Ameryka Południowa , Ameryka Południowa ciekawostki
Ameryka Południowa – kontynent leżący na półkuli zachodniej. Od wschodu graniczy z Oceanem Atlantyckim, a od zachodu z Oceanem Spokojnym. Powierzchnia Ameryki Południowej wynosi 17,8 mln km2. Przez Europejczyków, obie Ameryki są też nazywane Nowym Światem
Bogactwa naturalne Główne złoża: rudy żelaza, cynk i ołów, cyna, mangan, antymon, boksyty, uran, siarka, ropa naftowa, diamenty
Flora Ameryki Południowej Biomy lądowe w Ameryce Północnej i Południowej Ze względu na dość duże obszary nie naruszone przez człowieka w Ameryce Południowej można spotkać liczne gatunki flory. W dorzeczu Amazonki występuje typowy deszczowy las tropikalny. Można jednak spotkać również obszary o odmiennej roślinności: na Wyżynie Brazylijskiej - lasy monsunowe, półpustynie w Peru i Boliwii. Najczęściej spotykane rośliny użytkowe to: ziemniak, tytoń, kakaowiec, ananas.
Fauna Ameryki Południowej Świat zwierzęcy w Ameryce Południowej jest bogaty pod względem liczby i różnorodności gatunków; najbardziej typowe to: mrówkojad, tapir, małpy czepiaki i kapucynki, świnki morskie, nutrie, szynszyle, lamy, papugi, kolibry, kondory, boa dusiciele oraz anakondy, kajmany, piranie.
Republika Argentyńska
Informacje ogólne:
Język urzędowy- hiszpański
Stolica- Buenos Aires
Ustrój polityczny- republika
Głowa państwa-prezydent Nstor Kirchner
Powierzchnia- 8. na świecie
• całkowita-2 766 8901 km²
• wody śródlądowe-1,1%
Liczba ludności- 31. na świecie
• całkowita (2005)- 39 537 943
• gęstość zaludnienia- 14,3 mieszk./km²
Niepodległość- od Hiszpanii 9 lipca 1816
Waluta- peso argentyńskie (ARS) ; peso = 100 centavos
Hymn państwowy- Od, mortales
Domena internetowa- . ar
Kod telefoniczny- +54
Ciekawostki:
Argentyna:
• Pięćset lat temu terytorium dzisiejszej Argentyny zamieszkiwało ok. 300 000 Indian z różnych plemion.
• Zdecydowana większość Argentyńczyków to potomkowie imigrantów z Europy, 15% populacji to Metysi.
• Argentyna szyici się wielo kulturowością.
• 1/3 ludności mieszka w Buenos Aires.
• Wysoki poziom szkolnictwa, które jest powszechne i bezpłatne.
• Największe bogactwo Argentyny to metale szlachetne
• Nazwa pochodzi od łac. słowa ARGENTUM, co oznacza srebro, ponieważ Hiszpanie sądzili, że w Argentynie są duże złoża srebra.
• Hoduje się tam wełny i barany.
• Artykuły rolne i spożywcze stanowią ok. 3/4 argentyńskiego eksportu.
• To drugi kraj pod względem wielkości w Ameryce południowej.
• Tango to najsłynniejszy taniec w Argentynie.
• Perito Moreno znajduje się na terenie Parku Narodowego Los Glaciares (Argentyna). Spływając z gór, spada do jeziora Argentino dzieląc je na dwie części (całkowicie raz na cztery lata). W zależności od sezonu wznosi się na wysokość od 60 do 70 metrów. Swoją niezwykłą urodę zawdzięcza przede wszystkim swojemu turkusowemu kolorowi. Inną atrakcję stanowią olbrzymie wieże lodowe odrywające się wciąż od reszty lodowca i z ogromnym hukiem wpadające do Canal de los Tempanos. Perito Moreno można podziwiać jak na dłoni, ponieważ przełamuje się przez jezioro, dochodząc prawie do drugiego brzegu. Tu wybudowano liczne tarasy widokowe, skąd można obserwować jego pękanie i urywanie się lodowych ścian.
