Komórkowa budowa organizmów.
Komórka jest podstawowym elementem budowy wszystkich żywych organizmów roślinnych i zwierzęcych. Istnieją organizmy zbudowane tylko z jednej komórki ( jednokomórkowce , np.pantofelek) lub z wielu komórek (wielokomórkowce , czyli tkankowce,np.człowiek), Każda komórka spełnia podstawową funkcje życiowe , taki jak : oddychanie , odżywianie , rozmnażanie , wzrost. W zasadzie wszystkie komórki są zbudowane podobnie , jednak w zależności od pełnionej roli może zmieniać się nieco ich wygląd , wielkość i zestaw różnych organelli ( elementów komórki ) . Kształty komórek też są różnorodne , np. kuliste , sześcienne , walcowate , wydłużone.
BUDOWA KOMÓRKI
1.Ściana komórkowa - występuje głównie w komórkach roślin , bakterii , grzybów. Jest łatwo przepuszczalna dla większości cząsteczek , nadaje komórkom większą wytrzymałość. Zbudowana jest z martwej substancji wydzielanej przez komórkę.
2.Błona komórkowa - delikatna , elastyczna powłoka oddzielająca wnętrze komórki od otoczenia. Reguluje transport cząsteczek do wnętrza i na zewnątrz komórki.
3.Cytoplazma - żywa , galaretowata substancja wypełniająca wnętrze komórki.
4.Jądro komórkowe - najważniejsza część komórki , kieruje metabolizmem , rozmnażaniem , wzrostem komórki. Zawiera chromosomy będące nośnikami cech dziedzicznych. Otoczone błoną jądrową.
5.Siateczka śródplazmatyczna - (reticulum endoplazmatyczne) - jest to system kanalików biorących udział w transporcie wewnątrzkomórkowym różnych substancji oraz w syntezie białek.
6.Mitochondria - zachodzą w nich procesy utleniania biologicznego , czyli oddychania , wewnątrzkomórkowego . Najwięcej mitochondriów znajduje się w tych komórkach , u których występuje duże zapotrzebowanie na energię , np. w komórkach mięśnia sercowego.
7.Plastydy - występują w komórkach roślinnych. Wyróżnia się 3 rodzaje plastydów:
a) leukoplasty - nie zawierają barwników , służą do gromadzenia materiału zapasowego , np. skrobi , tłuszczów.
b)chromoplasty - zawierają żółty i pomarańczowy barwnik , występują np.w pomidorach , marchwi , żółtych kwiatach słonecznika , mniszka lekarskiego;
c)chloroplasty - zawierają zielony barwnik niezbędny w proc.fotosyntezy.
8)Wodniczki ( wakuole ) - wydzielona przestrzeń w cytoplazmie wypełniona sokiem komórkowym i otoczona błoną. W soku komórkowym występuje : woda , sole mineralne , związki organiczne , np. cukry , kwasy organiczne , białka , barwniki , alkaloidy nadające gorzki lub cierpki smak.
U pierwotniaków występują wodniczki pokarmowe , w których odbywa się trawienie pokarmów , i tętniące , odpowiadające za osmoregulację.