Afganistan - prezentacja państwa.

Informacje podstawowe !

Pełna nazwa: Islamskie Państwo Afganistanu
Nazwa oryginalna: De Afcanestan Eslami Daulat (paszto), Daulat-e Eslami-ye Afcanestan (dari)
Powierzchnia: 652 225 km2
Stolica: Kabul
Ustrój polityczny: republika islamska
Prawo głosu: 18 lat; powszechne
Jednostka monetarna: 1 afghani = 100 puli
Liczba ludności: 25 830 000 (1999r.)
Narodowości: Pasztulowie (Afganie), Tadżycy, Hazarowie, Uzbecy, Ajmakowie, Beludżowie, Nuristańczycy, Turkmeni, Kirgizi i inne.
Używane języki: afgański perski, czyli dari (urzędowy) 50%, pasztu (urzędowy) 35%, języki tureckie (głównie uzbecki i turkmeński) 11%, 30 pomniejszych języków(głównie balochi i pashai) 4%, częsta dwujęzyczność
Przyrost naturalny: 2,8%
Główne wyznania: islam
Analfabetyzm: 70%
Produkt narodowy brutto: 220 USD na jednego mieszkańca
Eksport: gaz ziemny, orzechy i suszone owoce, wyroby rzemieślnicze (głównie dywany), bawełna, wełna, lazuryt, skóry karakułowe.

Afganistan jest jednym z najbiedniejszych państw na świecie, od wielu lat targanym wojnami i nękanym głodem. Żyje tu ponad dwadzieścia narodowości, ale czytać i pisać umie tylko co piąty mieszkaniec. Średnia długość życia wynosi zaledwie 42,5 roku. Niedostępność terenu, konflikty zbrojne, a w ostatnich latach wrogość rządzących Talików wobec całego niemal świata sprawiły, że kraj znalazł się w izolacji międzynarodowej.

Afganistan jest górzysto-wyżynnym krajem bez dostępu do morza. Graniczy z Pakistanem, Iranem, Turkmenistanem, Uzbekistanem, Tadżykistanem, Chinami i Indiami.

W większości położony jest na Wyżynie Irańskiej i w górach Hindusz, z najwyższym szczytem kraju Noszakiem (7485 m n..p.m.). W kierunku południowym góry obniżają się, przechodząc w rozległe kotliny z pustyniami (Margo, Registan), słonymi równinami lub kompleksami jezior i błot (największe Hamun-e Helmand). Na północnym zachodzie rozciąga się równina Bakterii. Ponad 50% powierzchni Afganistanu wznosi się powyżej 2000 m. Góry i wyżyny powstały podczas najmłodszej, alpejskiej orogenezy, której echem jest duża aktywność sejsmiczna, szczególnie w północnej i środkowej części kraju.

Afganistan leży w strefie klimatu podzwrotnikowego suchego i skrajnie suchego (z czterema porami roku), na nakłada się górski. W styczniu możemy spodziewać się temperatur około 2*C na równinie Bakterii, 5-6*C w środkowej części kraju (głównie w kotlinach), a w górach -10*C. Latem są one bardzo zróżnicowane, od 30*C na północnym zachodzie (zanotowano maksimum 45*C) do ujemnych na dużych wysokościach.
W ciągu roku opadu wahają się od 50 mm na pustyniach do ponad 1000 mm w górach. Zimą częstym zjawiskiem w górach są opady śniegu.

Większość powierzchni Afganistanu stanowią obszary bezodpływowe. Największymi rzekami są Helmand, płynąca na granicy Amu-daria z dopływami Kanduz i Kokcza, dopływ Indus Kabul, Marghab oraz Harirud. Inne mają charakter okresowy.

Flora i fauna.

W pustynnych rejonach Afganistanu prawie zupełnie brak pokrywy roślinnej. W miarę wzrostu ilości opadów pojawia się flora stepowa. W górach w środkowej części kraju występują lasy pistacjowo-jałowcowe. Na wschodzie zachował się resztki roślinności twardolistne w postaci lasów dębowo-sosnowo-cedrowych. Najwyższe piętra gór przez cały rok pokrywają lodowce.

Świat zwierzęcy reprezentowany jest m.in. przez niedźwiedzia himalajskiego, gazelę i panterę śnieżną. Występuje tu również wiele gatunków ptaków.

Gospodarka

Afganistan podnosi się po wieloletnich konfliktach. Gospodarka uległa znacznej poprawie po upadku reżimu talibów w 2001 roku, głównie dzięki napływowi pomocy zagranicznej, odrodzenia rolnictwa i rozwojowi sektora usług. W 2006 roku wzrost gospodarczy przekroczył 8%.