Republika Boliwijska
Informacje ogólne:
Język urzędowy - hiszpański
Stolica - La Paz
Ustrój polityczny - republika
Głowa państwa - prezydent Evo Morales
Powierzchnia - 27. na świecie
• całkowita - 1 098 580 km²
Liczba ludności - 86. na świecie
• całkowita - 8 586 443
• gęstość zaludnienia - 7,8 mieszk./km²
Niepodległość - od Hiszpanii 6 sierpnia 1825
Waluta - boliviano (BOB) ; boliviano ($B) = 100 centavos
Hymn państwowy - Bolivianos, el hado propicio
Domena internetowa - .bo
Kod telefoniczny - +591
Ciekawostki:
Boliwia:
• Tiahuanaco w Boliwii było ośrodkiem jednej z pierwszych cywilizacji andyjskich założonej przez Indian Ajnara około VIIw.
• Od 1533 do 1538r krajem władali Hiszpanie.
• Niemal 1/3 Boliwii zajmuje płaskowyż Altiplano (wyżyna Brazylijska)
• Boliwia ma 2 stolice: La Paz i Sucre. Za najważniejsza uważa się La Paz.
• La Paz to najwyżej położona stolica 3660m.
• Z kory Chinowca uzyskuje się Chininie – środek przeciwko malarii i dodatek do napojów chłodzących np. tonic.
• Liczebność mrówkojada wielkiego maleje wraz z przeznaczeniem coraz to nowych łąk na pastwiska.
Federacyjna Republika Brazylii
Informacje ogólne:
Język urzędowy - portugalski
Stolica - Braslia
Ustrój polityczny – republika federacyjna
Głowa państwa - prezydent Luiz Incio Lula da Silva
Powierzchnia - 5. na świecie
• całkowita - 8 511 965 km²
Liczba ludności - 5. na świecie
• całkowita (2003) - 181 991 737
• gęstość zaludnienia - 21,3 mieszk./km²
Niepodległość -
Waluta - real brazylijski (BRL) ; real (R$) = 100 centavos
Hymn państwowy - Hino Nacional Brasileiro
Domena internetowa - .br
Kod telefoniczny - +55
Ciekawostki:
Brazylia:
• Duża emigracja w głąb kraju w poszukiwaniu ziemi.
• Zapora Itaipu na rzece Parana granica z Paragwajem jest jedyny z największych na świecie tego typu obiektów. Tutejsza elektrownia wodna jest w stanie dostarczyć 12600 MW energii elektrycznej.
• Amazonka wije się wśród zielonej dżungli. Nazywa wywodzi się od Amazonek- kobiet wojowniczek wyst. w mitologii greckiej. Nadał ją hiszpański podróżnik który płynąc 1542r w dół rzeki został zaatakowany przez kobiety.
• Manaus- port rzeczny leży na Amazonce, chociaż leży 1600km od oceanu służy jako pory morski (jest to największy port rzeczny).
• Brazylia słynie z pięknych plaż np.: Rio de Janeiro.
• 50% Brazylijczyków ma mniej niż 25 lat.
• Kamajura- plemię indiańskie zamieszkujące na Amazonce.
Republika Chile
Informacje ogólne:
Język urzędowy - hiszpański
Stolica - Santiago de Chile
Ustrój polityczny – republika
Głowa państwa - prezydent Michelle Bachelet
Powierzchnia - 37. na świecie
• całkowita - 756 950 km²
• wody śródlądowe - 1,07%
Liczba ludności - 60. na świecie
• całkowita (2005) - 15 980 912
• gęstość zaludnienia - 20,6 mieszk./km²
Niepodległość - od Hiszpanii 18 września 1810
Waluta – peso chilijskie (CLP) ; peso chilijskie (Ch$) = 100 centavos
Hymn państwowy - Dulce Patria, recibe los votos
Domena internetowa - .cl
Kod telefoniczny - +56
Ciekawostki:
Chile:
• Obecnie 1/5 Chilijskich pracowników zatrudniana jest w rolnictwie.
• Chile ma 30 parków narodowych.
