1. Cechy gatunkowe noweli na podstawie ' Mendla Gdańskiego ' : * dotyczy najczęściej jednego wątku ( problem asymilacji Żydów ) * krótki utwór pisany prozą ( akcja trwa zaledwie przez kilka dni ) * brak szczegółowych opisów przyrody czy wątków pobocznych * bohaterami są postacie typowe ( głównym bohaterem utworu jest Żyd mieszkający w warszawskiej kamienicy wraz ze swoim wnukiem ) * pełni funkcję moralizatorską ( potępia całkowicie prześladowania Żydów, wciela w życie idee pozytywistyczne ) 2. Cechy Stanisława Wokulskiego jako romantyka : * przeżywa nieszczęśliwą miłość ( jest zakochany w Izabeli Łęckiej, która nie odwzajemnia jego uczuć ) * indywidualista ( realizuje innowacyjne pomysły np. zakłada spółkę do handlu ze Wschodem ) * patriota ( brał udział w powstaniu styczniowym, czego konsekwencją było zesłanie na Syberię ) * samotny ( arystokracja go nie akceptuje, nie znajduje zrozumienia wśród kupców, jest człowiekiem skrytym i zamkniętym w sobie ) * postać tajemnicza ( nie wiadomo jak zakończyły się jego dalsze lasy ) Cechy Stanisława Wokulskiego jako pozytywisty : * całe życie poświęca pracy ( pracuje w winiarni u Hopfera, następnie w sklepie u Mincla ; pomnaża majątek na wojnie i rozwija działalność handlową ) * realizuje ideę utylitaryzmu ; rozwijając działalność handlową tworzy nowe miejsca pracy przyczyniając się tym samym do szczęścia społeczeństwa ) * realizuje w swoim życiu hasło asymilacji mniejszości narodowych, np subiekci pracujący w jego sklepie byli pochodzenia polskiego, ale również niemieckiego ) * realizuje hasło pracy organicznej ( zakłada spółkę do handlu ze Wschodem aby połączyć interesy różnych grup społecznych - arystokracji i mieszczaństwa ) * wciela w życie ideę scjentyzmu ( docenia rangę nauki ; uczy się w Szkole Przygotowawczej oraz Głównej ; będąc na zesłaniu nawiązuje kontakty z naukowcami i prowadzi badania naukowe )
