Polska w latach 1944-1947. Tworzenie i rozbudowa struktur władzy komunistyczne. Stalinizacja życia w Polsce w latach 1948-1956. Kryzysy ideologiczne, gospodarcze, polityczne i społeczne w PRL w drugiej połowie xx wieku. Działalność

POLSKA W LATACH 1944-1947. TWORZENIE I ROZBUDOWA STRUKTUR WŁADZY KOMUNISTYCZNE
*Na konferencjach Wielkiej Trójki w Teheranie i Jałcie podjęto wiele decyzji dotyczących sprawy polskiej. Przyjęto projekt Stalina, zakładający kształt terytorialny Polski na granicach między linią Curzona a Odrą. Podjęto kwestię wyborów parlamentarnych w Polsce.
*W nocy z 31 XII 1943 na 1 I 1944 powstała Krajowa Rada Narodowa. KRN była reprezentacją polskiego podziemia sympatyzującego z ZSRR oraz zalążkiem przyszłej władzy państwowej.
*W Poczdamie Wielka Trójka zaakceptowała powstały wówczas Rząd Tymczasowy RP i zobowiązała go do jak najszybszego przeprowadzenia wyborów do sejmu. Ustalono też kształt polskiej granicy zachodniej.
*Dnia 9 I 1944 w Warszawie powstała Rada Jedności Narodowej, stanowiąca podziemny parlament.
*Dnia 20 VII 1944 z inicjatywy Stalina ukonstytuował się w Moskwie Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego ? zalążek władzy państwowej na terenach polskich zajętych przez Sowietów. Dnia 27 VII 1944 jego członkowie przybyli do Chełma Lubelskiego.
*Dnia 31 XII 1944 PKWN przekształcił się w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej. Początkowo siedzibą rządu był Lublin (od II 1945 Warszawa).
*W wyniku porozumienia Rządu Tymczasowego i polityków emigracyjnych utworzono Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej.
*Wybory do Sejmu Ustawodawczego odbyły się 19 I 1947. Podstawowe instytucje funkcjonujące w okresie przejściowym:
Sejm: w jego skład wchodziło 444 posłów, wybierany był na pięcioletnią kadencję, zbierał się na posiedzenie zwyczajne i nadzwyczajne, zwoływany był przez prezydenta, spełniał funkcje: ustrojodawczą, ustawodawczą, kontrolną oraz ustalał podstawowe kierunki polityki państwa.
Prezydent: wybierany był przez Sejm Ustawodawczy, nie ponosił odpowiedzialności przed sejmem, akty prezydenta wymagały kontrasygnaty premiera (odpowiedniego ministra), podlegał odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu (m.in. za zdradę kraju).
Rada Państwa: była jednym z organów rady wykonawczej, w skład rady wchodzili: prezydent (przewodniczący), marszałek sejmu, wicemarszałek sejmu, a na czas wojny ? naczelny dowódca LWP, sprawowała nadzór nad radami narodowymi, zatwierdzała dekrety, wprowadzała stan wojenny i wyjątkowy. STALINIZACJA ŻYCIA W POLSCE W LATACH 1948-1956 *Pojęcie ?stalinizm? określa system rządów w ZSRR od połowy lat dwudziestych do połowy lat pięćdziesiątych XX w.
*Po II wojnie światowej (od 1949 r.) stalinizm wprowadzono również w krajach strefy wpływów radzieckich (tzw. krajach demokracji ludowej).
*Główne cechy stalinizmu to absolutne kontrolowanie przez partię komunistyczną życia politycznego, społecznego i gospodarczego, powszechne stosowanie terroru, izolacja społeczeństwa od państw Zachodu, a przede wszystkim kult wodza Stalina. Partia komunistyczna dysponowała rozbudowanym aparatem tajnych służb bezpieczeństwa.
*Początki stalinizmu w Polsce należy wiązać z powaleniem PKWN w 1944r. W klasycznej postaci stalinizm trwał od powstania PZPR w 1948 r. do 1956 r., kiedy to po wypadkach poznańskich w X 1956 władzę w PZPR przejął Władysław Gomułka, zapoczątkowując tym samym tak zwaną odwilż popaździernikową.
KRYZYSY IDEOLOGICZNE, GOSPODARCZE, POLITYCZNE I SPOŁECZNE W PRL W DRUGIEJ POŁOWIE XX WIEKU. DZIAŁALNOŚĆ ?SOLIDARNOŚCI?
*W 28 VI 1956 r. w Poznaniu zakłady imienia J. Stalina doszło do wystąpień robotniczych, które krwawo stłumiono.
*Wydarzenia poznańskie spowodowały zmiany na wysokich stanowiskach państwowych. W X 1956 do władzy doszedł Władysław Gomułka.
*W III 1968 odbywały się wystąpienia studentów, co posłużyło władzą za pretekst do rozprawy z opozycyjną inteligencją (przeprowadzono czystki na uczelniach wyższych i w PZPR).
*Wprowadzenie w XII 1970 drastycznej podwyżki cen żywności i artykułów przemysłowych stało się przyczyną masowych protestów w Gdańsku.
*W XI 1981 Sąd Najwyższy zarejestrował Niezależny Samorządny Związek Zawodowy ?Solidarność? jako niezależny od partii związek zawodowy.
*Dnia 13 XII 1981 Rada Państwa podjęła decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.
Inwigilacja ? tajna obserwacja jakiejś osoby w celu zebrania o niej informacji dotyczących jej życia prywatnego, zawodowego, upodobań, zainteresowań. Najczęściej stosuje się śledzenie, podsłuch telefoniczny, kontrolę korespondencji i rewizji mieszkania lub samochodu.