• Na morzu Valparaiso leżą należące do Chile wyspy Juan Fernandez. Tu właśnie na początku
XVIIIw rozbił się statek Aleksandra Selkira pierwozu słynnego Robinsona Crusoe w powieści
Daniela Defoe.
• Chilijskie wina są eksportowane do wszystkich krajów świata.
• 1818r Chile odzyskuje niepodległość.
• Ok. 600 tajemniczych posągów pozostawili po sobie Polinezyjczycy pierwotni mieszkańcy
wyspy Wielkanocnej, najstarsze posągi powstały przed 100 lat, wierzono, że posągi mają
magiczną moc. - RYSUNEK 7
Republika Ekwadoru
Informacje ogólne:
Język urzędowy - hiszpański
Stolica - Quito
Ustrój polityczny - republika
Głowa państwa - prezydent Alfredo Palacio
Powierzchnia - 71. na świecie
• całkowita – 283 560 km²
• wody śródlądowe - 8,8%
Liczba ludności - 63. na świecie
• całkowita (2005) - 13 363 593
• gęstość zaludnienia - 47 mieszk./km²
Niepodległość - od Hiszpanii 24 maja 1822
Waluta – dolar amerykański (USD) ; dolar USA (US$) = 100 centów
Hymn państwowy - Salve, Oh Patria
Domena internetowa - .ec
Kod telefoniczny - +593
Ciekawostki:
Ekwador:
• Na wybrzeżu oceanu Spokojnego znaczne obszary przeznacza się na hodowlę krewetek sztucznie nawadnianie, krewetki to jeden z najważniejszych ekwadorskich artykułów eksportowych.
• Dzieci ekwadorskie muszą chodzić do szkoły do 14 roku życia.
• Na ciężarówkach, które służą jako autobusy ludzie siadają również na dachu auta.
• Ponad 90% Ekwadorczyków to katolicy
Wyspy Falklandzkie/ Wyspy Malwiny
Informacje ogólne:
Język urzędowy - angielski
Stolica - Stanley
Państwo - Wielka Brytania
Głowa państwa - królowa Elżbieta II
Gubernator - gubernator Howard Pearce
Powierzchnia całkowita – 12 173 km²
Liczba ludności:
• całkowita (2003) - 2 967
• gęstość zaludnienia - 0,24 mieszk./km²
Waluta – funt falklandzki ;
funt falklandzki = 100 centów
Kooperacyjna Republika Gujany
Informacje ogólne:
Język urzędowy - angielski
Stolica - Georgetown
Ustrój polityczny – republika
Głowa państwa - prezydent Bharrat Jagdeo
Powierzchnia - 81. na świecie
• całkowita – 214 970 km²
• wody śródlądowe - 8,4%
Liczba ludności - 161. na świecie
• całkowita (2003) - 702 100
• gęstość zaludnienia - 3,2 mieszk./km²
Niepodległość - od Wielkiej Brytanii 26 maja 1966
Waluta – dolar gujański (GYD) ; dolar gujański (G$) = 100 centów
Hymn państwowy - Dear Land of Guyana, of Rivers and Palms
Domena internetowa - .gy
Kod telefoniczny - +592
Ciekawostki:
Gujana:
• Brązowy cukier nazywa się czasem Demerara od nazwy rzeki Demerara płynącej, przez gł. Region uprawy czciny cukrowej.
• Miejscowi Indianie uważają, za miejsca święte wodospady.- RYSUNEK 6
Gujana Francuska
Informacje ogólne:
Język urzędowy - francuski
Stolica - Kajenna
Państwo - Francja
Głowa państwa - prezydent Jacques Chirac
Powierzchnia:
• całkowita – 91 000 km²
• wody śródlądowe – 2%
Liczba ludności:
• całkowita (2003) - 186 917
• gęstość zaludnienia - 2 mieszk./km²
Waluta – Euro (€) ; euro = 1 cent
Republika Kolumbii
Informacje ogólne:
Język urzędowy - hiszpański
Stolica - Bogot
Ustrój polityczny – republika
Głowa państwa - prezydent Alvaro Uribe
Powierzchnia - 25. na świecie
• całkowita – 1 138 910 km²
• wody śródlądowe - 8,8%
Liczba ludności - 28. na świecie
• całkowita (2005) - 42 954 279
• gęstość zaludnienia - 37,7 mieszk./km²
Niepodległość - od Hiszpanii
• proklamowana - 20 lipca 1810
• uznana - 7 sierpnia 1819
Waluta – peso kolumbijskie (COP) ; peso kolumbijskie (Col$) = 100 centavos
Hymn państwowy - Oh Gloria inmarcesible
Domena internetowa - .co
Kod telefoniczny - +57
Ciekawostki:
Kolumbia:
• Handel kokaina to główny dochód eksportu.
