KRÓTKOTERMINOWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

Z punktu widzenia procesu zarządzania finansami oznacza to skupienie uwagi na problemach zarządzania kapitałem obrotowym przedsiębiorstwa
(aktywach o wysokim stopniu płynności finansowej). Ustalenie pożądanej wielkości i struktury środków obrotowych wraz z określeniem organizacyjnych ram zarządzania tymi środkami, a także możliwości ich finansowania.
Głównymi składnikami środków obrotowych (krótkoterminowych źródeł finansowania) są:
- gotówka
- pożyczki krótkoterminowe
- zbywalne papiery wartościowe
- należności
- zapasy
są to aktywa bieżące przedsiębiorstwa, które mogą być zrealizowane- zamieniane na gotówkę – w krótkim okresie czasu, zazwyczaj w ciągu roku.
Strukturę kapitału obrotowego charakteryzuje poniższy schemat:

surowców
ZAPASY produkcji w toku
wyrobów gotowych
NALEŻNOŚCI
GOTÓWKA I ZBYWALNE KRÓTKOTERMINOWE PAPIERY WARTOŚCIOWE

Środki należące do krótkoterminowych źródeł finansowania charakteryzuje:

1) krótki okres życia – zwykle mniejszy niż jeden rok,
2) szybka zmiana na inne środki – przykładem może być gotówka, która służy uzupełnieniu zapasów, które zaś wyczerpują się w miar sprzedaży następnie przekształcając się w należności, które ponownie stają się gotówka po ich uregulowaniu,
3) synchronizacja – wysokość kapitału obrotowego zależy od stopnia synchronizacji między produkcją, sprzedażą oraz spłatą należności.
Sprawne zarządzanie krótkoterminowymi źródłami finansowania
w przedsiębiorstwie jest aktualnie bardzo ważnym działaniem ze względu na konkurencję na rynku, wychodzenie przedsiębiorstw na rynki międzynarodowe
a szczególnie wysoka stopa procentowa wynikająca z inflacji. Kluczowym celem efektywnego zarządzania kapitałem obrotowym jest dostarczenie przyswajalnych reguł podejmowania decyzji finansowych, a także stworzenie ram dla stałej kontroli i oceny polityki przedsiębiorstw.

Gotówka jest jednym z kluczowych aktywów przedsiębiorstwa. Zakupy surowców, usługi marketingowe, siła robocza to wszystko musi być opłacalne. Gotówka jest również niezbędna do zapłacenia odsetek, zobowiązań podatkowych
i dywident. Głównym celem zarządzania gotówką jest zmniejszenie jej ilości w przedsiębiorstwie ,a przez to zwiększenie zyskowności gospodarczej bez ograniczenia działalności i narażenia na utratę płynności. Tak więc gospodarka gotówką oparta jest na dwóch zasadach :
- przyspieszenia obrotu należności
- opóźnienia płatności zobowiązań bez naruszania terminów.
Instrumentami służącymi zarządzaniu gotówką:
- rezerwa gotówkowa (wolne środki)
- preliminarz obrotów gotówkowych.
Pojawiające się nadwyżki co do trwałości i wielkości, które uzyskujemy możemy lokować w krótkoterminowe papiery wartościowe, lokaty o wysokiej płynności
i rentowności. Nadwyżki gotówki w kasie w ogóle nie przynoszą zysku zaś nadwyżki na bieżącym rachunku bankowym przynoszą bardzo niskie oprocentowanie.
Drugim głównym źródłem finansowania krótkoterminowego są pożyczki ,które są planowane, negocjowane nie podlegają wahaniom wraz ze zmiana sprzedaży, mają wyraźnie określone koszty. Podstawowym źródłem krótkoterminowych pożyczek są banki komercyjne.
Polityka kredytowa obejmuje dwie zależne od siebie grupy działań : przyznawanie kredytów oraz inkasowanie należności. Kształtują one strukturę całego kapitału obrotowego. Prowadzenie racjonalnej polityki kredytowej oparte jest na pięciu kwestiach:
· okresie kredytowani
· zabezpieczenia kredytowania
· miernikach zdolności kredytowej
· inkasowaniu należności
· bodźcach dla klientów płacących natychmiast gotówką.
Z powyższych kwestii wynika, że polityka kredytowa ma dwa cele. Pierwszy to,
to że uniknie się strat kredytowych, drugi zaś to, to że ma bezpośredni wpływ na sprzedaż, która może być pobudzana łagodzeniem warunków kredytowania przez przedłużenie okresu kredytu, oferowanych rabatów przy zapłacie gotówką. Należy pamiętać, że przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu kredytu, kierownictwo przedsiębiorstwa musi dokonać oceny ryzyka związanego z zapotrzebowaniem na kredyt. Kolejnym zagadnieniem jest wypracowanie w przedsiębiorstwie polityki inkasowania należności (sposobu postępowania w odniesieniu do zaległych rachunków). Można to robić poprzez ponaglenia, rozmowy telefoniczne, usługi profesjonalnych agencji ściągania należności.
Zapasy – poziom zapasów w przedsiębiorstwie zależy od wielu czynników o charakterze np.: technologicznym, rynkowym,
a także czynniki zależne od przedsiębiorstwa, które kształtuje poziom zapasów, chodzi tu głównie o organizację produkcji, zaopatrzenie oraz warunki zbytu. W zakresie zapasów, podobnie jak w stosunku do całości kapitału ma zastosowanie zasada kompromisu. Dla potrzeb ustalenia optymalnego poziomu zapasów w przedsiębiorstwie należy więc przeprowadzić analizę kosztów to znaczy rozpoznanie tych ich rodzajów i siły wpływu na wzrost zapasów oraz na spadek zapasów.
Można wyróżnić przynajmniej pięć rodzajów ponoszonych kosztów, które rosną
w miarę wzrostu nakładów na zapasy i obniżają się gdy poziom zapasów spada :
· Koszt kapitału
· Koszt magazynowania
· Koszt przeładunków
· Ubezpieczenia
· Koszt zużycia i starzenia się zapasów
Druga grupa kosztów to koszty zmieniające się odwrotnie do wielkości zapasów :
· Koszt realizacji zamówień
· Koszt utraty rabatu do wielkości zamówienia
· Koszt wyczerpania zapasów
Biorąc pod uwagę obie grupy kosztów reagujących przeciwnie na poziom zapasów można wyznaczyć punkt optymalny poziom zapasów.














