Przyczyny: -Kryzys gospodarczy w 1830 roku, -Wzrost niezadowolenia w wojsku, -Ruchy niepodległościowe w Europie, -Łamanie konstytucji, nieprzestrzeganie praw i swobód obywatelskich, -Zaostrzenie represji wobec Polaków, Ograniczenie praw i roli sejmu, -Pogłoski o zamiarze wysłania przez Cara armii królestwa Polskiego w Korpusie Interwencyjnym do Francji i Belgii, -Akcja policji, która wpadła na trop organizacji spiskowych. Przebieg: Przebieg powstania listopadowego. Datę wybuchu powstania wyznacza się na 29 listopada 1830 rok. Dokładniej sygnał do powstania czyli płonący browar na Solcu miał miejsce w nocy z dwudziestego dziewiątego na trzydziestego listopada. Nastąpiła napaść na Belweder i Arsenał. Celem był zamach na Wielkiego Księcia Konstantego. Plan się nie powiódł. Spowodowanie to było licznymi nieporozumieniami. Książę uciekł i Warszawa stała się wolna od Rosjan. Piątego grudnia 1830 roku dyktatorem powstania został Józef Chłopicki. Chłopicki dożył do przestrzegania konstytucji przez cara i domagał się ziem wchodzących niegdyś w skład Polski. Jego wymagania zostały spełnione pod warunkiem kapitulacji Warszawy. Chłopicki podał się do dymisji i osłabił patriotyzm polaków tym czynem. Jednak na tym nie koniec. W styczniu 1831 roku sejm ogłosił detronizacje Mikołaja I jako króla Królestwa Polskiego. Polskę uznano za monarchię konstytucyjną, w której władze pełnił sejm. Powstanie trwało dalej. Jego konsekwencja była wojna polsko- rosyjska. Czternastego lutego 1831 roku Polacy zwyciężyli pod Stoczkiem a dwudziestego piątego lutego zatrzymali Rosjan pod Olszynką Grochowską. Powstanie rozszerzyło się na Litwę i Białoruś. 28 maja 1831 roku Polacy ponieśli klęskę pod Ostrołęką. Później było już coraz gorzej. We wrześniu 1831 roku Rosjanie zaatakowali Warszawę od strony Woli. Nastąpiła kapitulacja miasta. W obawie przed represjami powstańcy przekroczyli granice Królestwa Polskiego.
