Co kultura antyczna może dać współczesnemu człowiekowi? Jakie starożytne ideały mogą być cenne dla człowieka współczesnego? Jakie inspiracje antyczne dostrzegasz we współczesnej kulturze?
Kultura antyczna miała ogromny wpływ na dzisiejszą kulturę europejską i światową. Ważnymi źródłami kultury antycznej była twórczość starożytnej Grecji i Rzymu. Współcześni artyści, filozofowie i naukowcy inspirowali się antycznymi stylami oraz ustrojami. Tamtejsza sztuka i architektura stanowiła wzorzec do naśladowania. Antyk uważany jest za jedną z najdoskonalszych epok kulturowych i nie bez powodu. Zrodziły się związki frazeologiczne tj. „stajnia Augiasza”, „wierna jak Penelopa”, „nić Ariadny”, „syzyfowa praca”. Wynaleziono też system kanalizacyjny i latarnie morskie.
Dziełami antycznych poetów zachwycają się tłumy ludzi do dziś dnia. Reinterpretacje powstałe w tej epoce stanowią podstawową inspiracje, wzorzec do naśladowania dla wielu artystów i wzbudzają zachwyt czytelników. Warto tutaj wspomnieć o Homerze i jego wybitnych arcydziełach: „Iliada” i „Odyseja”. Eposy te cechuje inwokacja, paralelizm dwóch płaszczyzn fabularnych – świata bogów i ludzi, charakter epizodyczny fabuły, epicka rozlewność, narracja 3-osobowa, patetyczny styl, zasada decorum (zasada jedności treści, formy, jednorodności stylistycznej, zgodności gatunku ze stylem, językiem bohatera) stałe epitety, heksametr jako miara wiersza. Różnorodność środków stylistycznych, sposób łączenia i dobierania ich sprawia, iż utwory Homera stają się arcydziełami na wielką skalę.
Dzisiejszy teatr, szkoła, w której wszyscy uczymy się o kulturze, dusza kultury wywodzi się z kraju leżącego na półwyspie Peloponeskim. Teatr grecki stworzyli: Ajschylos, Sofokles i Eurypides. Nadali mu kształt, wygląd i formę, który się oczywiście z biegiem lat zmieniał. Likwidowano pewne części teatru klasycznego i zastępowano je innymi. Współczesne spektakle wystawiane w teatrach nie mają porównania z tragediami stworzonymi przez Sofoklesa wystawianymi w czasach antycznych. Tragedia utworzona przez Sofoklesa składała się z: prologu, parodosu, epejsodionów przeplatanych ze stasimonami, oraz z eksodosu. W tej tragedii pomiędzy scenami były pieśni chóru, który był podstawową formą przedstawienia sytuacji w tragedii, pełnił rolę narratora. Teatry współczesne oddają obecne obyczaje i sytuacje prosto z życia. Nie wystawia się już tragedii o budowie stworzonej przez Sofoklesa.
Obrazy oraz rzeźby powstałe w antyku są niemalże idealne. Malarstwo kształtowało się głownie na ścianach i wazonach. Malunki najczęściej przedstawiały bogów i herosów oraz ważne wydarzenia. W obu kategoriach jednakże ukazywano piękno ludzkiego ciała. Przedstawiane postacie były zwykle nagie i dobrze zbudowane. Przyjęte proporcje głowy do ciała wynoszące 1:8 do dziś uważane są za odpowiednie. Jedną z najdoskonalszych rzeźb antycznych jest posąg Dyskobola stworzony przez Mylona.
Grecy budowali zwykle świątynie. Antyczne budynki starożytnej Grecji ogromne i okazałe wznoszono na cześć bóstw. Wierzono, że pewne kształty i proporcje są miłe bogom.
Istnieją trzy główne antyczne porządki architektoniczne, które różnią się ornementyką i proporcjami kolumn, głowic (kapiteli) i belkowania, czyli konstrukcji opierającej się na głowicach. Budynki nie miały okien i posiadały kolumny. Miały one różny kształt i wielkość w zależności od okresu i stylu, w jakim je budowano. Panowały style: dorycki, joński i koryncki. Wspaniałość greckiej architektury nie polega na wysokim poziomie techniki, lecz na genialnym wyczuciu proporcji oraz wyostrzonej świadomości perspektywy. Przykładem może być zwyczaj pogrubiania środkowych części kolumn po to, by oglądane z pewnej odległości nie sprawiały wrażenia wklęsłych.
Do dziś zachowało się kilka świątyń i pałaców greckich jak np. w Knossos na Krecie, Partenon na wzgórzu Akropolu.
Często w malarstwie, rzeźbie i architekturze przedstawiano antyczne mity, czyli opowieści wyjaśniające zjawiska natury, powstanie świata i człowieka. W każdym micie przedstawiano bóstwo. Najbardziej znane mity opowiadają o Prometeuszu, bogu, który dał ludziom ogień; o Dedalu i jego lekkomyślnym synu Ikarze; o Heraklesie.
Współczesna kultura niejednokrotnie nawiązuje do antyku. Antyczne dzieła robią wrażenie na człowieku. Na zamku królewskim na Wawelu jest dziedziniec arkadowy. Greckie budowle symbolizują moc i trwałość. Ówcześnie budynkami wznoszonymi według zasad architektury antycznej są budynki o dużym znaczeniu (gmachy sądowe, budynki rządowe, muzea). Na przykład siedziba Kongresu USA – Kapitol; Biały Dom w Waszyngtonie; gmach Sejmu oraz wnętrze Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie i wiele wiele innych. Przykładów jest wiele i nie trzeba ich daleko szukać. Zdarza się często, iż ludzie budując sobie wille stawia kolumny na gangu, w pomieszczeniach tj. salony lub wbudowuje je w ściany domu.