• Polowa wydobycia szmaragdów przypada na Kolumbię zdarza się znaleźć ogromne ważące prawie 1,5kg. – RYSUNEK 5
• W Kolumbii SA duże plantacje kawy, a kłusownicy sprzedają skóry zwierzęce.
• Na północy, blisko morza Karaibskiego wznoszą się szczyty Sierra Nevada de Santa Marta, najwyższy szczyt Kolumbii- Cristobal Colon.
• Ponad 300 posągów znaleziono w górach w okolicach San Augustyn, pochodzą sprzed 1000 lat. – RYUNEK 1
• Wraz z zajmowaniem przez turystów coraz dłuższych odcinków morskich plaż kurczą się tereny lęgowe żółwia jadalnego.
Republika Paragwaju
Informacje ogólne:
Język urzędowy - hiszpański
Stolica - Asunción
Ustrój polityczny – republika
Głowa państwa - prezydent Nicanor Duarte Frutos
Powierzchnia - 58. na świecie
• całkowita – 406 750 km²
• wody śródlądowe - 2,3%
Liczba ludności - 101. na świecie
• całkowita (2005) - 6 347 884
• gęstość zaludnienia - 15,6 mieszk./km²
Niepodległość - od Hiszpanii 15 maja 1811
Waluta – guarani (PYG) ; guarani (G) = 100 centimos
Hymn państwowy - Paraguayos, Repblica o Muerte
Domena internetowa - .py
Kod telefoniczny - +595
Ciekawostki:
Paragwaj:
• Hiszpanie założyli stolicę Asuncion i rządzili krajem 300 lat.
• Obecnie większość Paragwajczyków to Metysi.
• Paragwaj odzyskał niepodległość w 1811r.
• W XIXw i początkach XXw Paragwaj prowadził wojny ze wszystkimi sąsiadami.
Republika Peru
Informacje ogólne:
Język urzędowy - hiszpański
Stolica - Lima
Ustrój polityczny – republika
Głowa państwa - prezydent Alejandro Toledo
Powierzchnia - 19. na świecie
• całkowita – 1 285 220 km²
• wody śródlądowe - 8,8%
Liczba ludności - 39. na świecie
• całkowita (2005) - 27 925 628
• gęstość zaludnienia - 22 mieszk./km²
Niepodległość - od Hiszpanii 28 lipca 1821
Waluta – sol (PEN) ; nuevo sol (S/.) = 100 centimos
Hymn państwowy - Somos libres, semoslo siempre
Domena internetowa - .pe
Kod telefoniczny - +51
Ciekawostki:
Peru:
• Ruiny Machu Picchu miasta Inków położonego wysoko w Andach niedaleko stolicy Cusso, hiszpańscy konkwistadorzy nigdy nie odnaleźli tego miasta i nie wiadomo dlaczego zostało ono opuszczone przez Inków. Jego ruiny odkryto w 1911r. – RYSUNEK 4
• Do parku Narodowego Huascaran należy pewna część gór andyjskich wraz z ich najwyższym szczytem.
• W Peru tradycją są tańce, połowa ludności Peru to Indianie.
• Ośnieżone szczyty Andyjskie imponują w Peru ogromem i wysokością. Najwyższy szczyt to Huascaran (6788m.n.p.m) będącym wygasłym wulkanem.
• Peru odzyskało niepodległość w 1821r. w wyniku walk koloni południowo-amerykańskich przeciwko Hiszpanii.
