marność jako temat często spotykany w literaturze i sztuce baroku

Topos vanitas (łac. marnośc) wywodzi się z myśli przewodniej Księgi Koheleta: Vanitas vanitatum et omnia vanitas (Marnośc nad marnościami i wszystko marnośc). Przesłaniem symboliki wanitatywnej jest uświadomienie odbiorcy, że życie jest jedynie przemijająca chwilą, że piękno, jak i cały świat, niesie w sobie nieuchronną zapowiedz śmierci. Myśl o przemijaniu lączono często ze średniowieczną sentencją memento mori (pamiętaj o śmierci). W sztuce motyw vanitas przyjmował zwykle forme alegorii - trupiej czaszki, zgaszonej świecy, klepsydry, nadgniłych owoców czy zwiędłych kwiatów. Przykładem mniej ewidentnej alegorii są instrumenty muzyczne umieszczane na obrazach. Miały one przypominac o nietrwałości doczesnego świata, jako że muzyka umiera niemal w tej samej chwili, w której powstaje. Przykłady dzieł: Philippe de Champaigne - Vanitas (1645); Taniec śmierci - malowidło z kościoła Bernardynów w Krakowie (ok.1670)