Różne literackie wersje mitu o Narcyzie. Owidiusz „Metamorfozy” (frag.”Baśń o Narcyzie”), Maria Pawlikowska- Jasnorzewska „Narcyz”- analiza i interpretacja porównawcza

Owidiusz, a właściwie Publius Owidiusz Naso, był starożytnym poeta rzymskim. Urodził się w Sulmo w 43 r. p.n.e. Współczesna polska poetka Maria Pawlikowska- Jasnorzewska urodziła się w 1891 roku, zmarła podczas II wojny światowej w 1945 roku. Duzo pisała o miłości, przedstawiając ją w naturalny i bezpośredni sposób.

W dziele Owidiusza ? Metamorfozy? we fragmencie ?Baśń o Narcyzie? bohaterem jest tytułowy Narcyz. Artysta ukazuje go jako starożytnego myśliwca, pochylającego się nad taflą wody, w wyniku czego młodzieniec zakochuje się w sobie. W opisie wyglądu chłopca mamy do czynienia z idealizacją postaci : ? Leżąc na ziemi, dostrzega oczy swe, gwiazdę dwoistą||, i włosy godne Bachusa, godne i Apollona?. Bohater podziwia swoja piękność, jednocześnie dostrzegając, że jest to wyłącznie ?obraz łudzący oczy?. Za każdym razem, gdy Narcyz próbuje zbliżyc się do ukochanego, uściskac go, kończy się to jedynie zniknięciem odbicia w wodzie:? Ach, ileż razy [?] tylko pustkę wydobył?. Chłopiec zapłonął miłością, którą rozniecił sam, która nigdy nie miała zostać spełniona. Narcyz mógł jedynie wpatrywać się w swe odbicie lustrzane, wyrzekając się normalnego życia i codziennych zajęć. Bohater ?Baśni o Narcyzie? skazał się na wieczne cierpienie, nie mógł dotknąć swojego obiektu westchnien, miał możliwośc wyłącznie na niego patrzec :? Jeżeli dotknąć Ciebie nie mogę, || niechże mi będzie wolno przynajmniej patrzec- i cierpieć!?

Maria Pawlikowska- Jasnorzewska żyła setki lat po Owidiuszu, jednaj jej wiersz? Narcyz?, jak po samym tytule można zauważyć, jest nawiązaniem do historii nieszczęśliwego młodzieńca. Tu również bohater przygląda się w tafli wody i zachwyca się swoją urodą, co można wywnioskować z fragmentu utworu :? zapatrzony w swoja twarz młodziencza?.
Zdarzenie ma miejsce ?nad sadzawką oprawną w modre rozmaryny?. Chłopiec czuje się wyobcowany i samotny. Odczuwa brak akceptacji jego zakochania się w samym sobie. Autorka podkreśliła to pytaniem Narcyza:? Czemu mnie nie kochają i za co mnie męczą??

?Baśń o Narcyzie? Owidiusza to poemat poetycki, w którym podmiot liryczny wypowiada się w trzeciej osobie liczby pojedynczej. Autor uczucia targające Narcyzem wyraził za pomocą różnych środków stylistycznych. W całym utworze występują liczne epitety (? usta piękne?, ?twarz młodzieńcza?). Często mamy do czynienia z porównaniami (?nieruchomy jak posąg marmuru?, ?szyje białą jak kość sloniowa?). Owidiusz podkreślał przekaz wiersza metaforami, np. ?dzieli nas [..] tafla wody przejrzysta?. Emocjonalny charakter utworu akcentuje przez uzycie wielu wykrzyknień, np. ?o, nie!?, ?Pozostań ze mną okrutny!? oraz pytań retorycznych : ? Czy pamiętacie[?]-|| w swoim istnieniu odwiecznym- kogoś, co tak jak ja, kochał i cierpiał w miłości??

?Narcyz? Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej to czterowersowy wiersz, posiadający podmiot liryczny mówiący w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Utwór jest przykładem liryki roli oraz liryki wyznania. Ma on formę jednego, wielokrotnie złożonego pytania retorycznego. Poetka posłużyła się jedynie dwoma epitetami : ?modre rozmaryny? oraz ?twarz młodzieńcza?. Wiersz jest krótki, treściwy, szybko prowadzi do pointy. Z treści wyniką, iż adresatem jest nie kto inny, jak bohater liryczny.

Utwory Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej oraz Owidiusza znacznie się od siebie róznią. Przede wszystkim formą i stylem, a także sposobem przedstawienia postaci Narcyza. Dzieło poety rzymskiego w sposób metaforyczny ukazuje wady ludzkie, takie jak: pycha, zapatrzenie w siebie i upatrywanie w sobie ideału. Natomiast Maria Pawlikowska- Jasnorzewska zinterpretowała tę historię w sposób bardzo swobodny, aby ukazać wyalienowanie i samotność odrzuconego przez społeczeństwo człowieka. Różnica ta może wynikać zwłaszcza z przestrzeni czasowej dzielącej autorów, a co za tym idzie, różnego stylu literackiego.