notatka o powstaniu narodowym

POWSTANIA NARODOWE a)Powstanie kościuszkowskie Wśród uchodźców z Polski byli m.in. Tadeusz Kościuszko, Książe Józef Poniatowski, Stanisław Małachowski, Hugo Kołłątaj Ignacy Potocki, którzy postanowili przygotować zbrojne powstanie, ponieważ uważali, że II rozbiór Polski jest kolejnym etapem likwidacji RP. Postanowili, więc przygotować kraj do ataku zbrojnego. Na wodza wyznaczono Tadeusza Kościuszkę, który obejmując stanowisko Najwyższego Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej 24 marca 1794 r.ogłosił w Krakowie Akt powstania(insurekcji).Kościuszko,korzystając z doświadczeń amerykańskich, zamierzał oprzeć się na regularnej armii oraz uzbrojonych chłopach i mieszczanach. Powołano wszystkich mężczyzn w wieku 18-40 lat do pospolitego ruszenia. Utworzono oddziały kosynierów złożone z chłopów z podkrakowskich wsi, uzbrojonych w kosy osadzone na sztorc. Po raz pierwszy kosynierzy wspomogły regularną armię w bitwie pod Racławicami( 4 kwietnia 1974r.).Ich atak rozstrzygnął zwycięstwo Polaków. Szczególną odwagą wykazał się chłop Wojciech Bartos. W nagrodę został mianowany oficerem i zyskał nazwisko Głowacki. Uniwersał, wydany w obozie po Połańcem miał zachęcić chłopów do udziału w walkach.Na jego mocy zniesiono poddaństwo oraz zagwarantowano nieusuwalność z użytkowanej ziemi, pod warunkiem wywiązania się z obowiązków wobec dworu. Zmniejszono też pańszczyznę na czas powstania o 25-50%, a powołanych do wojska zwolniono z jej odrabiania. Walki powstańcze toczyły się również w miastach. W stolicy na czele powstania stanął szewc Jan Kiliński(17 kwietnia 1794r.).Wraz z wojskiem doprowadził do wyzwolenia stolicy i wycofania wojsk rosyjskich. Podobny ruch w Wilnie zapoczątkował Jakub Jasiński. Władze powstańcze dokonały olbrzymiego wysiłku. Przeciwko powstańcom wystąpili Prusacy, którzy przyłączyli się do Rosjan oblegających od lipca Warszawę. Obrona stolicy trwała 2 miesiące. Na krótko poprawiła się sytuacja powstańców w stolicy, gdy w Wielkopolsce wybuchło powstanie, które zmusiło Prusaków do wycofania wojsk. Dla wsparcia powstańców w Wielkopolsce Kościuszko wysłał oddziały dowodzone przez generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Zdobył one Bydgoszcz i wkroczyły do Prus Królewskich. Poprawa sytuacji była tylko chwilowa. Do starcia polsko-rosyjskiego doszło 10 października 1794 r. pod Maciejowicami. Oddziały polskie zostały pokonane a ranny Kościuszko dostał się do niewoli.Klęska pod Maciejowicami załamała wiarę powstańców w zwycięstwo. Oddziały rosyjskie podeszły pod stolicę i 4 listopada gwałtownym szturmem zdobyły Pragę. Zmasakrowały bezbronną ludność cywilną. Władze Warszawy przerażone bezwzględnością przeciwnika,podpisały akt kapitulacji. -Klęska powstania zadecydowała o losach RP. Trzech zaborców 24 października podpisało porozumienie rozbiorowe(III rozbiór RP).. GŁÓWNE BITWY: Bitwa pod Racławicami, powstanie w Warszawie i Wilnie, powstanie w Wielkopolsce i wyprawa generała Dąbrowskiego, obrona Warszawy, bitwa pod Maciejowicami, Rzeź Pragi.

Wybrane lektury.

a...b...c... Eliza Orzeszkowa
"A...B...C" to opowiadanie zaadresowane do inteligencji, zawierające wyraźny nakaz "pracy u podstaw". Bohaterką jest młoda dziewczyna, Joanna Lipska, córka nauczyciela, mieszkająca w "wielkim mieście wielkich...