Bezkręgowce - notatka z lekcji
Bezkręgowce
↓
Płazińce
↓
Obleńce
↓
Pierścienice
↓
Stawonogi
↓
Mięczaki
Płazińce
- przedstawiciel tasiemiec i motylica wątrobowa
- środowisko życia z substancjami żrącymi, brak wrogów
- dostęp do składników pokarmowych
- posiadają narządy czepne: haczyki, przyssawki
- obecność naskórka ( kutikula) odpornego na działanie kwasu
- oddychają beztlenowo, redukcja narządów zmysłów
- brak układu pokarmowego u tasiemca
- układ pokarmowy niedrożny u motylicy
- są zwierzętami jajorodnymi, składają ogromne ilości jaj
- płazińce są obojnakami ( hermafrodytyzm), samozapłodnienie
- występuje zmiana żywiciela po rozmnożeniu
Obleńce
- przedstawiciele owsiki, glizda ludzka i włosień spiralny
- pasożyty, kształt owalny, wydłużony
- mlecznej barwy
- występują w dużej ilości
- drożny układ pokarmowy
- wydzielają substancje drażniące
- zredukowanie narządy zmysłów
- są rozdzielno płciowe
Pierścienice
- przedstawiciele: dżdżownica, pijawka
- w większości przypadków pierścienice należą do gatunków wolno żyjących
Dżdżownica:
- ciało podzielone na segmenty, na przekroju kształt owalny
- na powierzchni ciała ma siodełko
- posiada oczy
- jest obojnakiem (hermafrodytyzm)
- zapłodnienie krzyżowe
- posiadają układ krążenia, transportuje gazy i składniki pokarmowe
- posiada parapodia, narząd poruszania i mięsień poprzecznie prążkowany
Pijawka:
- posiada dwie przyssawki
- brzuszny układ pokarmowy
- posiadają kieszenie do przechowywania krwi
Stawonogi
Owady, Skorupiaki, Pajęczaki
-przedstawiciele: pająki, skorpion, roztocza
Budowa zewnętrzna:
- posiadają odnóża połączone stawami
- ciało twarde pokryte chitynowym pancerzem
Budowa wewnętrzna:
- układ krwionośny otwarty
- serce wielokomorowe, po stronie grzbietowej odwłoka
- dobrze rozwinięty układ nerwowy
- mają czułki, odbierają niemi bodźce
- mają oczy u większości złożone
- układ pokarmowy dobrze rozwinięty z aparatami gębowymi
- są rozdzielnopłciowe z widocznym dymorfizmem płciowym
-ciało podzielone na głowotułów i odwłok
-niektóre wstrzykują enzymy które rozpuszczają organy, potem wsysają (trawienie pozaorganizmalne)
- wstrzykują jad
- oddychają płucotchawkami
Aparat gębowy : szczękoczułki, nogogłaszczki
„Grzebyczek” złożony z ukrwionych blaszek, do którego prowadzi tchawka
Skorupiaki
-przedstawiciele: rak, pąkle, krewetki
Rak – posiada 18 odnóży : gębowe czułkowe, kroczne, odwłokowe i wachlarz
- żołądek dzieli się na 2 części żującą i filtrującą
- narządem oddychania są skrzela
- rozwój złożony
- układ krwionośny otwarty
- wzrost następuje poprzez zrzucanie pancerza (linienie)
Owady
- Ciało złożone z trzech części, głowa, tułów i odwłok
- układ pokarmowy otwarty
- układ krwionośny nie transportuje gazów
Nagłowie; obecne oczy złożone
Tułów; odnóża i skrzydła
Odnuża; kroczne, skoczne, grzebne, pływne
Skrzydła; pokrywowe np. biedronka błoniaste np. ważka, mucha kolorowe np. motyl
Aparaty gębowe:
-ssący: ćmy, motyle
-gryzący: biedronki, stonki, żuki
- kująco ssący: komar
- liżący: mucha
2 typy przeobrażeń :
- zupełne: jajo→larwa→poczwarka→dorosły osobnik (imago)
- niezupełne: jajo→larwa→dorosły osobnik (imago)
Typy larw:
Gąsienica: złożona z pierścieni, odnóża, oczy, aparat gębowy gryzący
Pędrak: duży odwłok, 3 pary odnóży, żyje w ziemi, aparat gębowy gryzący
Czerw: pszczoła, trzmiel
Mięczaki
-przedstawiciele: ślimaki, małże, głowonogi
- miękkie ciało
- organizmy wodne lub lądowe
Budowa zewnętrzna ślimak:
-worek trzebiowy
- noga, ramiona, głowa, czułki
Budowa wewnętrzna ślimak:
- na języku obecna tartka
- otwór odbytowy nad głową
-serce z jedną komorą i przedsionkiem
Narządy wymiany gazowej:
- skrzela, płuca, ukrwiony brzeg jamy płaszczowej
- u małż przez komorę serca przechodzi jelito
- większość jest obojnakami, zapłodnienie krzyżowe
- przechodzą rozwój prosty (nie ma larwy)
- najwyżej wśród bezkręgowców stoją głowonogi
* posiadają zawiązek szkieletu wewnętrznego w postaci puszki mózgowej
* posiadają 2 obiegi krwi
* układ krwionośny prawie zamknięty
* oko przypomina budowę oka ryby (konwergencja zbieżna)