poprawnie posługuje się terminami: wasal, senior, suzeren, lenno, system feudalny, stan, społeczeństwo stanowe, monarchia patrymonialna, hołd lenny, inwestytura, renta feudalna, giermek, kodeks rycerski • wyjaśnia zasady funkcjonowania systemu feudalneg

poprawnie posługuje się terminami: wasal, senior, suzeren, lenno, system feudalny, stan, społeczeństwo stanowe, monarchia patrymonialna, hołd lenny, inwestytura, renta feudalna, giermek, kodeks rycerski • wyjaśnia zasady funkcjonowania systemu feudalnego • określa powiązania tworzące drabinę feudalną społeczeństwa średniowiecznego • wymienia stany: rycerstwo, duchowieństwo, mieszczaństwo i chłopów • omawia pozycję prawną i majątkową stanu rycerskiego • podaje cechy charakterystyczne kultury rycerskiej • przedstawia przebieg hołdu lennego oraz pasowania na rycerza • poprawnie posługuje się terminami: lokacja, sołtys, ława, wolnizna, dwupolówka, trójpolówka, metoda wypaleniskowa, kolonizacja, prawo niemieckie, zasadźca, przywilej, owalnica, łańcuchówka, okolnica • podaje przyczyny rozwoju kolonizacji wiejskiej • wymienia wynalazki i ulepszenia w rolnictwie wprowadzone w XII–XIV w. • omawia etapy zakładania wsi na prawie niemieckim • charakteryzuje zajęcia i życie codzienne chłopów w średniowieczu • poprawnie posługuje się terminami: patrycjat, pospólstwo, plebs, rada miejska, burmistrz, ława, cech, czeladnik • wymienia warstwy społeczne w miastach średniowiecznych • tłumaczy, na czym polegała lokacja miasta na prawie magdeburskim • wyjaśnia, jakie funkcje pełniły w średniowiecznym mieście: ratusz, pręgierz, rynek, targowisko, mury, prawo magdeburskie, prawo lubeckie, patrycjat, pospólstwo, plebs, cech, gildia, burmistrz, mistrz, czeladnik • podaje elementy obronne średniowiecznego miasta • przedstawia warunki życia codziennego w średniowiecznym mieście • podaje lata soboru w Konstancji: 1414–1418 i cele jego zwołania • przedstawia dokonania postaci: Benedykta z Nursji, św. Franciszka z Asyżu, św. Dominika Guzmana • poprawnie posługuje się terminami: duchowieństwo, benedyktyni, cystersi, ruchy heretyckie, inkwizycja, zakony żebracze, klasztor, opat, niewola awiniońska, herezja, dogmat • wyjaśnia wyrażenie „benedyktyńska praca”, "ora et labora", "memento mori", zna rodzaje zakonów • wymienia średniowieczne ruchy heretyckie: waldensów i albigensów • wskazuje na mapie najpopularniejsze w średniowieczu miejsca pielgrzymek – Rzym i Santiago de Compostela • poprawnie posługuje się terminami: uniwersytet, scholastyka, sztuki wyzwolone, uniwersalizm kultury średniowiecza, Ojcowie Kościoła, asceta, turniej, tomizm, żak • przedstawia dokonania św. Tomasza z Akwinu • wyjaśnia, dlaczego kultura średniowiecza określana jest mianem uniwersalnej • omawia znaczenie łaciny w średniowiecznej Europie • wymienia średniowieczne wzorce osobowe: ascety, rycerza, władcy • poprawnie posługuje się terminami: portal, prezbiterium, transept, apsyda, addycyjność, nawa, biforium, triforium, sklepienie kolebowe i krzyżowe, szkarpa, witraż, maswerk, portal, przypora, inicjał, miniatura, Biblia pauperum, ornament, sklepienie krzyżowo-żebrowe, gwiaździste, kryształowe, pinakiel • wymienia cechy charakterystyczne dla stylu romańskiego i gotyckiego • wymienia przykładowe zabytki romańskie i gotyckie na ziemiach polskich • wyjaśnia, w jaki sposób kopiowano i ozdabiano księgi w średniowieczu