Robinson Cruzoe, tytułowy bohater powieści Daniela Defoe o tej samej nazwie, urodził się w 1632 roku w Anglii, w małym miasteczku York. Pochodził z rodziny protestanckiej. Miał ojca - średnio możnego kupca, matkę - panią domu oraz dwóch braci, którzy zginęli na morzu. Mimo śmierci swych braci Robinson pragnął zostać marynarzem, na co nie zgadzali się jego rodzice. Bali się, że morze zabierze im ostatniego syna. Młodzieniec nie zdawał sobie jeszcze sprawy z wielu niebezpieczeństw, które go czekały i ukradkiem wymknął się z domu. Postąpił lekkomyślnie, czego później żałował. Robinson Cruzoe miał bardzo niespokojną naturę, był uparty i wytrwale dążył do tego, by stać się prawdziwym marynarzem. Przed pobytem na wyspie, wiele razy wykazywał się odwagą, sprytem i wytrwałością. Nigdy nie poddawał się przeciwnościom losu. Dzięki swojej pomysłowości udało mu się uciec z niewoli. Starał się postępować honorowo. Gardził niewolnictwem. Pobyt na bezludnej wyspie wykształcił w nim zaradność, wytrwałość, odwagę i cierpliwość. Wiele razy cechy te pomogły mu przeżyć na wyspie. Dzięki nim nauczył się zdobywać pożywienie, skonstruował sobie broń, która nie raz mu pomogła, urządził sobie mieszkanie w grocie, którą otoczył wysokim murem, wyhodował zboże i zwierzęta. Wiele razy przeszkadzała mu samotność. brakowało mu rodziny. Aby choć trochę czuć się bliżej domu, Robinson nadawał wszystkim miejscom na wyspie różne nazwy, takie jak Kozia Dolina, Przylądek Ocalenia, Warownia Koziego Króla, czy Wzgórze Nadziei. Poza tym wiele razy zaglądał do Biblii. Wiara w Boga pomagała mu przetrwać na bezludnej wyspie. Pewnego dnia zauważył jak jeden Indianin wyrwał się ludożercom z plemienia Mały Karib. Pomógł mu uciec. Gościł go u siebie i uczył wszystkiego co sam umiał. Zaprzyjaźnił się z chłopcem. Bardzo zmartwiła go jego śmierć. Robinson Cruzoe zawsze starał się pomagać słabszym i pokrzywdzonym. Z młodego i lekkomyślnego młodzieńca zmienił się w dojrzałego i odpowiedzialnego mężczyznę. Wiele razy znajdował się w tarapatach, jednak za każdym razem udawało mu się z nich wywinąć.
Robinson Crusoe – bohater powieści przygodowych Przypadki Robinsona Crusoe oraz "Dalsze przygody Robinsona Crusoe" Daniela Defoe z 1719 i 1720 roku.Bohater powieści Robinson Crusoe, syn kupca z Hull, ma objąć po ojcu interes rodzinny. Marzy o podróżach morskich, ale ojciec, który stracił już dwóch synów, nie chce na to pozwolić. Niemniej żądza przygód zwycięża i Robinson jako 18-latek w 1651 r. opuszcza rodzinne miasto i płynie do Londynu. Służąc na kolejnych statkach uczy się sztuki żeglarskiej, prowadzi interesy, potem trafia do niewoli mauretańskiej. Po dwóch latach ucieka, zostaje plantatorem w Brazylii, ale podczas wyprawy do Afryki po niewolników statek trafia na huragan i rozbija się u ujścia rzeki Orinoko, a jedyny ocalały, Robinson, znajduje ocalenie na bezludnej wyspie. Spędza tam 28 lat 2 miesiące i 19 dni. W trudzie zagospodarowuje się tam, urządza lokum, uprawia zboże, oswaja zwierzęta, wytwarza naczynia. Jednak cierpi z powodu samotności. Po latach na jego wyspę trafiają ludożercy, a Robinsonowi udaje się ocalić z ich rąk ofiarę - młodego tubylca. Ocalałego krajowca nazywa Friday, czyli Piątek - od dnia tygodnia kiedy go spotkał. W polskich tłumaczeniach Friday znany jest jako Piętaszek. Anglik cywilizuje dzikusa, czyniąc go towarzyszem swojej niedoli. Uczy go języka angielskiego i nawraca na chrześcijaństwo. Po latach do wyspy przybija statek, którym kierują zbuntowani marynarze. Robinson pomaga kapitanowi odzyskać panowanie nad statkiem i wreszcie może wrócić wraz z Piętaszkiem do rodzinnej Anglii, gdzie czeka go jeszcze parę przygód oraz małżeństwo. Dalsze przygody Robinsona przedstawione są w kolejnej powieści autora. Robinson wybiera się statkiem w podróż wokół Afryki na Daleki Wschód. Zwiedza kilka krajów i wraca droga lądową przez Chiny i Rosję. Autor przedstawia realia ówczesnych państw wschodniej Azji. Konotacje historyczne Postać Robinsona Crusoe była wzorowana na prawdziwych losach Aleksandra Selkirka, szkockiego żeglarza, który w latach 1704-1709 spędził cztery lata na wyspie Más a Tierra (obecnie wyspa Robinson Crusoe), u wybrzeży Chile. Defoe mógł także czerpać z powieści Hayy ibn Yaqdhan arabskiego pisarza Ibn Tufaila, która była przetłumaczona na łacinę w 1671, a angielski w 1686. Robinson Crusoe reprezentuje typowe wartości ówczesnej wczesnokapitalistycznej Anglii: humanizm widoczny szczególnie w docenieniu wartości pracy ludzkiej, przywiązanie do chrześcijaństwa przy jednoczesnej tolerancji religijnej, brak przesądów typowych dla feudalizmu i brak przesądów rasistowskich. Współczesnego czytelnika może jednak razić akceptacja handlu niewolnikami z Afryki (mimo braku niewolnictwa w samej Anglii) lub lekceważący stosunek do kultury tubylców. We współczesnych adaptacjach dla młodzieży te wątki są na ogół usuwane z powieści. Robinson w kulturze Książka cieszyła się olbrzymią popularnością na całym świecie od roku jej wydania aż do dziś. Postać Robinsona (a także Piętaszka) jest rozpoznawalna i stała się jedną z tzw. ikon kultury. Imię "Robinson" stało się synonimem rozbitka, a termin "robinsonada" określa opis podróży samotnego człowieka, zdanego na własne siły. Postać Robinsona w aspekcie ekonomicznym analizował Karol Marks w swym głównym dziele Kapitał i Frédéric Bastiat w Cokolwiek, czyli Robinson chroni swoje miejsce pracy. Do postaci Robinsona Crusoe nawiązywał przydomek "Robinsonowie warszawscy", nadany ludziom którzy po kapitulacji powstania warszawskiego zdecydowali się pozostać w mieście i ukrywali się przed Niemcami w jego ruinach.