Żaby

Żaby:

Żaby (Rana) są płazami o długich, skocznych nogach z dobrze rozwiniętymi błonami pływnymi, posiadają stosunkowo gładką, wilgotną skórę i dobrze rozwinięte błony bębenkowe. Ich długości dochodzą do 30 cm. Zdobycz chwytają wyrzucanym językiem. W Polsce występuje sześć gatunków żab, przy czym żaba wodna uważana jest często za płodnego mieszańca powstałego ze skrzyżowania się żaby jeziorkowej i żaby śmieszki. Umownie dzieli się żaby na tzw. "zielone" - żaba jeziorkowa (Rana lessonae), wodna (Rana "esculenta") i śmieszka (Rana ridibunda), o zdecydowanie wodnym trybie życia oraz "brunatne" - żaba moczarowa (Rana arvalis), trawna (Rana temporaria) i zwinka (Rana dalmatina), o bardziej lądowym charakterze.

Przegląd żab:
- Grzebiuszki
- Kumaki
- Ropuchy
- Rzekotki
- Traszki
- Salamandry

Grzebiuszki:

Grzebiuszki (Pelobates) reprezentowane są w Polsce przez jeden gatunek - grzebiuszkę ziemną (Pelobates fuscus). Występuje ona w Europie środkowej i wschodniej, w Polsce spotyka się ją pospolicie, chociaż nigdy licznie, na nizinach, zwłaszcza w lasach i ogrodach. Preferuje tereny o glebach lekkich, piaszczystych, unika twardego podłoża.



Kumaki:

Kumaki (Bombina) wyglądają jak małe ropuszki - ich skóra, podobnie jak u ropuch, pokryta jest licznymi brodawkami, nie mają jednak charakterystycznych dla ropuch parotydów. Brak im również błon bębenkowych. Cechą odróżniającą kumaki od innych płazów jest sercowaty lub trójkątny kształt źrenicy. Jad zawarty w gruczołach skórnych kumaka jest jednym z najsilniejszych spośród jadów produkowanych przez nasze płazy. W Polsce spotykamy dwa gatunki kumaków: kumaka nizinnego (Bombina bombina) i kumaka górskiego (Bombina variegata).

kumak górski
kumak nizinny

Ropuchy:

Ropuchy (Bufo) są płazami o krępym ciele, stosunkowo krótkich nogach i skórze bogatej w gruczoły, z których największe są tzw. gruczoły przyuszne (parotydy). Nawet w porze godów nie ma istotnych różnic w ubarwieniu samca i samicy. U samców pojawiają się wtedy modzele godowe (czarne zgrubienia na trzech pierwszych palcach przednich odnóży) służące do przytrzymywania samicy oraz rezonatory (z wyjątkiem ropuchy szarej) wzmacniające siłę głosu. Pary łączą się w tzw. "ampleksus", przy czym u ropuch samiec obejmuje samicę "pod pachami". Podczas gdy tak połączona para kroczy powoli po dnie zbiornika samica składa długie sznury skrzeku, zapładnianego przez samca. Kijanki ropuch odżywiają się głównie pokarmem roślinnym, dorosłe osobniki polują na dżdżownice, wije, owady (w tym również na stonkę ziemniaczaną i pszczoły), pająki, ślimaki i małe kręgowce (płazy, gady, pisklęta ptaków, myszy). Ze względu na liczne gruczoły jadowe dorosłe ropuchy mają niewielu wrogów naturalnych. Wyjątek stanowią: zaskroniec, borsuk, kuna oraz niektóre sowy. Młode ropuchy znacznie częściej padają ofiarą drapieżników, niż osobniki dorosłe. W Polsce występują trzy gatunki ropuch: ropucha szara (Bufo bufo), ropucha paskówka (Bufo calamita) i ropucha zielona (Bufo viridis).


ropucha amerykańska
ropucha paskówka
ropucha szara
ropucha zielona


Rzekotki:

Rzekotka jest jedynym europejskim gatunkiem płaza prowadzącym nadrzewny tryb życia. Cechą charakterystyczną rzekotki jest obecność na końcach palców poduszeczkowatych, zaokrąglonych przylg, ułatwiających utrzymywanie się na gładkich powierzchniach. Ze snu zimowego rzekotka budzi się późno - pod koniec marca lub na początku kwietnia.


