Części mowy, części zdania
Wszystkie wyrazy, ze względu na ich cechy gramatyczne i znaczeniowe można pogrupować następująco:
CZĘŚCI MOWY
Odmienne
- czasownik
- rzeczownik
- przymiotnik
- liczebnik
- zaimek
Nieodmienne
- przysłówek
- przyimek
- partykuła
- spójnik
- wykrzyknik
Zdania są zbudowane z niżej wymienionych elementów:
CZĘŚCI ZDANIA
1) Orzeczenie - nazywa czynności wykonywane przez podmiot, cechy podmiotu lub stany, którym podmiot podlega. Odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie? jakie ma cechy?
2) Podmiot - nazywa wykonawcę czynności lub nosiciela stanu czy cechy. Odpowiada na pytania: kto? co?
3) Przydawka - jest określeniem rzeczownika. Odpowiada na pytania: jaki? który? Czyj? Ile? Czego? z czego?
4) Dopełnienie - jest określeniem czasownika (niekiedy przymiotnika, przysłówka lub liczebnika). Odpowiada na pytania przypadków zależnych (wszystkich z wyjątkiem mianownika): kogo? co? czego? komu? czemu? o kim? o czym? z kim? z czym?
5) Okolicznik - jest określeniem czasownika (rzadziej przymiotnika i przysłówka).
Wyróżniamy m.in. okoliczniki:
- Czasu kiedy? od kiedy? jak długo?
- Miejsca gdzie? skąd? dokąd? którędy?
- Sposobu jak? w jaki sposób?
- Celu po co? w jakim celu?
- Przyczyny dlaczego? z jakiej przyczyny?
- Przyzwolenia pomimo czego? pomimo co?