Analiza i interpretacja wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego pod tytułem: "Z głową na karabinie".

Krzysztof Kamil Baczyński napisał ten utwór 4 grudnia 1943 roku. Podmiotem lirycznym jest autor jako reprezentant całego narodu. Adresat jest nieznany. Sytuację liryczną można określić jako refleksje autora nad swoim życiem w czasie wojny. Podmiot liryczny występuje u Baczyńskiego bezpośrednio. Jego wyznanie dotyczy uczuć wprawdzie osobistych, ale integralnie związanych z tragicznym losem pokolenia i sytuacją narodu.
W wierszu odnajdujemy dwa obrazy. Pierwszy z nich to cztery zwrotki, w których odnajdujemy wyraz krąg wpleciony między zwrotki drugiego obrazu. W pierwszym obrazie dostrzegamy motyw kręgu, czyli zła, otaczającego ciągle i zbliżającego się a w końcu unicestwiającego. Krąg przedstawia wojnę i to wszystko, co ze sobą niesie: poczucie zagrożenia, budzi strach, przerażenie. Autor był wychowany w beztroskim dzieciństwie, szczęściu. Ten krąg wojny zbliża się coraz bardziej, zaciskając się bez względu na czas. Za plecami czuje oddech zbliżającego się niebezpieczeństwa. Żył jednak cały czas z nadzieją, że coś ulegnie zmianie. Wojna dla nikogo nie jest dobra. Jako młody człowiek chciał się uczyć i rozwijać. Ma żal, bo zamiast realizowania wcześniejszych założeń będzie walczyć o swój kraj, przeciwko zaciskającej się pętli na szyi, która jest zapowiedzią śmierci. Wie, że zmarnuje sobie życie, będzie wrakiem człowieka. A także czuje bezsens umierania. Chciałby żyć tak jak w czasach pokoju.
Drugi obraz tworzą trzy zwrotki-druga, czwarta i siódma. Tutaj przedstawia swoje młodzieńcze uczucia. To, czym żył i co czuł do narodu, ziemi i matki. Miał wielkie plany i marzenia chciał czegoś dokonać. Przeliczył swoje możliwości i utracił nawet to, co posiadał wtedy. Towarzyszyła mu wielka wiara w to, i zdał sobie sprawę z błędów, jakie popełnił. Główna myśl zawarta w dwóch ostatnich wersach mówi o uczuciach dla wielkiej sprawy to znaczy dla ojczyzny i jej obrony. Podmiot liryczny utożsamia się z podmiotem zbiorowym „Ja- syn dziki mego narodu”.
Środki stylistyczne w wierszu „Z głową na karabinie” służą do przedstawienia prawdziwego oblicza wojny. Metafora: „Nocą słyszę, jak coraz bliżej drżąc i grając krąg się zaciska.”, „Krąg powolny dzień czy noc krąży, ostrzem świszcząc tnie już przy ustach” – ich zadaniem jest wyrażenie stosunku emocjonalnego, intelektualnego, uplastycznienie opisu wywołanie nowych skojarzeń. Wyrazy dźwiękonaśladowcze: przecież, świszcząc. Rymy niedokładne: bliżej- chyży, zaciska- kołyska (ABAB). Porównania: „wyhuśtała mnie chmur kołyska”; „ja syn dziki mego narodu”- służy konkretyzacji rzeczy abstrakcyjnych lub wyjaśnienie zjawiska pod jakimś istotnym względem. Epitety: wody szerokie, gołębia młodość, chmur kołyska- mają określać cechy przedmiotu, zjawiska lub wyrażenie stosunku emocjonalnego do niego.
Tematem wiersza jest konieczność śmierci dla sprawy, narzuca utworowi nastrój podniosły i smutny.