Obraz Polaków w twórczości Ignacego Krasicekiego.

Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w „Palinodii”? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów skonfrontuj ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety.

Ignacy Krasicki, wybitny autor Oświecenia napisał wiele genialnych satyr. Ukazują one wady społeczeństwa polskiego, które są niegodne prawego obywatela czy wręcz niebezpieczne dla otoczenia. Wyjątkowym i interesującym dziełem jest „Palinodia”. Autor w tej satyrze miał odwołać wcześniejsze zarzuty, poglądy, stanowisko dotyczące życia zakonników w „Monachomachii”. Stało się jednak odwrotnie, gdyż w rzeczywistości powtórzył swą krytykę, a nawet ją wzmocnił.

Krasicki krytykuje wiele wad swych rodaków. Pierwszą z nich jest demoralizacja. Zwracając się do pewnego Piotra mówiąc ”Nie szalbierzu(...),Nie zdrajco(...), Nie rozpustny(...)” tak naprawdę wytyka mu dokładnie te wady, choć z pozoru im zaprzeczał. Autor zauważa także odrzucenie honoru i wartości cnoty. „Janie zacny, coś ojców majętnych utracił” mówi satyryk wytykając mu beztroskie, puste życie, które doprowadziło do roztrwonienia majątku przodków. Satyryk zarzuca także upodobanie do warcholstwa - braku troski o kraj, a także korzystanie z pracy innych. Społeczność polska nie przeczy, iż „trunek troski goi, trunek serca orzeźwia(...)”, jednakże nadmierna lubość do trunków świadczy o rozpiciu – pijaństwie. Satyryk skrytykował także pogoń za cudzoziemską modą („Zgodziła się z wdziękami, a co niegdyś dzika, Już pieszczotom niesprzeczna i modzie przywyka.”). Krasicki nie zapomina także o haniebnym braku szacunku dla przodków mówiąc: „Stąd hojne panięta, / Co spasłe głodem ojców, na dowód wdzięczności / Śmieją się z fundatorów swojej wspaniałości”.

W „Palinodii” Krasicki krytykował postawy Polaków w różny sposób. „Oszukać to kunszt doskonały, Tyś mistrz w kunszcie, więc winne odbieraj pochwały.” – mówiąc to, satyryk stosuje ironię. Wydawać się można, że autor odwołuje zarzuty, lecz tak naprawdę je potwierdza. Kolejnym sposobem krytyki jest komizm słowny oraz wyolbrzymienie wad, postaw postaci. Krasicki stosuje pytania( „Mówić – czy umilknąć?”), a także wykrzykniki. Czytając „Przystąp Pietrze bezpiecznie, boś pochwały godny.” zauważyć można apostrofy do bohaterów.

Jest to element dialogu w monologu. Satyryk krytykuje wady, nie konkretne osoby. Bohaterowie przedstawieni w utworze są stypizowani. Wszystko przedstawione jest w sposób przewrotny. Wydźwięk utworu jest dość pesymistyczny.

W innych utworach satyrycznych tego samego autora zauważyć można, iż krytykował on te same postawy co w „Palinodii”. Rozpicie np. wytknięte jest w „Pijaństwie”(„Napiję się wódki”). Pozorny patriotyzm widzimy w satyrze „Do króla” jak i w „Świecie zepsutym”. Widoczna jest pogoń za zagraniczną modą w „Żonie modnej” - satyrze o bezdusznej, egoistycznej kosmopolitce. „Świat zepsuty”, to utwór, w którym wytykaną wadą jest brak szacunku do przeszłości i przodków. Puste życie i jego marnotrawienie można zauważyć
w satyrze „Pijaństwa” i w „Żonie modnej”.

W powyższych satyrach są również takie wady, o których w „Palinodii”, nie wspomina, np. nieuctwo szlachty w satyrze „Do króla”, brak więzi rodzinnych („Żona modna”, „Świat Zepsuty”) czy też nieposzanowanie wiary w „Świecie zepsutym”( „Wolno się na czas żenić, wolno i rozwodzić”).

Warto także dodać, że w wyżej wymienionych satyrach występują także pozytywne postaci-typy, takie jak abstynent w „Pijaństwie” czy patriota w „Świecie zepsutym”.

Ignacy Krasicki pisząc swe satyry chciał uczyć bawiąc, zmieniać społeczeństwo na lepsze. W „Palinodii” jednak jego punkt widzenia trochę się zmienił. Satyryk gorzko i poważnie stwierdza: „Po co pisać satyry?”. Doszedł do wniosku, że nie da się za wiele zmienić w obyczajowości, zacofaniu i innych wadach Polaków - ich dumy narodowej, pychy, zacofania, obłudy, czy hipokryzji.