Pisownia "i" "ji"

Pisownia "-ji", "-i" w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku rzeczowników żeńskich zakończonych:

1) na "-ja"
a) występującym po s, z, c, mają w tych przypadkach zakończenie "-ji"
np. Rosja — Rosji, misja — misji, edukacja — edukacji, konserwacja — konserwacji, poezja — poezji, restauracja — restauracji, stacja — stacji
b) występującym po samogłoskach, mają zakończenie -i,
np. aleja — alei, epopeja — epopei.

2) na "-ia" mają zakończenie -ii lub -i. Wiąże się to z poczuciem rodzimości czy obcości wyrazu, a także z wymową postaci mianownika:

a) jeśli "-ia" występuje po spółgłoskach wargowych p, b, f, w, m, to bez względu na wymowę w wyrazach rodzimych i przyswojonych piszemy -i, natomiast w wyrazach obcych -ii,
np.:
- Słupi, głębi, hrabi, murgrabi, skrobi, ziemi;
- hemoterapii, daktyloskopii, ksenofobii, Kolumbii, filozofii, mafii, hagiografii, dystrofii, Jugosławii, szałwii, akademii, epidemii, anemii;

b) jeśli "-ia" występuje po t, d, r, l, k, g, ch (czyli w wyrazach zapożyczonych), to piszemy -ii,
np. apatii, empatii, kwestii, sympatii, Normandii, Holandii, hipochondrii, ewangelii, kalii, anomalii, autarkii, kosmologii, demagogii, hierarchii;


c) jeśli "-ia" występuje po n, to piszemy -ni w wyrazach, których zakończenie wymawiamy w mianowniku jako [-ńa], natomiast w tych wyrazach, których zakończenie wymawiamy jako [-ńja], piszemy -nii,
np.:
- dyni, jaskini, pustyni, babuni, Chyloni, Ewuni, Gdyni, Oruni, bieżni, drewutni, palarni, łaźni, palmiarni, skoczni, uczelni, wartowni, zecerni;
- aronii, dystonii, harmonii, ironii, linii, opinii, Danii, Kalifornii, Polihymnii.



UWAGA: W rzeczownikach obcego pochodzenia zakończonych na "-ja" oraz na "-ia" formy dopełniacza liczby mnogiej mają taką samą postać jak formy dopełniacza liczby pojedynczej, zarówno w mowie, jak i w pisowni, np.:
- tej teorii - tych teorii
- tej procesji - tych procesji
- tej misji - tych misji
- tej lekcji - tych lekcji
- tej komedii - tych komedii
- tej akademii - tych akademii
- tej epidemii - tych epidemii
- tej mafii - tych mafii

Dla uniknięcia możliwych niejednoznaczności wolno po spółgłoskach c, s, z, t, d, r użyć zakończenia "-yj" (lekcyj, procesyj, aluzyj, partyj, komedyj, teoryj), po wszystkich innych spółgłoskach — zakończenia "-ij" (akademij, epidemij, mafij). Zakończenie to jest już jednak dziś wyraźnie nacechowane stylistycznie jako archaiczne lub książkowe, a jego użycie bardzo ograniczone.

UWAGA: W przypadku rzeczowników używanych tylko w liczbie mnogiej potrzeba wspomnianego odróżniania nie zachodzi, toteż piszemy zawsze tych ferii, wakacji, bakalii, konwulsji.