a mek Wawel był siedzibą książęcą i królewską oraz centrum politycznym państwa polskiego od XI do XVI wieku. Wzniesiony został na lewym brzegu Wisły na południe od lokowanego miasta. Wzgórze wawelskie położone wśród łąk zalewanych wodami Wisły i Rudawy znakomicie nadawało sięna obronną siedzibę. Wschodnia część wzgórza nieco wyższa została zabudowana najwcześniej, ale drewniano-ziemne umocnieniami objęły całe wzgórze. Najstarszą budowlą jest tu rotunda NMP, na południowy-zachód od niej w 1968 roku odkryto relikty kościół mniej więcej z tegosamego co rotunda okresu. Pierwsza wawelska katedra powstaław połowie XI wieku na północ od rotundy, nosiła wezwanie św. Gereona. Rotundę można oglądać na wystawie "Wawel zaginiony", mury znajdujące się w podziemiach obecnych budynków sprawiają niesamowite Tygodnik Illustrowany 1900 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN wrażenie. W tym okresie znajdował się też na wzgórzu kwadratowy budynek, obecnie miejsce to znajduje sięw północno-zachodnim rogu wewnętrznego dziedzińca. W 1087 roku rozpoczęto w północnej części wzgórza wznosić drugą katedrę zwaną Hermanowską. Prawdopodobnie w tym okresie wzniesiono też salę o 24 słupach. We wschodnim skraju wzgórza znalazł siępodobno również murowany gródek z wieżą. Na pozostałej części wzgórza znajdowały się luźne drewniane zabudowania osadnicze. Istniał tam również drewniany gródek zniszczony przez Tatarów w 1241 roku. Usytuowany był w okolicy dz. Wzniósł murowane umocnienia w północno-wschodniej części wzgórza. W 1306 roku pożar strawił część zabudowań, podczas odbudowy wzniesiono przy poł budynek, który s
