1)
Polaryzacja ( potencjał spoczynkowy) - różnica stężeń anionów i kationów po obu stronach błony neuronu.
Depolaryzacja ( potencjał czynnościowy) - zmiana ujemnego, spoczynkowego potencjału błony neuronu, na dodatni potencjał czynnościowy.
Powstawanie impulsu nerwowego
Następuje proces depolaryzacji błony, który spowodowany jest działaniem bodźca progowego, czyli najsłabszego bodźca zdolnego wywołać stan pobudzenia w komórce. Bodziec ten powoduje otwarcie się w błonie kanałów jonowych ( jony sodu przepływają do wnętrza włókna , a jony potasu wypływają na zewnątrz). W rezultacie na zewnątrz włókna zaczyna występować nadmiar ładunków ujemnych , a we wnętrzu nadmiar ładunków dodatnich. Szybka zmiana ładunków pomiędzy powierzchnią włókna a jego wnętrzem to potencjał czynnościowy. Jest on zawsze przewodzony w jednym kierunku - od miejsca powstania w stronę zakończenia aksonu.
Potencjał czynnościowy rozprzestrzenia się wywołując depolaryzację sąsiednich fragmentów. Przesuwająca się fala depolaryzacji to impuls nerwowy.
2)
Odruch- szybka, powtarzalna i autonomiczna reakcja organizmu na bodziec napływający ze środowiska.
Łuk odruchowy- to droga jaką pokonuje impuls nerwowy od receptora do efektora.
Receptory- zakończenia nerwowe lub wyspecjalizowane narządy odbierające bodźce ze środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego.
3) Do ośrodkowego układu nerwowego należą mózgowie i rdzeń kręgowy.
Mózgowie
Jest organem nadrzędnym , stanowi 2% masy ciała człowieka. Narząd ten dzieli się na : kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie i tyłomózgowie wtórne oraz rdzeń przedłużony.
Kresomózgowie- odpowiada za większość czynności świadomych, kontroluje pracę mięśni szkieletowych, analizuje bodźce, odpowiada za zapamiętywanie i kojarzenie.
Międzymózgowie- odpowiada za czynności niezależne od woli, np. termoregulację, głód czy sytość.
Śródmózgowie- zawiera ośrodki reakcji słuchowych i wzrokowych
Tyłomózgowie wtórne ( móżdżek i most)
- móżdżek- koordynacja ruchowa, utrzymywanie napięcia mięśni
- most- przebiegają przez niego włókna nerwowe, które łączą korę mózgu z rdzeniem przedłużonym, kręgowym i móżdżkiem.
Rdzeń przedłużony - ma wpływ na ssanie, połykanie, żucie, wymioty, kaszlenie, kichanie, regulacje czynności oddechowych, regulacje ciśnienia, tempo przepływu krwi i czynności pracy serca.
Rdzeń kręgowy
Przebiega w kanale kręgowym utworzonym przez otwory w kręgach kręgosłupa. Ma od długość około 45 cm. W rdzeniu kręgowym wyróżnia się 5 części: szyjną, piersiową, lędźwiową, krzyżową i ogonową. Rdzeń kręgowy przewodzi impulsy z mózgowia do narządów wykonawczych i z powrotem oraz uczestniczy w odruchach bezwarunkowych.
Mózgowie i rdzeń kręgowy chronione są przez opony mózgowe.
4) Mechanizm przewodzenia impulsów
Przewodzenie impulsów odbywa się na zasadzie przepływu jonów przez błonę komórkową między wnętrzem neuronu a środowiskiem zewnętrznym.
1) POLARYZACJA
2) DEPOLARYZACJA
3) REPOLARYZACJA- powrót błony neuronu do stanu polaryzacji , następuje wtedy zamknięcie kanałów jonowych.
Od czego zależy szybkość przewodzenia impulsów?
W aksonach, które nie są otoczone osłonkami mielinowymi , impuls rozchodzi się stopniowo wzdłuż błony komórkowej. Osłonka mielinowa zwiększa przewodzenie impulsów nerwowych, ponieważ impuls przeskakuje między przerwami w otoczce ( węzłami).
5)
Podział odruchów:
1) BEZWARUNKOWE
- powstają przy zaangażowaniu ośrodków rdzenia kręgowego o raz ośrodków mózgowia bez udziału kory mózgu. Są typowe dla wszystkich przedstawicieli gatunku oraz dziedziczne.
Przykłady: odruchy obronne, odruchy lokomocyjne, odruchy ssania, odruchy wydzielania śliny pod wpływem pobudzenia receptorów smaku.
2) WARUNKOWE
- wykształcają się w wyniku indywidualnego doświadczenia, wymagają zaangażowania ośrodków kory mózgu, nie są dziedziczne , powstają w zależności od warunków zewnętrznych, nieutrwalane zanikają.
Przykłady: umiejętność pływania, jazda na rowerze, gra na instrumencie.
Budowa łuku odruchowego w załączniku