• W wyniku tzw. Wojny o Saletrę (1879r–1884r) Peru utraciło na rzecz Chile bogaty w saletrę odcinek wybrzeża co w znacznym stopniu obniżyło potencjał gospodarki kraju.
Republika Surinamu
Informacje ogólne:
Język urzędowy - niderlandzki
Stolica - Paramaribo
Ustrój polityczny – republika
Głowa państwa - prezydent Ronald Venetiaan
Powierzchnia - 90. na świecie
• całkowita – 163 270 km²
• wody śródlądowe - 1,1%
Liczba ludności - 70. na świecie
• całkowita (2003) - 435 449
• gęstość zaludnienia - 2,6 mieszk./km²
Niepodległość - od Holandii 25 listopada 1975
Waluta – dolar surinamski (SRD) ; gulden surinamski (Sf.) = 100 centów
Hymn państwowy - God zij met ons Suriname
Domena internetowa - .sr
Kod telefoniczny - +597
Ciekawostki:
Surinam:
• Ponad 50% ludności kraju zamieszkuje w stolicy- Paramaribo.
• Wyspa Diabelska leżąca naprzeciw nadbrzeżnego miasta Kourou była przez lata kolonią karną dla najgorszych przestępców, a teraz jest atrakcją turystyczną – RYSUNEK 3
• Papryka ostra służy do wyrobu pieprzu Cayenne noszącego nazwę od stolicy kraju. Przyprawa jest eksportowana od 200 lat.
Wschodnia Republika Urugwaju
Informacje ogólne:
Język urzędowy - hiszpański
Stolica - Montevideo
Ustrój polityczny – republika
Głowa państwa - prezydent Tabar Vazquez
Powierzchnia - 88. na świecie
• całkowita – 176 220 km²
• wody śródlądowe - 1,5%
Liczba ludności - 129. na świecie
• całkowita (2005) - 3 415 920
• gęstość zaludnienia - 19,3 mieszk./km²
Niepodległość - od Brazylii 25 sierpnia 1825
Waluta – peso urugwajskie (UYU) ; peso urugwajski
($Ur) = 100 centesimos
Hymn państwowy - Orientales, la Patria o la tumba
Domena internetowa - .uy
Kod telefoniczny - +598
Boliwariańska Republika Wenezueli
Informacje ogólne:
Język urzędowy - hiszpański
Stolica - Caracas
Ustrój polityczny – republika
Głowa państwa - prezydent Hugo Chavez
Powierzchnia - 32. na świecie
• całkowita – 912 050 km²
• wody śródlądowe – 0,3%
Liczba ludności - 45. na świecie
• całkowita (2005) - 25 375 281
• gęstość zaludnienia - 27 mieszk./km²
Niepodległość - od Hiszpanii 5 lipca 1811
Waluta – bolivar (VEB) ; bolivar (Bs) = 100 centimos
Hymn państwowy - Gloria al bravo pueblo
Domena internetowa - .ve
Kod telefoniczny - +58
Ciekawostki:
Wenezuela:
• W Caracas stolicy Wenezueli bieda sąsiaduje z bogactwem.
• Jezioro Maracaibo (zatoka morska wycięta daleko w głąb lądu) odznacza się bogatym
światem roślinnym i zwierzęcym, którego ozdobą są kolonie ibisów szkarłatnych.
• Rolnicy uprawiają swoje małe poletka kawy w żyznych dolinach Cordillera deMerida
uprawia się również kakao, kukurydzę, pochyn a kamienne murki zapobiegają spłukiwaniu i
erozji gleby, przez wody płynące z gór.
• Rzeka Caroni została przegrodzona zapora, dzięki czemu jej spiętrzone wody dostarczają
3/4 energii elektrycznej produkowanej w Wenezueli.
• W Meridzie centrum handlowego Wenezueli znajduje się najdłuższa kolejka linowa na
świecie.
• Tradycja Wenezuelska: rozrywka na Świerzym powietrzu – gra w kule (nazywa się Bolas).
Hallacas- tradycyjne danie Bożonarodzeniowe – RYSUNEK 2