Wiecznie zielone Lasy Równikowe

WIECZNIE ZIELONE LASY RÓWNIKOWE

Wilgotny las równikowy zwany również lasem deszczowym, tropikalnym, również dżunglą. W dorzeczu Amazonki w Ameryce Południowej występuje jako selvas, co oznacza wilgotne lasy wiecznie zielone. Puszcza Równikowa stanowi około 30% powierzchni wszystkich lasów na świecie. Występuje na obszarze, gdzie przez cały rok panuje wysoka temperatura, a roczne opady deszczowe przekraczają 2000mm. Toteż ich roślinność rośnie bardzo szybko i jest bardzo bujna. Las ten to zbiorowisko roślin drzewiastych, krzewiastych, epifitów, lian, mchów, porostów, glonów oraz grzybów.
Występują one w strefie równikowej, w trzech głównych obszarach: dorzecze Amazonki i Orinoko w Ameryce Południowej, w przesmyku Ameryki Środkowej, w dorzeczu Kongo, Nigru i Zambezi (środkowa i zachodnia Afryka), częściowo na Madagaskarze. Znaczne tereny obejmują w Indonezji, Malezji i Nowej Gwinei. Ponadto występują w północno - wschodniej Australii (rys.1)

Wilgotne lasy równikowe odznaczają się dużą różnorodnością flory. Decydują o tym obfite, całoroczne opady deszczu, silne nasłonecznienie, wysoka średnia roczna temperatura powietrza, wysokie dzienne i niewielkie roczne amplitudy temperatury oraz wiele innych czynników. Nie ma tam pór roku, dlatego drzewa nie zrzucają liści. Najniższa temperatura waha się w granicach 20?C, a najwyższa wieczorem przekracza 30?C.
Ludność zamieszkała na terenach lasu prowadzi koczowniczy tryb życia, głównie jest to grupa plemion Bantu. Trudnią się oni hodowlą i rolnictwem, wypalając część lasu równikowego przygotowują miejsce pod uprawę, a kiedy teren przestaje być żyzny - przenoszą się w inny obszar lasu. Na miejscu wypalanych przez nich terenów wyrasta wtórny las równikowy, jednak nigdy nie jest on tak bujny, jak pierwotnie wiecznie zielone lasy. Innym sposobem zagospodarowania zużytych terenów jest zakładanie plantacji bananowców, trzciny cukrowej, kawy lub palm kokosowych. Roślinność tych lasów dostarcza ludziom przeróżne produkty, jak choćby cynamon, pieprz oraz goździki. Poza przyprawami, bogactwo puszczy opiera się również na szlachetnych gatunkach przemysłowo wykorzystywanego drewna: mahoń, heban, balsy i palisander. Z niektórych tropikalnych roślin uzyskuje się substancje wykorzystywane do produkcji leków. Prócz pozytywnych stron w puszczy czyha także niebezpieczeństwo. Ukąszenie muchy tse-tse, powoduje choroby, a nawet śmierć. Liczne pełzające płazy i gady nie często dadzą się zauważyć. Dużo gatunków zwierząt tutaj szczególnie bezkręgowców żyje w koronach drzew, gdzie pokarm występuje w największej obfitości. Ponadto wiele kręgowców prowadzi nocny tryb życia i dzień spędza w ukryciu. Innym powodem spotykania zwierząt w dolnych strefach lasu jest ubarwienie, które doskonale maskuje. Przeciwieństwem takich zwierząt są papugi, tukany i motyle, które przebywają wysoko, maja jaskrawe, wyraziste ubarwienie. Wiele gatunków ssaków posiada dobrze rozwinięte i chwytne ogony, umożliwiają one sprawne poruszanie się wśród gałęzi. Wśród ssaków wilgotnych puszcz równikowych jest wiele gatunków małp. Należą do nich gibony, które mogą z zaskakującą prędkością przemieszczać się między drzewami. Większe i cięższe ssaki naczelne, takie jak szympansy, goryle i orangutany, większość czasu spędzają na ziemi. Innymi ssakami dolnych partii lasu są rzadkie, spokrewnione z żyrafami okapi, żerujące w strefie podszyta w lasach środkowej Afryki, oraz gryzonie takie jak aguti i paka z Ameryki Południowej.
Lasy równikowe są zagrożone wycięciem, od kilku tysięcy lat człowiek nieustająco niszczy ten raj zieleni, wycinając i wypalając cenne źródło życia. Pomimo wypełniania pustych przestrzeni nowymi lasami, ten krajobraz nigdy nie będzie już taki sam jak wcześniej, nie będzie taki bogaty ani taki piękny. To co dostajemy od lasy ma bardzo duże znaczenie dla nas ludzi, przede wszystkim stabilizują one klimat ziemski, regulują cykle wodne, są "domem" dla największej gatunków fauny i flory na świecie, są głównymi producentami tlenu na Ziemi. Dbajmy o nasze "Zielone Płuca Ziemi", bo one dają nam życie.