Ludziom wydaje się iż znają siebie i swoje możliwości. Z dużą stanowczością mówią o sobie: "ja nigdy bym czegoś takiego nie zrobił", albo "gdybym ja był w podobnej sytuacji to na pewno...". Czy jednak pewność ta nie jest bardzo niepewna. "Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono" pisze Wisława Szymborska w "Minucie ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej". Noblistka sugeruje w ten sposób, iż człowiek tylko poddany próbie i postawiony w ekstremalnej sytuacji czerpie ze swoich zachowań prawdę o sobie. Doskonałym przykładem może tu być biblijny Hiob. Człowiek prawy i posłuszny Bogu wystawiony zostaje jednak na próbę, która ma pokazać czy jego wielka wiara nie zachwieje się o obliczu cierpienia. Z woli Boga traci on wszystkie dzieci, majątek, wreszcie traci zdrowie. Gdy przyjaciele sugeruję, iż może jest to kara wymierzona za przeszłe grzechy, Hiob odpowiada tylko: "Dobro przyjęliśmy z ręki Boga, czemu zła przyjąć nie możemy". Można zaryzykować stwierdzenie, że cierpienie nie tylko kształtuje Hioba, ale też go uszlachetnia pozwalając mu na poznanie jak wielka jest jego ufność w boże wyroki. "Człowiek zrodzony z niewiasty kruchy i bolesny ma żywot" to jedyne słowa skargi, na które pozwala sobie mieszkaniec Us. Z historii Hioba można wysnuć paralelę do II części "Dziadów" A. Mickiewicza i dwójki dzieci - Józia i Rózi, które pojawiają się w czasie wywoływania duchów. Żyły one bez trosk nigdy nie doświadczając cierpienia, przez co nie mogę teraz trafić do Nieba. Albowiem "kto nie doznał goryczy nie razu, ten nie dozna słodyczy w niebie". Proszą zatem dzieci ziarenko gorczycy, aby móc dostąpić zbawienia. Przykład człowieka postawionego w sytuacji ekstremalnej znaleźć można w "Opowiadaniach" Tadeusza Borowskiego oraz równolegle w powieści "Inny świat" Gustawa Herlinga Grudzińskiego. Mamy tam obraz człowieka który trafia do "anus mundi" (odbyt świata), którym jest niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau w przypadku Borowskiego, oraz stalinowski łagier Jercewo w przypadku Herlinga. W takich warunkach u człowieka rodzą się najbardziej zwierzęce instynkty i najbardziej pierwotne potrzeby. Mówi się nawet iż człowiek jest ludziki, tylko w ludzkich warunkach, gdyż nie ma takiej rzeczy, której by nie zrobił ze strachu lub z głodu. Otwartym pozostaje jednak pytanie, w którym momencie w człowieku wyczerpuje się cała jego wrażliwość i kiedy zwierz ludzki zaczyna dopominać się o swoje prawa. Byli wszakże tacy, których nie udało się złamać, a którzy nawet oddawali swe życie ze współwięźniów (jak o. Maksymilian Maria Kolbe). Słuszność miał chyba psalmista, który pisał, że człowieka trzeba jak metal badań w ogniu. Albo stopni się on poddany ekstremalnej temperaturze, zamieniając się w szarą i bezkształtną masę, albo zahartuje go taki zabieg i stanie się on odtąd twardy i bardziej wytrzymały. O tym jednak czy popiół po nas zostanie czy diament, musi już zdecydować życie, które z pewnością nie będzie nam prób oszczędzać. ponieważ zaproponowane przez Ciebie lektury nie są moimi ulubionymi, wybrałem własne, ale to tylko propozycja... pozdrawiam --------------- "non enim possumus quae vidimus et audivimus non loqui"