K – koszty
Z – zapasy
QZ – optymalny poziom zapasów
A – koszty rosnące wraz ze wzrostem poziomu zapasów
B – koszty zmieniające się wraz ze spadkiem poziomu zapasów
C – koszty całkowite utrzymania zapasów.

Omawiane koszty zmieniają się przeciwnie do zmian wielkości zapasów, przedstawiają je dwa modele takiej wielkości zapasów, która minimalizuje całkowite koszty ich utrzymania.

1) model deterministyczny – zakłada, że popyt na wyroby danego przedsiębiorstwa oraz czas realizacji zamówienia są znane i co za tym idzie znany jest również dokładny poziom zapasów w każdym momencie. Dzięki temu można uniknąć wyczerpania zapasów, jeśli składanie zamówień jest skoordynowane
z informacją dotycząca popytu.
























2) model dwuskładnikowy – pozwala składać zamówienia za każdym razem, gdy zapasy spowodują poniżej określonego poziomu mimo, że ten model nie gwarantuje minimalizacji kosztów, jest on skuteczną zasadą postępowania w praktyce
z dwóch powodów ;
- jeżeli przedsiębiorstwo utrzymuje zapasy składające się z kilkuset pozycji w związku z czym ogromne koszty uniemożliwiłyby zastosowanie skomplikowanego modelu zapasów do każdej pozycji
- jeżeli momenty składania zamówienia zostały skoordynowane o wynik wcześniejszych doświadczeń przedsiębiorstwa, praktyczna reguła modelu dwuskładnikowego często daje rezultaty zbliżone do optymalnej polityki zapasów.


















Strategia finansowania krótkoterminowego zwykle starają się utrzymać pewną zgodność między trwałością środków, a terminem spłaty długu zaciągniętego dla ich finansowania aby w ten sposób zmniejszyć wpływ stopy procentowej na wartość przedsiębiorstwa. Dopasowanie aktywów przedsiębiorstwa i źródeł ich finansowania jest zagadnieniem złożonym. Wybór źródła o najkrótszych terminach płynności prowadzi do znacznych oszczędności, zaś dopasowanie terminów płatności minimalizuje ryzyko. W momencie kiedy długookresowe aktywa są finansowane krótkookresowymi długami (roczną pożyczką) dług ten musi być przedłużony z końcem roku. Rzadko się zdarza, że przedsiębiorstwo jest w stanie spłacić zaciągnięty dług w czasie pierwszego roku działalności. Jeśli z jakiegoś powodu bank nie zgodzi się na przedłużenie spłaty pożyczki wówczas przedsiębiorstwo może stanąć przed poważnymi problemami finansowymi. Tylko te środki obrotowe, które podlegają wahaniom w trakcie operacyjnego cyklu przedsiębiorstwa , powinny być finansowane z funduszy krótkoterminowych.
Zaletą użycia zadłużenia krótkoterminowego do finansowania środków
o krótkiej żywotności jest elastyczność takiego rozwiązania. Kredyt krótkoterminowy może być dopasowany wielkością do aktualnych potrzeb przedsiębiorstwa. Użycie zaś długoterminowego kredytu do sfinansowania środków o długiej żywotności pozwala wyeliminować ryzyko wzrostu stóp procentowych w trakcie zamierzonego działania. Pozwala to uniknąć trudności związanych z przedłużeniem pożyczki krótkoterminowej.
Reasumując źródła finansowania krótkookresowego mogą być zaliczone do jednej z dwóch kategorii ; źródła spontaniczne wykształcające się w trakcie działalności przedsiębiorstwa oraz krótkookresowe pożyczki w bankach lub innych instytucjach finansowych.


















_________________________________________________________________
Literatura:

1. A.Bury, I.Czechowska, H.Mikulski, B.Pomykalska, M.Wypych „Finansowanie Przedsiebiorstw”
2. V.Jog, C. Suszyński „ Zarządzanie Finansami Przedsiębiorstwa”