoje pieśni. Gatunki liryczne hymn - uroczysta pieśń pochwalna na cześć np. ojczyzny, bohaterów historycznych, Boga; rozpoczyna się apostrofą oda - utwór o wzniosłej, patetycznej treści, opiewający wzniosłą ideę, osobę, wydarzenie pieśń - najstarszy gatunek liryczny, posługuje się różnymi środkami językowymi i różnorodną tematyką; początkowo związany z muzyką elegia - utwór liryczny o treści poważnej, refleksyjnej, pełen zadumy i smutku tren - utwór poświęcony zmarłej osobie, rozpamiętujący jej dokonania, zasługi i zalety fraszka - krótki utwór wierszowany o tematyce żartobliwej zakończony zaskakującą puentą sonet - składa się z 14 wersów - 2 strofy czterowersowe i 2 strofy trzywersowe (sonet jest podgatunkiem poematu; nie jest przedstawiany jako oddzielny gatunek liryczny) poemat - dłuższy utwór wierszowany, posiadający fabułę epigramat wiersz Podział liryki Ze względu na sposób wypowiedzi podmiotu bezpośrednia - bezpośrednio, wprost, w 1 os. lp., "ja" liryczne wyznaje swoje uczucia, przeżycia, myśli (np. elegia) pośrednia - podmiot liryczny jest bardziej ukryty, nie wyznaje wprost, lecz wyraża swe myśli przez sytuacje, zdarzenia, opisy; utwory te mają charakter narracyjny lub dialogowy, stąd mamy kilka odmian tego rodzaju liryki: opisowa - uczucia podmiotu lirycznego wyrażone są przez opis np. krajobrazu, przedmiotu sytuacyjna (narracyjna) - w formie wypowiedzi dialogowych i narracyjnych podmiot liryczny prezentuje jakieś zdarzenie (sytuację), w którym nie brał udziału; oprócz podmiotu lirycznego pojawia się bohater liryczny (np. sielanka) zwrotu do adresata (inaczej inwokacyjna) - podmiot liryczny jest wyraźnie obecny, ale swe myśli kieruje do konkretnego adresata (człowieka, grupy ludzi, przedmiotu, zjawiska, abstrakcyjnego pojęcia). Zazwyczaj utwory w stylu podniosłym (np. oda, list poetycki) podmiotu zbiorowego - podmiot liryczny to tzw. "my" liryczne - grupa wypowiadająca się w utworze, prezentująca swój zbiorowy pogląd, myśli (np. hymny) osobista - bezpośrednie wyznania podmiotu lirycznego prezentują rozważania na temat myśli, uczuć poety, utożsamianego z podmiotem lirycznym roli - podmiot liryczny nie jest utożsamiany z poetą, a treści mają charakter ogólny, uniwersalny maski - podmiot liryczny przyjmuje postać np.: rośliny, zwierzęcia, rzeczy, przypisując im np. swoje uczucia Ze względu na typy wyrażanych przeżyć (tematyka) miłosna - tematem utworów jest miłość, jej oblicza, formy refleksyjno-filozoficzna - rozważanie pojęć, uczuć w uogólniający sposób patriotyczno-obywatelska - naród, ojczyzna i cała sfera zagadnień z tym związanych agitacyjno-polityczna - teksty w formie manifestów nawołujących do popierania jakiejś idei lub czynu wielkiej rangi funeralna (z łac. funerare - "uroczyście pochować, pogrzebać zmarłego") - upamiętnia zmarłą osobę, wyraża żal po jej śmierci religijna - odwołująca się do religii (np. Bogurodzica) autobiograficzna - zawierająca elementy autobiograficzne (np. "Do gór i lasów" Jana Kochanowskiego. Epika jest jednym z trzech rodzajów literackich (obok liryki i dramatu). Ukształtowała się z ustnych sag, podań, legend i mitów o przeszłości. Po czym rozpoznać epikę: obecność narratora świat przedstawiony fabuła i akcja (układ przyczynowo-skutkowy zdarzeń) zapis prozą (wyjątki – epopeja, powieści poetyckie) pozorny obiektywizm powieść, nowela, epos,opowiadanie, baśń, legendy... Dramat - utwór literacki w formie dialogowej o dużym napięciu, przeznaczony w zasadzie do odegrania na scenie.
napisz wszystko co wiesz o liryce epice i dramacie :)
napisz wszystko co wiesz o liryce epice i dramacie :)...