Gody odbywa od końca kwietnia do czerwca, wyłączniew porze nocnej. Samce, przy pomocy pojedynczego, dużego rezonatora umieszczonego na dnie jamy gębowej, wydają chóralnie rytmiczne dźwięki, będące najgłośniejszymi spośród głosów wydawanych przez nasze płazy. Obecność worka głosowego to jedyna cecha różniąca samca od samicy rzekotki. Brak u niego modzeli godowych (zgrubień na palcach przednich kończyn) typowych dla samców innych płazów bezogonowych. Podgardle jest u samca wyraźnie ciemniejsze, dzięki czemu można rozróżnić płeć rzekotek nawet poza porą godową. Natężenie głosu zależy w dużej mierze od temperatury wody - w cieplejszej wodzie samce "śpiewają" głośniej. Samce rzekotki wydają głos również poza porą godową w lądowym okresie życia, przy czym dźwięki te brzmią inaczej niż wołanie godowe. Ampleksus (połączenie samca i samicy) jest bardzo nietrwały. Samica składa skrzek małymi porcjami, w postaci niewielkich pakietów przyklejanych do pędów roślin wodnych. W jednym pakiecie znajduje się od 20 do 150 jaj. Jajo jest z jednej strony jasnobrązowe, z drugiej jasnożółte. Rozwój larw trwa około 3 miesięcy. Początkowo kijanki przyczepiają się do roślin wodnych za pomocą przylgi, dopiero starsze pływają. Przed przeobrażeniem osiągają 46-49 mm długości. Po przeobrażeniu młode rzekotki opuszczają zbiornik wodny. Dojrzałość płciową osiągają po 2 latach. Na sen zimowy rzekotki udają się pod koniec września - na początku października. Zimują wyłącznie na lądzie, pod warstwą opadłych liści lub w różnych szczelinach.


Pokarmem rzekotki są głównie owady i pająki, które chwyta nagłym wyrzutem długiego, lepkiego języka. Zjada skorki, pluskwiaki, mrówki, chrząszcze, muchówki, motyle, a także w mniejszych ilościach ślimaki. Większość czasu spędza czatując wśród liści na zdobycz, potrafi jednak również wyskoczyć, by schwytać owada w locie. Rzekotka unika os i wszystkich owadów, które je przypominają wyglądem.


Rzekotka stanowi łakomy kąsek dla drapieżnych zwierząt, jednak zmienne ubarwienie zapewnia jej doskonałą ochronę. Do głównych jej wrogów należy zaskroniec oraz różne gatunki ptaków i ssaków.

rzekotka drzewna
rzekotka różnobarwna
ropucha szara
ropucha zielona

Traszki:

Traszki (Triturus) są płazami ogoniastymi, to znaczy, że zarówno larwy, jak i formy dorosłe posiadają dobrze wykształcony ogon, w przeciwieństwie do płazów bezogonowych, które posiadają ogon jedynie w fazie larwalnej. W Polsce występują cztery gatunki traszek: traszka grzebieniasta (Triturus cristatus), zwyczajna (Triturus vulgaris), karpacka (Triturus montadoni) i górska (Triturus alpestris).

traszka górska
traszka grzebieniasta
traszka karpacka
traszka zwyczajna


Salamandry:

Salamandry (Salamandridae) to rodzina płazów bezogoniastych. Znanych jest 39 gatunków salamander. Mają długie, wysmukłe ciało, krótkie nogi i dobrze rozwinięty ogon. Salamandry żyją w miejscach wilgotnych - pod kamieniami i kłodami drzew, lub w małych norach. Niektóre wspinają się na drzewa. Salamandry nie przechodzą przeobrażenia, ale pozostają larwami - opatrzonymi skrzelami i żyjącymi w wodzie. W skórze salamander często występują gruczoły jadowe. Zamieszkują Eurazję, północno - zachodnią Afrykę i północną Amerykę


salamandra plamista