Impresjonizm i postimpresjonizm.

Impresjoniści malowali przede wszystkim po to, aby uchwycić na gorąco wrażenia, jakich doznali w kontakcie z naturą, w jednej przelotnej chwili. W grupie szczególną rolę odegrał Claude Monet (1840-1926), a to między innymi dlatego, że jego obrazowi, przedstawiającemu wschód słońca w porcie Hawr nad kanałem La Manche, zatytułowanemu Impresja - wschód słońca cały nowy kierunek w malarstwie zawdzięcza swoją nazwę - impresjonizm. Całą swoją twórczość poświęcił Monet, podobnie jak i inni impresjoniści, "chwytaniu słońca na gorącym uczynku", analizie wpływu światła na kolor. Szczególnym tego wyrazem są serie obrazów przedstawiających ten sam motyw w różnych porach dnia. W ten sposób powstały serie Stogi, Katedra w Rounen, Dworzec Saint-Lazare, Nenufary. Monet był przede wszystkim pejzażystą. Krajobrazy jako tematy obrazów malowali zresztą chętnie wszyscy impresjoniści, również polscy: Władysław Podkowiński oraz Józef Pankiewicz. Malowali jednak oni także inne motywy, a w niektórych nawet się specjalizował. I tak Auguste Renoir malował chętnie piękne kobiety oraz sceny w parku a Edgar Degas - wyścigi konne i tancerki. Malarstwo impresjonistyczne było jasne, świetliste dzięki wykorzystaniu doświadczeń nauki o kolorystycznym bogactwie wiązki białego światła słonecznego rozszczepionej w pryzmacie na sześć lub nawet siedem czystych barw, znanych z łuku tęczy. Impresjoniści kładli te kolory na płótnie nie rozległymi plamami, lecz drobnymi plamkami, które - przy oglądaniu obrazu z pewnej, wyznaczonej odległości - zlewały się w oku widza w oczekiwany ton. Technika ta nosi nazwę dywizjonizmu. Czerń w palecie impresjonistów jest ograniczona. Malowali miejsca-ocenione, oznaczając je kolorem jasno- lub szarobłękitnym - "pożyczonym" od nieba. Stąd tak wiele w tych obrazach błękitu. Rysunek, który w malarstwie dawnym, a nawet współczesnym impresjonizmowi, budował kompozycję obrazu, w dziełach malarzy impresjonistycznych spotykamy bardzo rzadko. Wynikało to z metody utrwalania wrażeń barwnych oraz świetlnych bezpośrednio na płótnie (technika ta zwie się alla prima). Dlatego granice namalowanych przedmiotów są często zatarte, a wskutek kładzenia farby niewielkimi plamkami cała powierzchnia obrazu zdaje się wibrować. Jak więc widać, impresjoniści zdecydowali się na odrzuceniu niemal wszystkich zasad komponowania obrazu, którymi posługiwali się malarze nowożytni: perspektywy (wrażenie głębi wywoływano teraz samym kolorem), światłocienia, którym dawniej modelowane malowane przedmioty, nadając im efekt trzeciego wymiaru, a także rysunku, określającego kształty przedstawianych przedmiotów. Przed sztuką wyzwoloną z innych zobowiązań poza stworzeniem obrazu ukazującego świat takim, jakim go widzi artysta, oraz w sposób, jaki artysta wybierze, otwierało to na przyszłość nowe, a zarazem szerokie możliwości. Jeśli zaś chodzi o postimpresjonizm to związani z nim byli Vincent van Gogh - (urodzony w Holandii w rodzinie pastora, w okresie dzieciństwa wczesnej młodości nie spodziewał się, że zostanie malarzem Jego pierwsze rysunki wykonane węglem to pejzaże z okolic Borinage w Belgii) oraz Paul Cezann. Obaj przez pewien czas byli związani również z impresjonizmem, potem każdy z nich ukształtował własny styl, niepodobny do tego, co malowano do tej pory. Łączyło ich odziedziczone po impresjonizmie upodobanie do żywych, jasnych barw, ale zarazem dążenie do przezwyciężenia "wrażeniowości" impresjonizmu, do przywrócenia obrazom przejrzystej kompozycji, opartej na rysunku. Ich twórczość określa się wspólnym mianem postimpresjonizmu.