Tradycyjna legenda o świętym Jerzym opowiada o jego starciu ze smokiem (zobacz poniżej "Święty Jerzy i smok"). Nowsza wersja jest syntezą wcześniejszych i późniejszych źródeł hagiograficznych. Omija wątki fantastyczne i przedstawia karierę militarną człowieka w bliższej zgodności z oczekiwaną obecnie realnością.Najważniejszą pośród późniejszych źródeł jest Złota legenda, której najbardziej znane fragmenty przetłumaczył na angielski w XV wieku William Caxton.Współczesna legenda[edytuj | edytuj kod]Jerzy urodził się w chrześcijańskiej rodzinie w drugiej połowie III wieku. Źródła podają dwie wersje miejsca urodzenia: Coventry w Anglii oraz Kapadocję, dawną krainę leżącą w Turcji, stamtąd właśnie pochodził jego ojciec. Materiały archiwalne Biblioteki Brytyjskiej wspierają wersję o jego narodzinach w regionie Levand, prawdopodobnie w Ramleh. Jego matka była Żydówką z Lyddi (obecnie Lod wIzraelu). Wróciła do swojego miasta jako wdowa z młodym synem, gdzie zapewniła mu edukację.Chłopak podążył za przykładem ojca wstępując do armii rzymskiej zaraz po osiągnięciu pełnoletności. Był dobrym żołnierzem i jego pozycja w wojsku stale wzrastała. Został trybunem ludowym oraz otrzymał tytuł hrabiego. Podczas postoju cezara Dioklecjana w Nikomedii należał do jego osobistej ochrony.W 303 roku Dioklecjan wydał edykt zezwalający na prześladowania chrześcijan na terenie Imperium. Cezar Galeriusz był prawdopodobnym inicjatorem wydania tej decyzji i kontynuował prześladowania podczas swojego panowania (305–311). Jerzy był zmuszony do uczestnictwa w prześladowaniach, chociaż sam był chrześcijaninem i krytykował tę decyzję. Rozwścieczony Dioklecjan nakazał torturować go i zabić.Po różnych torturach Św.Jerzy został zabity przez ścięcie pod murami miejskimi Nikomedii, 23 kwietnia 303 – 305 roku. Ciało Jerzego wróciło do Lyddi, gdzie zostało pochowane. Wkrótce potem chrześcijanie zaczęli modlić się do niego, jako do męczennika.Święty Jerzy i smok[edytuj | edytuj kod]Opowieść o świętym Jerzym i smoku jest legendą, przybyłą do Europy podczas krucjat i ponownie opowiedziana w formie romansu. Najwcześniejszy znany opis mitu pochodzi z rejonów Kapadocji i powstał na początku XI wieku (w ikonografii Kościoła Prawosławnego, Jerzy przedstawiany jako żołnierz, od końca VII wieku).W pełni rozwiniętej wersji zachodniej, smok zrobił swoje gniazdo na źródle, którego woda zaopatrywała miasto "Silene" (prawdopodobnie późniejsza Cyrena) w Libii lub miasto Lod, zależnie od źródeł. W konsekwencji, mieszkańcy musieli wypędzać smoka z jego gniazda, na czas, gdy nabierali wodę. Każdego dnia oferowali smokowi owcę, a jeśli jej nie znaleźli, musieli oddać zamiast niej jedną z dziewczyn. Ofiara była wybierana przez losowanie. Pewnego razu losowanie wskazało księżniczkę (czasem wymieniane jest jej imię Sabra). Monarcha żebrał o jej życie, jednak bez rezultatu. Miała zostać ofiarowana smokowi, lecz na jego drodze pojawił się święty Jerzy. Stanął twarzą w twarz ze smokiem, obronił się znakiem krzyża, pokonał go i uratował księżniczkę. Wdzięczne miasto porzuciło pogaństwo i przeszło na chrześcijaństwo.W średniowiecznych romansach broń (lanca lub miecz, w zależności od wersji), którą św. Jerzy pokonał smoka, nazywała się Ascalon.Patronat[edytuj | edytuj kod] Zobacz też: Krzyż Zasługi Wojskowego orderu Świętego Jerzego i order św. Jerzego.