Pomimo postępu w ciągu ostatnich lat Afganistan nadal jest wyjątkowo ubogim, śródlądowym krajem, silnie uzależnionym od pomocy zagranicznej, rolnictwa i handlu z sąsiadami. Większość ludności nadal nie ma odpowiednich warunków mieszkaniowych, brakuje czystej wody, elektryczności, opieki medycznej i pracy. Przestępczość, brak bezpieczeństwa i niezdolność rządu do faktycznego administrowania całym krajem stanowią wyzwania dla przyszłego wzrostu gospodarczego. By podnieść poziom życia w Afganistanie, obecnie jeden z najniższych na świecie, potrzebne będzie sporo czasu i dalsza pomoc międzynarodowa. Chociaż wspólnota międzynarodowa nadal jest zaangażowana w rozwój Afganistanu, przyznając podczas trzech konferencji od 2002 roku w sumie ponad 24 mld dolarów, Kabul musi stawić czoła licznym wyzwaniom.

Szerząca się uprawa maku i rosnący handel opium rocznie przynoszą około 3 mld dolarów nielegalnego zysku, i pozostają jednym z najpoważniejszych problemów politycznych. Innymi długoterminowymi zadaniami są zrównoważenie budżetu, tworzenie miejsc pracy, korupcja, sprawność administracji i odbudowa zniszczonej wojną infrastruktury.

Burzliwa historia.

Jako samodzielne państwo Afganistan powstał dopiero w XVIII w. Początkowo panowali tu Ariowie i Achemenidowie. Przez pewien okres Afganistan był częścią imperium Aleksandra III Wielkiego. W VII. Arabowie przyłączyli do kalifatu prawie cały kraj, a islam znalazł wielu wyznawców. W IX w. afgańskie dynastie uniezależniły się od Arabów. Najazdy Mongołów w XIII i XIV w. wyniszczyły kraj, który w XVI w. został podzielony między Persję, państwo Wielkich Mongołów i chanat uzbecki z Azji Środkowej. Za twórcę Afganistanu uważany jest Ahmad Szach Durrami, panujący w latach 1747-1773, którego państwo obejmowało tereny północnych Indii oraz obszary zajęte przez plemiona afgańskie. Po jego śmierci wojna domowa podzieliła kraj na wiele małych państewek, które ponownie zjednoczyły Dost Muhammad Chan.


Pod koniec XIX w. nasiliła się rywalizacja o wpływ nad Afganistanem pomiędzy Rosją a Wielką Brytanią. Doprowadziło to do wybuchów kolejnych wojen angielsko-afgańskich. W 1921 r. podpisano dwustronne traktaty afgańsko-rosyjskie i afgańsko-brytyjskie, które przypieczętowały niepodległość kraju. Ówczesny władca Amanullah zaczął wprowadzać reformy (konstytucja, świeckie sądownictwo, reforma podatkowa), co zostało wrogo przyjęte przez większość społeczeństwa i doprowadziło do zbrojnego powstania, a w konsekwencji do ucieczki Amanullaha z kraju. Do II wojny światowej władcy Afganistanu zmieniali się często. Powojenna historia to niekończący się konflikt, który spowodował zapaść gospodarczą i kosztował życie ponad milion ludzi.

Spory i kwestie międzynarodowe

do 2005 roku z pomocą ONZ do Afganistanu wróciło 2,3 mln uchodźców z Pakistanu; pozostało ich nieco poniżej miliona, w tym wielu z własnego wyboru; pakistańska propozycja budowy umocnień i zaminowania dziurawej granicy z Afganistanem spotkała się z afgańskimi protestami; wojska Pakistanu i koalicji monitorują i kontrolują na odległych obszarach plemiennych granicę z Pakistanem w celu zahamowania działalności terrorystów i przemytników

Komunikacja

Sieć komunikacyjna w Afganistanie jest słabo rozwinięta. W całym kraju znajduje się jedna linia kolejowa na granicy z Uzbekistanem. Podstawową rolę odgrywa transport samochodowy i juczny. Głównymi szlakami komunikacyjnymi są dwie szosy, z których jedna prowadzi z Kabulu przez Hindukusz do portów nad Amu-darią, a druga łączy stolicę z Kandaharem i Heratem. Lokalne drogi są przejezdne tylko przy sprzyjających warunkach klimatycznych. Niemal do każdej prowincji można się dostać krajowymi liniami lotniczymi.

Atrakcyjne miejsca dla odważnych turystów

Ruch turystyczny w targanym wojnami kraju prawie nie istnieje. Mimo licznych, choć zniszczonych przez działania wojenne zabytków Afganistan odwiedza co roku znikoma liczba cudzoziemców (około 3 tys.). Przychody z turystyki wynoszą tylko około 1 mln USD. W Kabulu warto obejrzeć zabytki architektury Islamu: grobowce, meczety i muzea. Na odwiedzanie zasługują bazary, na których można kupić oryginalne wyroby lokalnych rzemieślników. W okolicach stolicy można zobaczyć pozostałości buddyjskich klasztorów, kolumn, i stup. W Kandaharze znajduje się m.in. XVII-wieczna cytadela oraz kopułowe mauzoleum Ahmada Szaha Durraniego. Będąc w Haracie, warto obejrzeć XII-wieczny Wielki Meczet i cytadelę Arg z XIV w.

Praca znajduje się również w załączniku.