a) wojny ze Szwecją - na mocy rozejmu z 1611r. Szwedzi zatrzymują Inflanty - na mocy rozejmu w Starym Targu z 1629r. Szwedzi zatrzymują polskie wybrzeże Bałtyku i pobierają cło - na mocy rozejmu w Sztumskiej Wsi z 1635r. Szwedzi wycofują się i zatrzymują część Inflant - traktat rozbioru RP w Radnot z 1656r. (był to pierwszy planowany rozbiór Polski, którego miałyby dokonać Szwecja i Siedmiogród) - traktaty welawsko-bydgoskie z 1657r. (zerwanie zależności lennych pomiędzy Polską a Prusami Książęcymi) - pokój w Oliwie z 1660r. (Szwedzi zatrzymują Inflanty, mają oddać zagarnięte dobra, król RP zrzeka się pretensji do tronu szwedzkiego) b) wojny z Rosją - na mocy rozejmu w Dywilnie z 1619r. Polska zyskała tereny nad Dnieprem - na mocy pokoju wieczystego w Polanowie z 1634r. Polska zatrzymuje woj. smoleńskie i czernihowskie, ale traci Sierpiejsk, król RP zrzeka się pretensji do tronu carskiego,a car zrezygnował z Inflant, Estonii i Kurlandii - na mocy rozejmu w Andruszowie z 1667r. i pokoju Grzymułtowskiego z 1689r. Polska traci ziemie na wschód od Dniepru i Zaporoże c) wojny z Turcją - na mocy pokoju w Chocimiu z 1621r. Turcja miała prawo wtrącać się w sprawy wewnętrzne Mołdawii i zatwierdzać hospodarów wołoskich - na mocy pokoju w Buczaczu z 1672r. Polska miała płacić haracz, a Turcja zajęła część Podola i Ukrainy - na mocy rozejmu w Żurawnie z 1676r. Polska przestała płacić haracz, a Turcja zajęłą część ziem - na mocy pokoju w Karłowicach z 1699r. Polska zyskała Ukrainę prawobrzeżną i Podole z Kamieńcem Podolskim d) Powstanie Chmielnickiego - na mocy ugody w Zborowie z 1649r. rejestr szlachecki miał być zwięksozny do 40tys., a Bohdan Chmielnicki miał zostać hetmanem RP, jednak sejm odrzucił tę ugodę - w 1654r. zawarto układ kozacko-rosyjski, na mocy którego kozacy zostali poddanymi cara, Ukraina zadnieprzańska została włączona do Rosji i wubuchła wojna posko-rosyjska - w 1658r. w Hadziaczu zawarto ugodę, która przewidywała utworzenie Rzeczpospolitej Trojga Narodów, jednak nigdy jej nie utworzono