Święty Jerzy jest patronem wielu państw, m.in.: Anglii, Gruzji, Portugalii, Holandii, Niemiec, Szwecji,Litwy, Bośni, Serbii, Czarnogóry i Etiopii, patronem chrześcijan palestyńskich, patronem archidiecezji białostockiej, wileńskiej oraz diecezji pińskiej. Jest również patronem m.in. miast: Reffary, Neapolujak i Uzdrowiska w Lądku Zdroju[2].Pod wezwaniem św. Jerzego powstało wiele bractw rycerskich oraz zgromadzeń zakonnych i zakonów rycerskich m.in.: Zakon św. Jerzego z Karyntii, Zakon św. Jerzego z Alfamy.Św. Jerzy jest również patronem wędrowców, górników, żołnierzy, kowali, bednarzy, artystów, więźniów, jak i skautów oraz harcerzy. W większości środowisk harcerskich 23 kwietnia jest obchodzony jako Dzień św. Jerzego – patrona całego światowego skautingu.Rolnicy również uważają świętego za patrona. W średniowiecznym prawosławnym państwie rosyjskim, dzień św. Jerzego kończył roczny cykl rolniczy (koniec jesieni). Zwyczajowy termin przechodzenia chłopów na służbę do innego pana trwający dwa tygodnie.Według niektórych źródeł Jerzy (jako święty) został usunięty z listy świętych przez papieża Jana XXIII, jako nieistniejący naprawdę[3].Dzień obchodów[edytuj | edytuj kod]Wspomnienie liturgiczne w Kościele powszechnym obchodzone jest 23 kwietnia (w rocznicę śmierci), natomiast w polskim Kościele, z uwagi nauroczystość św. Wojciecha w tym dniu (patrona Polski), św. Jerzego wspomina się 24 kwietnia.Gruzja wspomina swojego patrona 10/23 listopada[4], podobnie jak cerkiew prawosławna, tj. 23 listopada według kalendarza gregoriańskiego, przy czym Cerkiew wspomina Jerzego, w ciągu roku liturgicznego, jeszcze kilkakrotnie:23 kwietnia/6 maja (rocznica śmierci)3/16 listopada26 listopada/9 grudnia.Po chrystianizacji Słowiańszczyzny św. Jerzy łączony był w folklorze ludowym z Jaryłą, bogiem wiosny[5]. Ślady tego synkretyzmu religijnego poświadczone są jeszcze w połowie XIX wieku na Białorusi[6]. (Święto Jaryły)Ikonografia[edytuj | edytuj kod]Ikonografia chrześcijańska przedstawia świętego w walce ze smokiem.Czasem przedstawiany jest w scenie męczeństwa (ścięcie mieczem). Legenda ta powstała jednak dopiero w XII wieku.Atrybuty Osobny artykuł: Krzyż świętego Jerzego.Atrybutami Jerzego są: anioł z wieńcem laurowym lub z koroną, baranek, biała chorągiew lub lanca z czerwonym krzyżem, koń, palma męczeństwa oraz m.in. przedmioty jego męki – gwoździe, kamień młyński i koło do łamania kości, miecz, smok u stóp, smok zabity.Heraldyka[edytuj | edytuj kod] W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:Święty JerzyPostać Świętego Jerzego występuje w herbach wielu miejscowości, m.in. w herbie Dzierżoniowa,Milicza, Brzegu Dolnego i innych, przedstawiając św. Jerzego zabijającego smoka (jako element wheraldyce):Herb Milicza Herb Kamieńca Podolskiego Herb Moskwy Herb Miasteczka Śląskiego Herb Mariampola Herb OstródyZobacz też[edytuj | edytuj kod] Zobacz też kategorie: Parafie pod wezwaniem św. Jerzego, Świątynie pod wezwaniem św. Jerzego.Portal:ŚwięciPortal:KatolicyzmPortal:PrawosławiePortal:AnglikanizmPortal:Zakonydwór Bractwa św. Jerzego w Gdańsku i dwór Bractwa w Toruniukult świętychKrzyż Jerzego (brytyjskie odznaczenie państwowe)męczennicy