Środki dopingujące- przykłady i ich szkodliwe działanie na organizm człowieka.

Środki dopingujące są to substancje zaliczane do leków psychotonicznych, pobudzających komórki mózgowe. Ułatwiają procesy myślowe, eliminują uczucie zmęczenia, zwiększają wytrzymałość organizmu na wysiłek fizyczny, oraz ból.
Wyróżniamy następujące środki dopingujące:
Środki pobudzające- „stymulanty” n.p. amfetamina, efedryna, kofeina, kokaina.
Środki te działają pobudzająco na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy. Działanie ich jest krótko trwałe, lecz ich stosowanie nawet w małych ilościach może prowadzić do:
• Wzrostu ciśnienia krwi i przyspieszonej akcji serca.
• Agresywności i braku kontroli zachowań
• Uzależnienia
• Zaburzenia termoregulacji i udar cieplny (może doprowadzić do zapaści i śmierci)
• Bezsenność i brak apetytu
• Zaburzenia psychiczne
Narkotyczne środki przeciwbólowe- n.p. morfina, petydyna, metadon, pentazocyna, dihydrokodeina.
Zmniejszają one ból różnego pochodzenia. Jednak bardzo często mogą powodować:
• Uzależnienie prowadzące do degradacji psychicznej
• Osłabienie czynności oddechowych
• Zaburzenia koncentracji i koordynacji ruchów
• Obniżenie ciśnienia krwi
• Nudności i wymioty
Środki anaboliczne-Steroidy anaboliczno-androgenne - n.p. testosteron, nandrol.
Sterydy anaboliczno-androgenne są syntetycznym środkiem pochodnym męskiego hormonu testosteronu produkowanego w nadnerczach oraz jądrach organizmu mężczyzny. Wspomagają one syntezę białek w tkankach mięśniowych, co powoduje przyśpieszenie wzrostu masy mięśniowej (jest to działanie anaboliczne).Powoduje także maskulinizację, czyli wyolbrzymienie cech męskich.
Anaboliki mają bardzo niekorzystne następstwa zdrowotne:
• Zaburzenia psychiczne- napady agresji, wściekłości, stany podniecenia i depresji, stany paniki i urojeń, zaburzenia osobowości, próby samobójcze.
• Choroby wątroby
• Choroby sercowo-naczyniowe – zawał, nadciśnienie, udar mózgu
• Zmiany skórne
• Słabość włókien mięśniowych prowadząca do częstych kontuzji mięśni i zerwania ścięgien.
• Przewlekłe choroby kostno-stawowe (zwyrodnienia)
• Nowotwory wątroby i płuc
• Zmiany zakrzepowe żył
• Przerost gruczołu krokowego
• Zanik jąder
• Bezpłodność
• Impotencja
Środki moczopędne- diuretyki – n.p. furosemid, triamteren, amiloryd.
Są to środki powodujące szybsze wydalanie płynów z organizmu. Mają jednak wiele efektów ubocznych:
• Nagły spadek ciśnienia tętniczego krwi
• Zaburzenia rytmu serca
• Zawrotu głowy i omdlenia
• Bóle głowy i nudności
• Zaburzona równowaga elektrolityczna krwi- w wyniku nadmiernego wydalenia potasu, magnezu i sodu.
• Zmniejszona objętość krwi w obiegu
• Nagły zgon
Hormony peptydowe- m.in. hormon wzrostu (HGH),
Jest to hormon naturalny, wytwarzany przez przysadkę mózgową. Jego zadaniem jest utrzymanie rozwoju organizmu w równowadze. Hormon ten ma działanie anaboliczne zwiększa przyswajanie aminokwasów i syntezę białka, oraz nasila liolizę czyli zmniejszenie tkanki tłuszczowej. Stosuje się go w leczeniu zaburzeń wzrostu. Hormony peptydowe mają też jednak skutki uboczne:
• U osób niedojrzałych fizycznie może powodować nadmierny wzrost organizmu- gigantyzm
• U osób dorosłych przerośnięcie niektórych części ciała n.p. stóp czy rąk
• Zmiany chorobowe mięśni
• Nadciśnienie tętnicze
• Zapalenie nerwów
• Przerost witalnych narządów takich jak serce, wątroba czy nerki
• Choroby serca
• Cukrzyca

Metody dopingu
Doping krwią i erytropoetyną- Transfuzje krwi są jednym z bardziej niebezpiecznych sposobów wspomagania naturalnej wydolności organizmu. Polegają one na przetoczeniu do krwiobiegu własnej lub cudzej krwi. Powoduje to zwiększenie zdolności krwi do przenoszenia tlenu do komórek zwiększa to wytrzymałość organizmu.
Mogą powodować groźne następstwa zdrowotne:
• Reakcje gorączkowe
• Reakcje uczuleniowe a w ich wyniku nawet śmierć
• Ryzyko zarażenia wirusem HIV
• Ryzyko zarażenia żółtaczką, wirusem zapalenia wątroby typu B a nawet malarią
Erytropoetyna-„EPO”-Jest to hormon wytwarzany przez ludzkie nerki. Stymuluje on wytwarzanie erytrocytów w szpiku kostnym. Stosowany jest w przypadkach ciężkich niedokrwistości i w niewydolności nerek.
Mogą powodować:
• Zagęszczenie krwi i wzrost jej lepkości
• Powstawanie zakrzepów wewnątrznaczyniowych
• Zawały serca i mózgu
• Nagłe zgony