Izabela Łęcka - MIŁOŚĆ DO POSĄGU APOLLINA
Stanisław Wokulski - SPOTKANIE Z GEISTEM
Ignacy Rzecki - PLAN WYSTAWIENIA WOKULSKIEGO Z PANIĄ STAWSKĄ
Julian Ochocki - PLANY ZBUDOWANIA MACHINY LATAJĄCEJ
Kazimiera Wąsowska - EMOCJONUJĄCA PRZEJAŻDŻKA KONNA
Węgiełek - OPOWIEŚĆ O ŚPIĄCEJ PANNIE ZE ZŁOTĄ SZPILKĄ W GŁOWIE
Szuman - DIAGNOZA ROMANTYCZNEJ NATURY WOKULSKIEGO
zad 3 Nazwij cztery funkcje , które w powieści pełni Pamiętnik starego subiekta:
- przenosi czytelnika w przeszłość
- charakteryzuje Rzeckiego, pokazując historię jego życie, charakter, światopogląd
- pamiętnik jest źródłem informacji o sytuacji politycznej i społecznej drugiej połowy XIX wieku
- wprowadza dodatkową, subiektywną ocenę wydarzeń i postaci
Zad 4 Uzasadnij twierdzenie , że „Lala“ prezentuje panoramę społeczeństwa polskiego drugiej połowy XIX w.
- W „Lalce" pokazane są wszystkie ówczesne warstwy społeczne. Arystokracja jest przedstawiona negatywnie. Jej przedstawiciele uważają siebie za klasę wyższą, najważniejszą, będąc przy tym próżniakiami, żyjący z procentów od swoich majątków. Brak im woli działania, zmieniania społeczeństwa, choć to właśnie oni posiadają środki, żeby coś zrobić.
Mieszczaństwo jest warstwą bardzo podzieloną pod względem wykształcenia, pochodzenia, i zawodu. Jest to warstwa pozbawiona energii, niezdolna do przedsiębiorczości. Ktoś taki jak Wokulski traktowany jest jak szaleniec, który chce ulepszyć świat. Często nie wierzą we własne siły i często nie chcą pracować. Młodzi studenci nie maja pieniędzy na czynsz, dorabiaja korepetycjami.
Grupą wyróżniającą się z mieszczaństwa są Żydzi, z jednej strony są to ludzie przedsiębiorczy, mający wiele zalet i żyłkę do handlu, z drugiej strony ukazane są ich negatywne cechy, takie jak dążenie do osiągnięcia zysków za wszelką cenę, zainteresowanie pieniędzmi.
W najgorszej sytuacji jest prosty lud, są warstwą najuboższą, nie mającą możliwości rozwoju, wydźwignięcia się z trudnej sytuacji. Dzieje się im ogromna krzywda, są wyzyskiwani przez inne klasy.
Arystokracja jest zdemoralizowana, lud upadły, mieszczaństwo podzielone i bez możliwości rozwoju. Cały organizm społeczny jest chory.
Zad 5 Wyjaśnij pojęcia :
SCJENTYZM - pogląd uznający, że tylko dzięki naukom przyrodniczym (opartym na odpowiednich metodach) można uzyskać prawdziwą wiedzę o otaczającym człowieka świecie (odrzucał metafizykę).
PRACA ORGANICZNA - program opierający się na teorii pojmowania całego społeczeństwa jako jednego wielkiego organizmu, w którym wszystkie części składowe musiały współgrać ze sobą w sposób harmonijny i uporządkowany, a więc wspólną pracę wszystkich warstw społecznych w rozwój gospodarczy kraju.
Zad 6 Omów zagadnienie antysemityzmu na podstawie „Mendla Gdańskiego" czyli na czym polegał antysemityzm i jak M. Konopnicka próbowała z tym walczyć.
Tytułowy bohater noweli Mendel był warszawiakiem, mieszkał w stolicy od urodzenia i od dwudziestu siedmiu lat prowadził zakład introligatorski. Jednak spotykał się ze stwierdzeniem , że „Żyd zawsze Żydem!” lub „Was, Żydów, lęgnie; się jak tej szarańczy, a zawsze to żywioł cudzy...”. Postawę antysemicką prezentuje zegarmistrz, dobry znajomy Mendla co prawda nie atakuje on go bezpośrednio , to uświadamia mu, że jest od niego kimś lepszym, wypowiadając wszystkie możliwe stereotypowe zarzuty wobec Żydow, np."
· „każdy Żyd ma swoje wykręty”,
· „Żyd zawsze Żydem!”,
· „Gada się to tak i owak, ale każdy Żyd, byle pieniądze miał...”
· „Was, Żydów, lęgnie; się jak tej szarańczy, a zawsze to żywioł cudzy...”.
A przecież znał dobrze skromnego i pracowitego starca i wiedział, że wychowuje wnuka w myśl tzw. nowoczesnej asymilacji.
Pisarka pokazała w utworze jak działają stereotypy a także jak tłum wpływa na jednostkę. Podczas ataku na Mendla pod jego oknem atakują go choć niektórzy z nich znali go a nawet korzystali z jego introligatorskich usług, ale pod wpływem tłumu był dla nich jedynie Żydem, bo „Żyd to zawsze Żyd”.
Zad 7 W jaki sposób literatura pozytywistyczna spełniała wymóg utylitaryzmu.
- W pozytywiźmie utylitaryzm zakładał, że każde postępowanie winno owocować jak największym szczęściem jak największej ilości ludzi, miał więc zachęcać ludzi do takiego postępowanie, które byłoby korzystne dla społeczeństwa. W literaturze przykłady bohaterów realizujących pracę na rzecz ogółu widzimy np. w „Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej" czy w noweli Bolesława Prusa „Siłaczka", główna bohaterka realizowała założenia utylitaryzmu , ucząc wiejskie dzieci.
Zad 8 Wyjaśnij czym jest realizm w literaturze.
- Realizm w literaturze polegał na wiernym odzwierciedleniu rzeczywistości. Realistyczne powieści miały oddawać możliwie wiernie realia życia, bez upiększania i wprowadzania zmian, które mogłyby wpłynąć na zmianę fabuły pozbawiając ją wiarygodności. Literatura porzuciła indywidualistyczne, emocjonalne i duchowe spojrzenie na świat, skupiając się na faktach: to, co obecne i to, co prawdopodobne.
