Ad.1
• anekumena - obszary niezamieszkałe (bezludne);
• ekumena - obszary, które są stale zamieszkałe i zagospodarowane przez ludzi, zdatne do użytku;
• subekumena - obszary, które są okresowo zamieszkałe i zagospodarowane;
Ad.2.
• przyrodnicze:
- warunki klimatyczne i glebowe,
- rzeźba terenu,
- wysokość bezwzględna,
- dostęp do wody pitnej,
- eksploatacja surowców mineralnych,
• społeczno-gospodarcze:
- poziom rozwoju gospodarczego,
- poziom rozwoju rolnictwa, usług i przemysłu,
- poziom urbanizacji,
- poziom bezrobocia i liczba zatrudnienia,
- przyrost naturalny,
- zamożność społeczeństwa,
• historyczno-polityczne:
- sytuacja polityczna w kraju,
- konflikty zbrojne,
- odkrycia geograficzne,
- przepisy prawne,
Ad.3.
- wyższe ceny,
- wyższe koszty utrzymania,
- niewydolność infrastruktury,
- zatłoczone miasta, straty wynikające z dużej ilości pojazdów,
- ograniczenie możliwości prowadzenia inwestycji i własnej działalności ze względu na brak terenów temu sprzyjających,
Ad.4.
• Faza I:
- charakterystyczna dla społeczeństwa o niskim poziomie rozwoju gospodarczego,
- wysoki współczynnik urodzeń i zgonów,
- obejmuje pierwotne plemiona Amazonii oraz koczownicze ludy Afryki,
• Faza II:
- wysoki współczynnik urodzeń i powolny spadek liczby zgonów,
- rozpoczęcie eksplozji demograficznej,
- obejmuje społeczeństwa Nigru i Ugandy,
• Faza III:
- zmniejszenie liczby urodzeń i spadek liczby zgonów,
- wysoka wartość współczynnika przyrostu naturalnego, który stopniowo maleje,
- obejmuje większość państw Afryki oraz niektóre części Azji i Ameryki Południowej,
• Faza IV:
- zmniejszenie przyrostu naturalnego: niski współczynnik urodzeń i zgonów,
- obejmuje społeczeństwa krajów wysoko rozwiniętych, np. Belgię i Hiszpanię,
• Faza V:
- liczba urodzeń mniejsza od liczby zgonów,
- ujemny przyrost naturalny powodujący regres demograficzny,
- obejmuje wiele krajów Europy Środkowej i Wschodniej,
Ad.5.
• eksplozja demograficzna - dynamiczny wzrost przyrostu naturalnego, który spowodowany jest spadkiem liczby zgonów i utrzymywaniem się wysokiej liczby urodzeń,
• regres demograficzny - przewaga liczby zgonów nad liczbą urodzeń,
Ad.6.
1) eksplozja demograficzna:
• skutki pozytywne:
- odmłodzenie struktury wiekowej społeczeństwa,
- podtrzymywanie modelu rodziny wielodzietnej,
• skutki negatywne:
- ubożenie społeczeństwa,
- przeludnienie wsi i migracje do miast - rozrastanie się ośrodków miejskich i powstawanie dzielnic nędzy,
- niższy dostęp do opieki zdrowotnej czy oświaty,
- trudności z wyżywieniem, brak nakładów finansowych na rolnictwo,
- wzrost bezrobocia,
2) regres demograficzny:
• skutki pozytywne:
- lepiej rozwinięta służba zdrowia,
- niskie bezrobocie,
- większa dostępność usług i dóbr materialnych,
• skutki negatywne:
- społeczeństwo starzejące się,
- model rodziny 2+1 lub 2+0,
- niewystarczająca ilość osób młodych - zamykanie ośrodków oświatowych,
- wyższe podatki i ciężkie utrzymanie społeczeństwa w wieku poprodukcyjnym,
Ad.7.
• migracja - przemieszczenie się ludności związane ze stałą bądź czasową zmianą miejsca pobytu,
Typy migracji:
• według długości trwania:
- wahadłowa (codzienna), np. migracja ze wsi do miast z powodu pracy,
- czasowa, np. sezonowa nauka, praca,
- sezonowe,
- stałe,
• według zasięgu przestrzennego:
- wewnętrzne (na terenie kraju),
- zewnętrzne (poza granicami państwa),
• według przyczyn:
- ekonomicznych,
- zdrowotnych,
- społecznych,
- religijnych,
- ekologicznych,
- politycznych,
• według stopnia dobrowolności:
- wymuszone, np. z powodu niesprzyjających okoliczności - bezrobocia,
- przymuszone, np. z powodu deportacji,
Ad.8.
• przyczyny:
- wyższe zarobki, praca,
- większe możliwości rozwoju osobistego,
- łatwiejsze życie, dostęp do usług,
- zakładanie rodziny,
- wyższe standardy życia,
- poczucie bezpieczeństwa,
- powrót do kraju przodków,
- tolerancja religijna i etniczna,
- lepsze położenie kraju,
• konsekwencje:
- wyludnianie się państw,
- spadek bezrobocia w państwach emigracyjnych, wzrost w imigracyjnych,
- rozwój firm transportowych,
- wzrost zróżnicowania kulturowego społeczeństwa,
- wzrost zapotrzebowania na towary,
- starzenie się społeczeństwa państw emigracyjnych,
- powstawanie izolowanych dzielnic zamieszkałych przez obcokrajowców,
- wzrost napięć między ludnością napływową, a rdzenną,
- utrata kapitału ludzkiego w państwach emigracyjnych,
Ad.9.
• urbanizacja - proces rozwoju miast,
• fazy urbanizacji:
- urbanizacja wstępna - stopniowy wzrost koncentracji ludności w miastach,
- suburbanizacja (eksplozja miast) - szybki wzrost zaludnienia przedmieść i spadek liczby osób w centrach miast,
- dezurbanizacja (kryzys miasta centralnego) - odpływ ludności z dzielnic śródmiejskich na obszary oddalone od centrum miasta,
- reurbanizacja (renesans śródmieścia) - ponowny wzrost liczby ludności w centrach miast,
Ad.10.
• aglomeracja monocentryczna - dominujące państwo z otaczającymi go strefami podmiejskimi, w której skład wchodzą mniejsze miasta (satelity),
• aglomeracja policentryczna (konurbacja) - kilka miast podobnej wielkości bez ośrodka dominującego,
• megalopolis - rozległy i silnie zurbanizowany obszar łączący kilka dużych miast,
Ad.11.
• wskaźnik urbanizacji - procentowy udział mieszkańców miast w ogólnej liczbie ludności,
Ad.12.
• wady:
- hałas,
- zanieczyszczenie środowiska,
- korki uliczne,
- wzrost patologii społecznych,
- niszczenie najstarszych dzielnic,
• zalety:
- dostępność usług,
- większy luksus życia,
- wysoki rozwój gospodarczy miasta,
- większe szanse na znalezienie pracy,
Ad.13.
• szanse:
- wysoki rozwój gospodarczy,
- więcej placówek publicznych,
- wszystkie najpotrzebniejsze usługi w jednym miejscu, łatwiej dostępne,
• zagrożenia:
- niszczenie miast,
- dzielnice nędzy,
- przerost liczby ludności,
- spory spowodowane mieszaniem się środowisk,
- zanikanie miasteczek i dzielnic pozamiejskich,
