Dymitriady i bitwa pod Kłuszynem Polscy magnaci wykorzystali kryzys w Rosji początków XVII wieku, zwany „wielką smutą”. W 1605 roku wprowadzili na tron w Moskwie pretendenta podającego się za Dymitra, syna Iwana, Iwana Groźnego. Dymitr Samozwaniec wkrótce zginął podczas powstania przeciwko polskim najeźdźcom. W 1607 roku kolejny Samozwaniec uzyskał pomoc polską. W tym momencie do wojny oficjalnie wmieszała się Rzeczpospolita („dymi triady” były prywatnymi przedsięwzięciami magnatów). Armia polska pod wodzą hetmana Stanisława Żółkiewskiego w 1610 roku pokonała Rosjan pod Kłuszynem i zajęła Moskwę. Mimo tej klęski Rosjanie obronili swą niepodległość i w 1613 roku na tron carski powołali Michała Romanowa (zapoczątkował on nową dynastię). Wojnę przerwano w 1619 roku rozejmem zawartym w Dywilinie. Na mocy tego układu Smoleńsk wrócił w granice państwa polsko- litewskiego. Pokój w Polanowie Rosjanie pragnęli odzyskać Smoleńsk i zaatakowali go w 1632 roku. Po udanej odsieczy, poprowadzonej przez Władysława IV, Polska i Rosja zawarły pokój w Polanowie (1634 r.). Smoleńsk pozostał przy Rzeczpospolitej (jeszcze przez dwadzieścia lat). Rozejm w Andruszowie. Pokój Grzymułtowskiego Carstwo Moskiewskie (od początku XVII wieku nazywane Rosją) w 1654 roku zaatakowało Rzeczpospolitą. Po kilkunastoletniej wojnie państwo polsko- litewskie na mocy rozejmu w Andruszowie (1667 r.) musiało oddać Rosji Smoleńsk i znaczną część Ukrainy z wraz z Kijowem (na lewym brzegu Dniepru). Rozejm ten potwierdzono w 1668 roku traktatem pokojowym (tzw. pokój Grzymułtowskiego).
