Problem mniejszości narodowych w II Rzeczypospolitej (w pigułce)
Polska po odrodzeniu była krajem niejednorodnym narodowościowo.
Skład narodowościowy przedstawiał się następująco:
* Polacy 64%
* Ukraińcy 16%
* Żydzi 10%
* Białorusini 5%
* Niemcy 4%
* Rosjanie, Czesi, Litwini 1%
Ludność była różnorodnie rozmieszczona:
* na ziemiach centralnych i południowo-wschodnich przeważali Polacy
* na Polesiu, Wołyniu, Galicji Wchodniej większość stanowili Białorusini i Ukraińcy
* na terenach wschodnich w miasteczkach dominowali Żydzi
* na zachodzie mniejszość niemiecka
Pod względem zatrudnienia sytuacja była zróżnicowana. Na wsi mieszkało 64% wszystkich Polaków, w miastach sytuacja przedstawiała się różnie, a najbardziej polskimi miastami było Poznań, Kraków i Warszawa.
Od momentu odzyskania niepodległości stosunek władz polskich do mniejszości narodowych był określony:
* dekretami Naczelnika Państwa
* trakatatami mniejszościowymi podpisanymi przez Polskę wraz z Traktatem Wersalskim o ochronie mniejszości narodowych.
Traktat mniejszościowy upoważniał każde państwo członkowskie Ligi Narodów do mieszania się w sprawy wewnętrzne państw sygnotariuszy.
Mniejszości narodowe stały sie poważnym problemem wielu państw europejskich. Granice nowo powstałych państw nie były zgodne z podziałami etnycznymi co sprawiło, że mniejszości narodowe i granice stały sie przyczyną konfliktów w Europie Środkowo-Wschodniej.
W Polse zasady prawne regulujące status mniejszości zostały zawarte w Konstytucji narodowej z 1921r. Mimo to nie rozwiązano wielu problemów, a liczne czynniki rozpalały problemy i konflikty narodowe:
1) z Niemcami:
- brak akceptacji przez partie niemieckie granic z Polską
- liczne prowokacje ze strony niemieckiej
- działająca przeciw Polsce - NSDAP
2) z Ukraińcami:
- terrorystyczna działalność OUN (Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów) i UWO (Ukraińskiej Organizacji Wojsk). W ideologii tych organizacji duży ładunek nienawiści w stosunku do Polaków
- terroryści z UWO i OUN byli wspierani przez Rzeszą, ZSRR, Czechosłowację i Litwę
- stosowanie przez władze polskie zbiorowej odpowiedzialności za terror
3) z Żydami:
- niechętny, a nawet wrogi stosunek części ludności żydowskiej do odbudowy państwa polskiego
- wyolbrzymione żądania partii żydowskiej w zakresie autonomii galicyjskiej
- ostra walka ekonomiczna z żydowskim handlem
- sympatie Żydów do komunistów