Strunowce - pytania i odpowiedzi (30 zadań)

Pytania Strunowce
1. Podaj różnice w budowie ucha gada i ssaka
2. Wymień cechy wspólne dla torbaczy i ssaków łożyskowych
3. Wymień cechy różnicujące dla torbaczy i ssaków łożyskowych
4. Podaj różnice w przepływie powietrza w płucach ptaka i ssaka
5. Wyjaśnij na przykładzie żaby znaczenie obecność dwóch kłykci potylicznych dla tryby życia prowadzonego przez płazy.
6. Wyjaśnij dlaczego małe rozmiary oraz brak jądra w erytrocytach usprawniają transport tlenu w organizmach ssaków.
7. Wyjaśnij dlaczego osłonice, mimo braku struny grzbietowej u form dorosłych, są klasyfikowane jako strunowce.
8. Wyjaśnij, dlaczego cecha : zamknięty układ krwionośny nie jest cechą wspólną dla wszystkich strunowców.
9. Osłonice są zwykle zwierzętami osiadłymi , prowadzącymi mało aktywny tryb życia. Podaj cechy budowy osłonic, które są związane z ich trybem życia.
10. Wymień cechy osłonic bardzo rzadko lub wcale niespotykane u innych strunowców.
11. Wymień cechy lancetnika, które charakteryzują także bezkręgowce.
12. Podaj po jednym przykładzie dwóch odmiennych funkcji, które pełni skóra kręgowca
13. Wyjaśnij dlaczego rogi i poroża występujące u niektórych ssaków są przykładem narządów analogicznych.
14. Na przykładzie płaza i gada podaj dwa zasadnicze sposoby służące do ochrony kręgowców lądowych przed ubytkiem wody.
15. Wskaż gromady kręgowców charakteryzujące się obecnością w naskórku gruczołów jednokomórkowych oraz gruczołów wielokomórkowych.
16. Porównaj ruchomość tułowia u ryby, płaza i ptaka. Podaj przyczyny różnic.
17. Określ, który z parametrów wyznacza długość szyi ptaka – łabędzia, a który u ssaka – żyrafa.
18. Ryby są jedynymi kręgowcami, u których obręcz miednicowa nie jest połączona z kręgosłupem. U kręgowców lądowych obręcz miednicowa łączy szkielet kończyn tylnych z kręgosłupem. Wyjaśnij przyczynę tej różnicy.
19. . Na przykładzie kijanki ( larwy płazów) i żaby wykaż, że typ nerki i rodzaj wydalanego metabolitu azotowego może zmienić się w ciągu życia osobniczego zwierzęcia
20. Podaj nazwę kręgowców, u których po raz ostatni w ewolucji nerki są obecne nefrony z orzęsionymi lejkami ( nefrostomami) otwierającymi się do jamy ciała
21. Wyjaśnij, dlaczego liczebność gatunkowa ptaków i ssaków przewyższa prawie dwukrotnie liczbę gatunków płazów i gadów.
22. Wyjaśnij, dlaczego ryba wyjęta z wody dusi się z powodu niedostatecznej wymiany gazowej.
23. Wyjaśnij, dlaczego serca krągłoustych i ryb określa się często nazwą „ Serc żylnych”
24. Wymień cztery cechy budowy szkieletu płazów, które różnią się od szkieletu ryb.
25. Określ rodzaj skrzeli ( zewnętrzne czy wewnętrzne) występujących u aksolotla – formy neotenicznej salamandry meksykańskiej. Podaj uzasadnienie wyboru.
26. Wymień czynniki ograniczające występowanie płazów na Ziemi
27. Wyjaśnij, w jaki sposób węże mogą połykać w całości zwierzęta znacznie większe od siebie.
28. Przedstaw różnice w akomodacji oka płazów i gadów.
29. Wyjaśnij, w jaki sposób gady morskie utrzymują stałe stężenie płynów ustrojowych.
30. Podaj element strukturalny pióra ptaka, który zabezpiecza ją przed mechanicznym uszkodzeniem.

Odpowiedzi Strunowce
1. Podaj różnice w budowie ucha gada i ssaka
Ucho ssaka posiada małżowinę uszną wchodzącą w skład ucha zewnętrznego, którego brak u gadów. W uchu środkowym gada obecna jest tylko jedna kostka słuchowa - strzemiączko, u ssaków są trzy kostki słuchowe - młoteczek, kowadełko i strzemiączko.

2. Wymień cechy wspólne dla torbaczy i ssaków łożyskowych
Cechy wspólne dla torbaczy i ssaków łożyskowych to :
- osobne ujście przewodu pokarmowego i dróg moczo - płciowych (brak steku)
- żyworodność
- przesunięcie kończyn pod tułów
- zdolność szybkiego oziębiania ciała

3. Cechy różnicujące torbacze od ssaków łożyskowych należą :
- obecność podwójnej pochwy u samic torbaczy
- łożysko żółtkowe
- małą biomasa noworodków
- rozwój noworodków torbaczy w specjalnej torbie lęgowej, osłaniającej sutki samic

4. Przepływ powietrza w płucach ptaka jest jednokierunkowy, a w płucach ssaka dwukierunkowy

5. Dwa kłykcie potyliczne zapewniają ruchome połączenie czaszki z kręgosłupem. Warunkuje to ruch głowy w płaszczyźnie pionowej i umożliwia wystawienie głowy ponad wodę.

