gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Antropologia filozoficzna (filozofia człowieka) − dział filozofii zajmujący się człowiekiem. Aksjologia szczegółowa teoria wartości, wchodząca w skład poszczególnych dyscyplin naukowych, dziedzina rozważań nad wartościami określonego rodzaju, np. moralnymi, estetycznymi, poznawczymi, ekonomicznymi, religijnymi Teizm (gr. θεoς theos - bóg) to wiara w istnienie Boga, bogów lub bogiń, którzy są osobami ingerującymi w losy świata, który jest ich dziełem; czuwającymi nad biegiem wydarzeń lub podtrzymującymi świat w istnieniu. Antonimem wyrazu "teizm" jest słowo "ateizm", czyli zaprzeczenie istnienia Boga/bogów. Deizm – pogląd filozoficzny uznający istnienie boga jako stwórcy wszechświata, lecz odrzucający przekonania, w myśl których bóg ma moc ingerowania w życie człowieka i kierowania światem materialnym. Według deistów, o istnieniu duchowej siły sprawczej świadczy racjonalny porządek świata materialnego. Panteizm – pogląd teologiczny i filozoficzny lub religijny utożsamiające boga ze światem, rozumianym jako przyroda. Panteizm często łączył się z ideami rozumnego rozwoju wszechświata, jedności, wieczności oraz żywości świata materialnego. Neguje istnienie Boga jako istoty rozumnej, głosi zaś przenikanie Boga we wszystkie substancje ziemskie. Światopogląd – związek trwałych i uporządkowanych wyobrażeń o świecie jako całości i o różnych fragmentach tego świata. Ideologia – swoista konkretyzacja światopoglądu. Jej podstawą jest określony światopogląd. Chociaż nie musi być tak, że z każdego światopoglądu wyrasta ideologia. Struktura jest analogiczna do struktury światopoglądu. Ideologia to społeczna forma samookreślenia się grupy, wyraz grupy do całości społeczeństwa. Jest to ocena i projekcja porządku społecznego. Światopogląd zaś obejmuje rzeczywistość w jej całokształcie (wyjaśnianie sensu życia, powstawania życia itp.). Teologia dyscyplina zajmująca się badaniem natury boskiej oraz stosunkami, jakie zachodzą pomiędzy istotą boską a światem, ze szczególnym uwzględnieniem relacji między istotą boską a ludźmi. Etyka (z gr. ἦθος ethos – "zwyczaj") – dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne.
