W architekturze renesansu sięgano do wzorów starożytnych- poszukiwano idealnych proporcji i przejrzystych podziałów. Ukształtowały się nowe układy przestrzenne budowli (centralne budowle z kopułami) oraz nowożytne typy budynków świeckich.. Stosowano antyczne porządki architektoniczne i motywy dekoracyjne (np.: arkada, attyka). Rozwijało się budownictwo sakralne (kościoły, kaplice na planie centralnym) i świeckie. Przykładem może być ratusz w Poznaniu.Jest on najlepiej zachowaną nowożytną siedzibą władz miejskich na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Największą ozdobę gmachu stanowiła trójkondygnacyjna loggia (pomieszczenie otwarte na zewnątrz arkadami) zwieńczona attykową koroną z trzema wieżyczkami, przesłaniająca właściwy gmach. Spoza attyki strzela w górę wysoka wieża, w rdzeniu jeszcze gotycka. Do budownictwa świeckiego należały również kamienice mieszczańskie. W większych miastach budowano je z cegły lub kamienia. Piwnice pod kamienicą służyły jako skład surowca do produkcji rzemieślniczej bądź towarów do handlu. Parter zajmował warsztat rzemieślniczy lub kantor. Piętra- zwykle jedno albo dwa- przeznaczano na sypialnie, a w bogatszych kamienicach na pomieszczenia reprezentacyjne i gościnne. Okna okazałych kamienic były wysokie i zaopatrzone w szybki osadzone w ołów. W Polsce w renesansie powstało też wiele zamków oraz pałaców magnackich. Przebudowano rezydencję władców Polski- Wawel. Zajęli się tym włoscy architekci- Franciszek Florentczyk i Bartłomiej Berecci. Od strony dziedzińca dobudowano do zamku kolumnowe krużganki. Wiele sal otrzymało rzeźbione stropy. Wnętrze ozdobiono kosztownymi arrasami, które przedstawiały, zgodnie z duchem odrodzenia, sceny mitologiczne, biblijne i obyczajowe. Do katedry na Wawelu dobudowano kaplicę Zygmuntowską projektu Berecciego. Została ona okrzyknięta „perłą renesansu po tej stronie Alp”. Część dolna kaplicy ma formę sześcianu, a polożony na nim ośmioboczny bęben podtrzymuje kopułę. Pokryta złotą łuska symbolizowała niebo. Wewnątrz wyrzeźbiono marmurowe sarkofagi Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. W 1520 r. na wieży katedralnej zawisł największy polski dzwon- Zygmunta. Wzorując się na Wawelu wzniesiono Zamek Leszczyńskich w Baranowie Sandomierskim. Dziedziniec otaczały charakterystyczne krużganki z arkadami.Innym przykładem jest Zamek Szafrańców w Pieskowej Skale- położony na szlaku Orlich Gniazd, nazywany Małym Wawelem. Został przebudowany w stylu renesansowym. Przepruto masywne ściany dużymi oknami, a poniżej na przedzamczu rozplanowano nieduży ogród w stylu włoskim. Zamek Krasickich w Krasiczynie to monumentalna późnorenesansowa rezydencja magnacka, łącząca funkcje mieszkalne z obronnymi. W nadsańskiej wsi w połowie XVI w. Jakub Krasicki wzniósł renesansowy dwór obronny. W początkach następnego stulecia starosta przemyski i wojewoda podolski Marcin Krasicki rozbudował zamek do obecnych rozmiarów. Dawne basteje stały się czterema wysokimi wieżami narożnymi, które noszą nazwy: Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka. Skryte za północnym i wschodnim murem stanęły dwa skrzydła mieszkalne, a cały dziedziniec objęły krużganki. Mury obwodowe zwieńczyła piękna attyka i pokryły charakterystyczne dla odrodzenia sgraffita. Pośrodku zachodniego skrzydła wybudowano wieżę zegarową z bramą wjazdową. Za czasów Zygmunta I Starego jeden z najbogatszych ludzi w ówczesnej Polsce, a wywodzący się z krakowskiego patrycjatu- Seweryn Boner przebudował dotychczasowa twierdzę w monumentalną renesansową rezydencję. W obręb murów pałacowych, sięgających pięciu kondygnacji, została włączona stara wieża, zwana Kurzą Nogą. Poniżej rozciągało się trzyhektarowe podzamcze. Budowniczowie wykorzystali umiejętnie ukształtowanie terenu i połączyli liczne skałki z potężnymi murami.Zamek książęcy w BrzeguW połowie XVI w. Jerzy I, jeden z kolejnych książąt brzeskich, dokonał gruntownego przekształcenia swojej siedziby w stylu renesansowym. Zgodnie z jego zamierzeniami, w których realizacji towarzyszyła żona- Barbara z Hohenzollernów, powstał okazały dziedziniec arkadowy, co przyniosło zamkowi brzeskiemu miano „śląskiego Wawelu”, i perła odrodzenia na Śląsku- Brama Wjazdowa. Niewielki budynek otrzymał bardzo bogatą dekorację rzeźbiarską, głoszącą chwałę Piastów i władców Brandenburgii. W Polsce w renesansie nastąpił również rozkwit urbanistyki (budowanie miast o regularnym planie geometrycznym).Takim miastem był Zamość.Powstał w ostatniej ćwierci XVI w. Na miejscu wsi Skokówki. Jego fundatorem i właścicielem był hetman Jan Zamoyski. Prace przy wytyczaniu miasta i budowie gmachów oraz nowoczesnych umocnień ruszyły w 1580r. Zamość, rozplanowany przez włoskiego architekta Bernardo Morando według nowożytnych idei miasta idealnego, stał się jednym z najlepszych dzieł renesansowej urbanistyki europejskiej. Życie ekonomiczne koncentrowało się na wielkim rynku, , oraz placu solnym i węglowym. Podcieniowe kamienice zdobiły pierwotnie postrzępione attyki. Mieszczaństwo zamojskie składało się z Polaków, Rusinów, Ormian, Żydów, Włochów. Stąd w obrębie obwarowań wyrosły świątynie różnych religii i wyznań. Wspólne fortyfikacje chroniły zarówno kamienice mieszczańskie, jak i kolegiatę, akademię i okazałą rezydencję ordynatów.
Opis złoty wiek w Polsce proszę tylko budownictwo.
Dam naj :*
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź