Nicolo Paganini.

1782 - 1840

Ur. 27 X 1782 w Genui, zm. 27 V 1840 w Nicei. Włoski skrzypek i kompozytor. Najwybitniejszy wirtuoz skrzypcowy wszystkich czasów. Początkowo uczył się gry na mandolinie, następnie pobierał lekcje gry skrzypcowej u G. Costy, kapelmistrza katedry w Genui. Publicznie występował od 1794. Przez krótki czas był uczniem A. Rollego (skrzypce) w Parmie oraz G. Ghirettiego (kompozycja). W 1801 osiadł w Lucca gdzie 1805-09 był skrzypkiem i kapelmistrzem na dworze ks. E. Baciochi, siostry Napoleona. Z powodu niezwykłej sprawności technicznej uważany był przez niektórych za szarlatana. 1829 przybył do Warszawy gdzie spotkał się z K. Lipińskim; rywalizacja obu artystów odbiła się wówczas szerokim echem w warszawskiej prasie. 1833-34 przebywał w Paryżu, gdzie zamówił u H. Berlioza Harolda w Italii. W tym czasie u Paganiniego studiował Apolinary Kątski, jedyny jego uczeń. Atmosfera sensacji otaczająca Paganiniego przyczyniła się do powstania wielu legend wokół jego osoby. Jako kompozytor utworów skrzypcowych Paganini rozwinął znacznie fakturę tego instrumentu, wykorzystując na szeroką skalę dwudźwięki, akordy i szybkie pochody figuracyjne. Był także wirtuozem-gitarzystą. Wykonywał wyłącznie własne kompozycje, wśród których największe znaczenie mają 24 Kaprysy op. 1 na skrzypce solo (ok. 1805; 6 z nich znanych jest także w transkrypcjach fortepianowych F. Liszta i R. Schumanna). Inne kompozycje: 6 koncertów skrzypcowych, liczne cykle wariacji, najczęściej na tematy operowe, m.in. I palpiti op. 13 na temat z opery Tancredi G. Rossiniego. Temat Kaprysu a-moll nr 24 wielokrotnie wykorzystywano jako temat do wariacji (m.in. J. Brahms Wariacje op.35, S. Rachmaninow Rapsodia na temat Paganiniego na fortepian i orkiestrę, W. Lutosławski Wariacje na temat Paganiniego na 2 fortepiany). Od 1954 w Genui odbywa się corocznie Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. N. Paganiniego.