"Utopia" Thomas Morus - niektóre aspekty życia w Utopii.
Opis ustroju Utopi:
Pięćdziesiątcztery miasta-prowincje wysyłają po 3 posłów do stolicy kraju. Rada złożona z posłów rządzi krajem. Nie wiadomo czy wchodzą do niej ?książęta? i czy przewodniczy jej jakiś ?król? czy ?książę? ogólnokrajowy. Wzmianki o królu Utopusie są zbyt ogólnikowe. Jest to jednak nie istotne. Jest rzeczą jasna ze w istocie swojej Utopia Republika (respublica)
jest rzeczpospolita w pełni demokratyczna, której rządy opierają się na systemie rad. Zadaniem rad jest nadzór nad produkcja, przestrzeganie praworządności i rozstrzyganie sporów.
Najmniejsza, podstawowa jednostka społeczna i polityczną (a także i produkcyjna) jest rodzina- f a m i l i a. Trzydzieści rodzin stanowi zespół z corocznie wybieranym przez siebie przewodniczącym ? s y f o g r a n t e m lub f i l a r c h e m.10 syfograntów wraz z rodzinami podlega władzy zwierzchnika, którego nazywa się p r o f i l a r c h e m.
Każde miasto z otacza je prowincja liczy 6000 rodzin. Dziesięciu syfognatów wybiera jednego członka rady miasta-prowincji, zwanej senatem miasta.
Rada ta składa się z:
- 20 członków rady- t r a n i b o r ó w. Wybierani corocznie, lecz nie zmieniają ich bez ważnego powodu. Co trzy dni traniborowie schodzą się na narady z księciem i omawiają sprawy państwowe, czasem również prywatne.
- 2 zmieniających się, co pewien czas syfognatów
- przewodniczącego, którym jest, tzw. Książę, wybierany przez wszystkich syfograntów podczas tajnego głosowania na całe życie przez syfognatów z 4 kandydatów zgłoszonych przez ludność.
Zbieranie się poza senatem i zgromadzeniem publicznym w sprawach ogólnych podlega KARZE ŚMIERCI!
Gospodarka utopijska opiera się na powszechnej, uspołecznionej produkcji. Każdy ma obowiązek pracować na roli i w rzemiośle w wymiarze 6 godzin dziennie.
Istnieje tylko Handel zagraniczny. Handel wewnętrzny został zastąpiony przez rozdział produktów. Powszechnej wspólnocie produkcji odpowiada powszechna wspólnota konsumpcji.
Dzięki upowszechnieniu zawodu rolnika i rzemieślnika przeciwieństwa miedzy wsią i miastem zostały wyrównane. Mamy tu do czynienia ze społeczeństwem bezklasowym. Istnieją ludzie niewolni ( servi), ale są to przestępcy. Zastępują oni maszyny, której utopianie jako siły wytwórczej nie znają.
W razie przeludnienia zakłada kolonie na prawie utopijskim w krajach słabo zaludnionych i nieuprawianych, za zgoda ludów je zamieszkujących, zapraszając je do wspólnoty. W razie oporu- zajmuje takie tereny siła, gdyż tylko użytkowanie roli stanowi tytuł do jej posiadania.
Wszystkie miasta w Utopii są do siebie bardzo podobne. Miedzy nimi są niewielkie odległości
Jeśli chodzi o karanie, odpowiedzialny jest za to s e n a t, jeśli przestępstwo tego wymaga. Mężowie karzą żony, a rodzice dzieci. Gdy wina jest duża karanie odbywa się publicznie.
Samo przestrzeganie praw jest łatwe, ponieważ Utopianie posiadają mało praw, które są jednak jasne i klarowne. Zawiłość i mnogość praw jest w dziele krytykowana. Dzięki temu w Utopi nie ma adwokatów. Każdy oskarżony broni się sam.
Wojna i wojskowość:
?Wojna jest dla Utopia potwornością, której odwracają się ze wstydem.?
?Sadza oni, ze najmniej chluby przynosi państwu stała wojna?.
Mimo to mężczyźni jak i kobiety są dobrymi żołnierzami oboje używają maszyn bojowych, organizują specjalne grupy bojowe przypominające tzw. komandosów. W walkach Utopianie używają okopów, twardych tarcz, oszczepów, mieczy oraz toporów. W walce biorą udział piechurzy i jazda konna. Charakterystyka działań wojennych utopian zamyka się w siedmiu podst. punktach:
1) Utopianie nie prowadzą wojen napastniczych.
2) Robią wszystko by do wojny nie dopuścić.
3) Walczą zaatakowani lub w obronie przyjaciół.
4) Oszczędzają ludzi swoich i cudzych
5) Oszczędzają kraj nieprzyjacielski
6) Nie zawierają paktów, umów.
7) Pomagają każdemu narodowi potrzebującemu pomocy.
Posługują się jednak wątpliwymi metodami:
- W pierwszym rzędzie wykorzystują najemników, najemników drugim sprzymierzeńcami, sprzymierzeńcami dopiero w ostateczności własnym wojskiem.
- Inspiracja spisków w obozie nieprzyjaciela wraz z przekupstwem i urządzaniem zamachów skrytobójczych na wrogiego monarchę czy wodza.
