Co to jest sumienie?

Sumienie - w niektórych religiach i nurtach etycznych, wewnętrzne odczucie pozwalające rozróżniać dobro i zło, a także oceniać postępowanie własne i innych ludzi. Jest to zdolność pozwalająca człowiekowi ujmować swoje czyny pod kątem moralnym i odpowiednio je oceniać. Czynnikiem decydującym w przestrzeganiu tych norm jest poczucie winy występujące w momencie uświadomienia sobie rozbieżności między własnym postępowaniem, a przyjętymi normami. Sumienie kieruje się różnymi kryteriami, zależnymi od sposobu wychowania, miejsca przebywania, otoczenia społecznego, zasad moralnych jakie te wszystkie czynniki w nas wytworzyły.
Sumienie jest siedzibą Ducha Świętego i jest jedną z trzech funkcji ducha człowieka, obok podświadomości i nadświadomości.
Popatrz "Struktura ducha człowieka"
Te trzy funkcje ducha są znacznie bardziej aktywne aniżeli człowiek zdaje sobie z tego sprawę.
Człowiek nie zdaje sobie sprawy z tego, że jest W nim duch, o ileż mniej zdaje sobie sprawę co się w jego duchu dzieje. To jest największą nędzą człowieka, że nie zdaje sobie sprawy jakie moce w nim działają i w jakim celu.
Sumienie jest źródłem uświęcenia duszy. A uświęcenie duszy jest owocem życia ascetycznego. Uświęcenie dokonuje się w procesie poznawania i akceptowania woli Bożej poprzez ścisłe stosowanie się do nauk Pana Jezusa.
Sumienie jest źródłem mądrości, ale nie przychodzi ona bezpośrednio z sumienia do duszy, ani tylko na prośbę modlitewną. Modlitwa niewątpliwie pomaga i jest konieczna, ale potrzeba współpracować z łaską Bożą, czyli przywoływać do świadomości to czego Duch Święty pragnie człowieka nauczyć.
Jest to jednak proces. Dusza musi się wyciszyć z wszelkich zakłóceń od strony ciała i świata, a to jest możliwe poprzez praktyki ascetyczne według nauk św. Jana od Krzyża.