Dlaczego polska w XVII wieku przeżywała kryzys ? Pliss na jutro

W XVII wieku nastąpił upadek znaczenia państwa polskiego, jego kryzys wewnętrzny i zewnętrzny. W epoce tej nie tylko Polska, ale i takie kraje jak Hiszpania i Turcja przeżywały wielki chaos wewnętrzny, kryzys gospodarczy, społeczny i polityczny. Mimo to ani iberyjska monarchia Habsburgów, ani imperium osmańskie nie zostały wymazane z mapy Europy. Zarówno w przypadku Hiszpanii, jak i Turcji nie doszło do działania czynnika zewnętrznego, co miało miejsce w przypadku Polski. Czynnik zewnętrzny odegrał najważniejszą role w katastrofie Rzeczypospolitej. Wiek XVII z punktu widzenia położenia międzynarodowego Rzeczypospolitej charakteryzował się przede wszystkim wielkimi wojnami ze Szwecją, Rosją i Turcją, a także Kozaczyzną. Sytuację polityczną Rzeczypospolitej w XVII wieku w decydującej mierze kształtowało położenie geograficzne, na skutek, którego interesy zagraniczne państwa silnie wiązały się ze wschodem Europy, z południowym wschodem oraz z basenem Morza Bałtyckiego. Epoka jagiellońska (1385-1572) dała państwu polskiemu nie tylko silną, o ile nawet mocarstwową pozycję w Europie, ale i ukierunkowała jego politykę zagraniczną na wschód. Było to logiczne i nieuniknione następstwo unii jagiellońskiej. Skoro do niej doszło – a z punktu widzenia interesów państwowych i Polski, i Litwy wydarzenie to należy ocenić jak najbardziej pozytywnie – najpierw oba, początkowo dość luźno związane ze sobą państwa, później zaś zjednoczona Rzeczpospolita, nie mogły nie prowadzić aktywnej polityki na wschodzie, nie mogły nie uczestniczyć we wszystkich niemal wydarzeniach dziejowych na wschodnioeuropejskiej scenie politycznej. To było bezwzględną koniecznością polityczną państwa, które zostawili Jagiellonowie – stanowiło warunek jego istnienia. Właśnie tę walkę o istnienie musiało państwo polskie toczyć przede wszystkim z Moskwą. Moskwa toczyła wiec wojny z Litwą potem z Rzeczpospolitą. W konsekwencji przejęcia przez Polskę dziedzictwa litewskiego nastąpiło również, silniejsze niż w wiekach ubiegłych zetknięcie się z polityką tatarską, a także, oczywiście później, i turecką. Stulecie to upłynęło również pod znakiem rywalizacji wojen polsko – szwedzkich. Począwszy od pierwszej wojny północnej i wschodniej zaciekła rywalizacja o władztwo nad Bałtykiem. Szwecja, która ze względów gospodarczych i politycznych dążyła do utworzenia imperium wokół Morza Bałtyckiego, musiała nieuchronnie popaść w konflikt z kilkoma państwami, w tym również i z Polską. Realizacja planów szwedzkich oznaczałaby utratę dla Polski ujścia Wisły i miast pruskich, co byłoby nie tylko klęska polityczną, ale przede wszystkim gospodarczą. W cieniu rywalizacji z Rosja, Turcją, Krymem i Szwecją pozostawała kwestia brandenburska. Następne stulecie wykazywało, iż była ona, obok kwestii rosyjskiej, najważniejszym zagadnieniem międzynarodowym Polski w tej epoce.