Nabłonki - funkcje, budowa i podział
Funkcje tkanki nabłonkowej:? f.ochronna-odziela org od srodowiska zew?zabezpiecza przed utrata wody?przeprowadza wymiane gazowa?odbior bodzcow?wysciela narzady i jamy ciała
Budowa?zwarty układ kom(brak subst miedzykomorkowej)utrzymywany m.in.dzieki blonie podstawowej oraz różnego rodzaju połączeniom miedzykomórkowym?nie sa unaczynione
Tkanka nabłonkowa rozwija się z wszystkich trzech listków zarodkowych (z ekto~ endo~ i mezodermy)
BUDOWA(warstwy i ksztalt)
?jednowarstwowe[tam gdzie zachodzi przemieszcanie się subst] a)plaski b)sześcienny c)walcowate lub cylindryczne d)wielorzędowe
?wielowarstwowe[wymagana ochrona fiz lub chem]
FUNKCJE
?pokrywajaca (wielowarstwowy naskorek,nabl 1-warstwowy plaski wyscielajacy serce i naczynia krw)
?gruczolowa (wspoltworza gruczoly np. slinianki, trzustke,watrobe,gruczoly łojowe)
?zmyslowe (kubki smakowe, blona węchowa nosa, siatkowka oka,slimak w uchu wew)
Nablonek1-warstwowy PLASKI zbudowany ze splaszczonych,wielobocznych kom,których jadra umieszczone sa centralnie wystepowanie:pecherzyki plucne,wysciela naczynia krw, wspoltworzy torebki cialek nerkowych-torebki Bowmana ; nie utrudnia transportu, jest bardzo cienki, funkcje :okrywajaca, wyscielajaca, uczestniczy w wymianie gazowej
1-warstwowy SZESCIENNYkom rownoscienne, jadra umieszczone centralnie wystepowanie:kanaliki nerwowe, koncowe odc gruczolow-tam gdzie intensywnie zachodzi wchlanianie lub wydzielanie
1-warstwowy WALCOWATY wysokie kom o ksztalcie neiregularnych graniastoslupow,jadra w spodniej czesci cytoplazmy wystepowanie: przewod pokarmowyod zoladka do odbytnicy(w jelicie cienkim kom nablonka maja duza liczbe cienitkich paluszkowatych wypustek cytoplazmatycznych zwiekszajacych powierzchnie wchlaniania),jajowody(tam kom nablonka posiadaj rzeski dzieki czemu kom przemieszcza się do macicy)
1-warstwowy WIELORZEDOWY wysokie kom przypominajace powyginane graniastoslupy oraz kom nizsze o klinowatym ksztalcie, jadra umieszcone w wielu rzedach występowanie: drogi oddechowe(jama nosowa,krtan,tchawica,oskrzela). Na wolnej powierzchni kom często wystepuja rzeski,które pomagaja usuwac zanieczyszczenia (np.pylowe)
nabl WIELOWARSTWOWY PLASKI kilka warst kom,zew slaszczone,podzialy w rozrodczych warstwach nablonka umozliwiaja zluszczanie się warstw zew i stale odnawiane calego nablonka występowanie: jama ustna, przelyk, pochwa,przednia pow rogówki oka, naskorek(rogowacieje i ubumiera,tworzac elastyczna i odnawialna powloke ochronna)