6. Dzięki małym rozmiarom erytrocytów naczynia włosowate mogą być węższe i ich liczba w narządach jest wysoka. Brak jądra w erytrocytach obniża ich metabolizm własny i pozwala na większą zawartość w nich hemoglobiny, dzięki czemu erytrocyt transportuję więcej tlenu

7. Struna grzbietowa jest obecna w odcinku ogonowym u larw osłonic oraz u tych gatunków, które zachowują ogon jako formy dorosłe (np. ogonice)

8. Osłonice, które należą do strunowców, mają otwarty układ krwionośny

9. Uproszona budowa układu nerwowego(zwój nerwowy) i brak wyspecjalizowanych narządów zmysłu; brak układu wydalniczego – usuwanie zbędnych produktów przemiany azotowej zachodzi przez powłoki ciała

10. Obojnactwo; otwarty układ krążenia; brak układu wydalniczego; rozmnażanie wegetatywne niektórych gatunków przez paczkowanie.

11. Jednowarstwowy nabłonek pokrywający ciało; metameryczna budowa niektórych układów wewnętrznych lancetnika; budowa solenocytów wchodzących w skład nefrydiów lancetnika, które przypominają budowę komórki płomykowe płazińców.

12. Skóra kręgowca stanowi barierę ochronną przed działaniem fizycznych i chemicznych czynników środowiska, skóra kręgowca bierze udział w odbieraniu bodźców ze środowiska zewnętrznego.

13. Rogi i poroża u niektórych ssaków są narządami analogicznymi, ponieważ ich rozwój przebiega odmiennie. W powstaniu rogów bierze udział naskórek (rodzaj nabłonka pochodzenia ektodermalnego), a poroże rozwija się z wyrostków kości czołowych ( tkanka kostna powstaje z trzeciego listka zarodkowego – mezodermy)

14. Skóra u płazów stale pokrywa się śluzowatą wydzieliną gruczołów, wskutek czego utrzymuje się wilgotność; U gadów powierzchniowe komórki skóry ulegają rogowaceniu, dzięki temu nie dopuszczają do parowania wody z głębszych warstw ciała.

15. W naskórku kręgowców krągłoustych i ryb są obecne gruczoły jednokomórkowe. Gruczoły wielokomórkowe występują w skórze płazów i owodniowców (gadów, ptaków, ssaków)

16. U ryb ruchomość głowy względem tułowia, ponieważ czaszka jest nieruchomo złączona z kręgosłupem. Płazy posiadają dwa kłykcie potyliczne ( wyrostki kości potylicznej czaszki), które łączą się stawowo z dźwigaczem – pierwszym kręgiem szyjnym. Takie połączenie pozwala na ruch głowy tylko w płaszczyźnie pionowej ( podnoszenie i opuszczanie głowy). U ptaków istnieję u nasady czaszki pojedynczy kłykieć potyliczny, tworzący z dźwigaczem staw o dużej ruchomości.

17. Długość szyi łabędzia zależy od liczby kręgów, natomiast długość szyi u żyrafy wyznacza wielkość kręgów, ponieważ w odcinku szyjnym kręgosłupa ssaka jest ich zwykle stałą liczba – 7 kręgów.
Zadanie18. Ryby żyją w wodzie, gdzie siły grawitacji (przyciągania ziemskiego) są równoważone siłami wyporu wody. Płetwy nie służą do dźwigania ciężaru ciała swobodnie unoszącego się w wodzie. Na lądzie siła grawitacji jest bardzo duża, dlatego kręgosłup u kręgowców lądowych stanowi podporę całego ciała i połączony jest za pomocą miednicy ze szkieletem kończyn dolnych.

19. W przemianie zbędnych metabolitów przemiany azotowej u kijanki uczestniczy przednerka, a u żaby pranerka. Metabolitem azotowym wydalanym przez kijankę jest amoniak, a u żaby mocznik.

20. Płazy

21. Ptaki i ssaki w odróżnieniu od płazów i gadów są zwierzętami stałocieplnymi. Dzięki czemu są zdolne do życia w różnych strefach klimatycznych. Płazy i gady jako zwierzęta zmiennocieplne bytują głównie w ciepłych strefach klimatycznych

22. U ryby wyjętej z wody wilgotne listki skrzelowe sklejają się w jedną całość i funkcjonalnie tracą swoją ogromną powierzchnię wymiany gazowej.

23. Nazwa „serc żylnych” informuję, że przez serca wymienionych kręgowców przepływa wyłącznie krew nieutlenowana.

24. Cechy :
- ruchome połączenie czaski z kręgosłupem
- obręcz barkowa niepołączona z czaszką
- obręcz miednicowa połączona z kręgosłupem
- budowa kończyn

25. Aksolotl ma skrzela zewnętrzne, ponieważ jest dojrzała płciowo larwa płaza ogoniastego.

26. Występowanie płazów na Ziemi ogranicza : zmiennocieplność, brak odporności na zimno i wysychanie oraz niezdolność do życia w wodach o dużym zasoleniu.

27. Kości szczęki górnej są połączone stawowo z czaszką, co umożliwia wężom szerokie rozwarcie szczęki i pochłonięcie dużej ofiary w całości.

28. Akomodacja oka płazów polega na zmianie położenia soczewki, natomiast u gadów akomodacja jest wynikiem zmiany kształtu soczewki oka.

29. Gady w odróżnieniu od płazów mają wodoszczelne powłoki ciała; piją wodę morską, a nadmiar soli pobranej tą drogą usuwają przez gruczoły łzowe, zdolne do wytwarzania wydzieliny bardzo stężonej, bogatej w jony.

30. Promyki połączone haczykami łączące sąsiednie promienie chorągiewek pióra, dzięki czemu rozdarta chorągiewka wraca szybko do pierwotnego stanu.