chrześcijańscyStefan Wincenty Frelichowski (drugi polski patron harcerstwa)święci i błogosławieni Kościoła katolickiegoŚwięty Jerzy (okręt) (polski galeon)WiwernIllujanka, Pyton (mitologia), Aži Dahaka, Lewiatan (potwór)PrzypisySkocz do góry↑ The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious KnowledgeSkocz do góry↑ Patron Lądka Zdroju – Św. Jerzy. (oprac. Lechosław Siarkiewicz) [data dostępu: 2010-03-21Skocz do góry↑ Stanisław Cat-Mackiewicz w: "Abecadło Kisiela" Stefan KisielewskiSkocz do góry↑ podwójne datowanieSkocz do góry↑ Andrzej Szyjewski: Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2004, s. 118. ISBN 83-7318-205-5.Skocz do góry↑ Aleksander Gieysztor: Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2006, s. 135. ISBN 83-235-0234-X.Bibliografia[edytuj | edytuj kod]Święty Jerzy, męczennik – materiały na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 29.04.2009]Legenda św. Jerzego – "Niedziela" nr 16/2004Wielki męczennik Jerzy Zwycięzca na cerkiew.pl (opr. Jarosław Charkiewicz)Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod] W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:Święty Jerzy w heraldyceDariusz Bruncz: Angielska wojna o św. Jerzego. ekumenizm.pl, 12 lipca 2006. [dostęp 2014-01-30]. Czternastu Świętych WspomożycieliAchacy • Barbara • Błażej • Cyriak • Dionizy • Erazm • Eustachy • Idzi • Jerzy • Katarzyna • Krzysztof • Małgorzata Antiocheńska • Pantaleon • WitPortal Katolicyzm • Portal Święci Kościoła katolickiego • Kategoria Czternastu Świętych WspomożycieliKontrola autorytatywna (osoba): VIAF: 27862930 GND: 118538527 NKC: jx20050627004 WorldCatKategorie: Czternastu Świętych WspomożycieliMęczennicy chrześcijańscyRzymianieSkautingŚwięci prawosławniUrodzeni w III wiekuZmarli w IV wiekuStraceni przez dekapitacjęMenu nawigacyjneUtwórz kontoZaloguj sięArtykułDyskusjaCzytajEdytujEdytuj kod źródłowyHistoria i autorzyStrona głównaLosuj artykułKategorie artykułówNajlepsze artykułyZgłoś błądCzęste pytania (FAQ)Dla czytelnikówWyszukaj informacjeUżyj informacjiO WikipediiKontaktWspomóż WikipedięDla wikipedystówPierwsze krokiCentrum pomocyZasady edytowaniaKawiarenkaOgłoszeniaOstatnie zmianyNarzędziaLinkująceZmiany w linkowanychPrześlij plikStrony specjalneLink do tej wersjiInformacje o tej stronieElement WikidanychCytowanie tego artykułuDrukuj lub eksportujUtwórz książkęPobierz jako PDFWersja do drukuW innych językachالعربيةAragonésܐܪܡܝܐБеларускаяБългарскиCatalàČeštinaDanskDeutschEestiΕλληνικάEnglishEspañolEsperantoEuskaraفارسیFøroysktFrançaisGaeilgeGalego한국어Hrvatskiবিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরীBahasa IndonesiaÍslenskaItalianoעבריתქართულიLatinaLatviešuLietuviųLigureLimburgsMagyarМакедонскиമലയാളംმარგალურიNederlands日本語NapulitanoNorsk bokmålNorsk nynorskNouormandOccitanPortuguêsRomânăРусскийScotsShqipSicilianuSimple EnglishSlovenčinaSlovenščinaСрпски / srpskiSrpskohrvatski / српскохрватскиSuomiSvenskaதமிழ்ไทยTürkçeУкраїнськаVènetoTiếng Việt粵語中文Edytuj linkiTę stronę ostatnio zmodyfikowano o 00:01, 19 lis 2014.Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania.
Wyjaśnij czym jest legenda w piśmie świętym
Wyjaśnij czym jest legenda w piśmie świętym...
Wyjaśnij czym jest legenda w piśmie Świętym
Wyjaśnij czym jest legenda w piśmie Świętym...