Zwodnicza gra snów, jako temat litertury XVII w. Funkcje motywu snu.

W. Potocki - "Niechaj śpi pijany"
Sen w utworze Potockiego jest wynikiem zamroczenia, upojenia. Na jego straży stoi szatan, który mami ludzi złudzeniami. Każdy, kto będzie chciał wybudzić się z tego snu narazi się na niebezpieczeństwo, zostanie nazwany heretykiem. Występujący w utworze pies (symbol przyjaźni; zwierze, które ma strzec bezpieczeństwa) również jest upojony przez diabła, co znaczy, że człowiek jest bezpbronny wobec grzechu.

Z Morsztyn - "Żywot - sen i cień"
Życie człowieka zostało porównane do sny, gdyż istnienie dla Morsztyna jest błądzeniem w ciemności. Występuje tu średniowieczny motyw tańca śmierci i topos życia - teatru. Toposy te podkreślają przemijalność, kruchość ludzkiego życia.

P.Calderon de la Barca - "Życie jest snem"
Świat jest senną ułudą. Człowiek jest samotny, bezradny. Władzę nad nim sprawuje śmierć. Człowiek nie chce się obudzić, ponieważ boi się, że to, czego doświadczył okaże się tylko złudzeniem.