- Wreszcie walka przeciw stojącym na niższym poziomie cywilizacyjnym autochtonom, jeśli Ci sprzeciwiają się kolonizacji utopijskiej. ?Najsłuszniejszą jest wojna wypowiedziana takiemu narodowi, które posiada takie pustkowia i sam nie czerpie z nich zadanych korzyści, nie pozwalają jednak innych zajmować i użytkować tych obszarów, choć zgodnie z naturalnym porządkiem maja oni prawo wykorzystać je dla swego wyżywienia?.
p r a k t y k i ? n i e r y c e r s k i e?.
Metody utopian maja jednak na celu zmniejszyć szkody. Wojna jest nieromantyczna, smutna koniecznością. Należy zmniejszyć do minimum szkody wojenne stosując metody Utopia, z których są resztom bardzo dumni.
Do wojska pobierani są tylko ochotnicy. Żony, jeśli wyraża na to zgodę mogą jechać z mężami na wojnę, jeśli tego chcą. W szyku wojennym stoją obok nich. Dla mężczyzny jest haniebnym, jeśli wrócą z wojny bez żony tak samo jak dla syna powrót bez ojca.
Styl życia:
Życie codzienne utopian jest pracowite, wstrzemięźliwe, ale i wygodne. Sześć godzin pracy przedzielonych przerwa przeznaczają na produkcje, resztę na naukę i rozrywkę.
Mieszkanie, ubranie i jedzenie jest proste i skromne. Spożywają głównie chleb, soki, wodę z dodatkami np. miodem. Ponieważ i ziemia nie wszędzie urodzajna i klimat nie bardzo zdrowy wiec bronią się przeciw szkodliwym wpływom atmosferycznym przez umiarkowany sposób odżywania się. Brak przepychu jest jedna z cech Utopii. Druga jest dążenie do wygody i zdrowej rozrywki jako do naturalnego celu życia.
Stołówki, świetlice, publiczne odczyty nadają życiu Utopian charakter raczej towarzyski niż prywatny.
Całkiem nowoczesnymi pomysłami są izby dziecka z pielęgniarkami dla małych i starszych dzieci. Kładzie się nacisk na osobiste karmienie niemowląt przez matki.
Dzieci i młodzież odżywiać się mają przy stole na stojąco, bez osobnych nakryć.
Duży nacisk kładzie się na czystość życia rodzinnego. Dziewczęta do lat 18 i chłopcy 22 lat do czasu Małżeństwa, musza wstrzymać wstrzemięźliwość płciową. Nierząd jest surowo karany.
Struktura społeczna kraju i organizacja produkcji umożliwiają i wręcz wymagają posiadanie dużej ilości dzieci. Rozwód istnieje w wypadku:
- cudzołóstwa
- złego traktowania, przy czym, strona winna traci prawo zawarcia nowego małżeństwa, pozbawiona zostaje praw i nałożone zostają na nią obowiązek ciężkiej pracy przymusowej.
Małżeństwo opiera się na swobodnym wyborze. Dla uniknięcia niespodzianek narzeczeni maja możliwość obejrzeć się nago. Dzieje się to w obecności ?poważnej i uczciwej matrony? i ?zacnego męża?. Żonę powinno się wybierać nie tylko ze względu na miła aparycje, lecz również ze względu na cechy ducha. Jednak zaniedbywanie urody naturalnej uchodzi w tym kraju za dowód lenistwa, używanie zaś preparatów poprawiających urodę tj. szminki za oznakę próżności.
Są zwinni i żwawi, sił mają więcej niżby można sądzić po ich wzroście, są jednak dosyć rośli. Urodzajność gleby tak starają się zwiększyć przez doskonała uprawę, że w żadnym kraju plony nie są bogatsze ani hodowla bydła lepiej nie udaje się. Hodują konie służące tylko do jazdy wierzchem do prac rolniczych wykorzystują woły ze względu na przyrodzone im cechy. Opracowali tez technikę sztucznego wysiadywania jaj kurzych. Gromadzą zapasy drzewa i zależnie od okoliczności zwożą je do najbliższego miasta.
Tutaj też ludzie najdłużej żyją i najrzadziej podlegają chorobom. Gdy jednak zachodzi potrzeba leczenia do dyspozycji ich są szpitale. Usytuowano je obrzeżach miast, są duże by w razie zarazy mogły pomieścić wszystkich potrzebujących pomocy. Odleglejsza lokalizacja ma pomoc w separacji chorych.. Zapewniają im bezpłatną opiekę w chorobie. Gdy obywatel jest bardzo chory i nie można mu pomóc przychodzą do niego duchowni i urzędnicy i przedstawiają mu opcje wyjęcia- odważne umieranie. Jeśli chory się zgodzi ( poprzez sztuczne uśpienie lub niejedzenie) chwali się jego postępowanie jako ze odciążył społeczeństwo swoim odważnym czynem. Organizuje się mu wtedy uroczysty pogrzeb wzajemnych honorami. Co się tyczy samobójców, ich ciął nie traktuje się wzajemnych szacunkiem, wrzuca się je do bagna.
O wzajemnych stosunkach obywateli:
Ludność miasta składa się z rodzin, które powiązane są więzami krwi. Żony mieszkają u męża, lecz wnukowie i synowie pozostają w rodzinie i podlegają władzy najstarszego jej członka chyba, że z jakichś powodów np. starości nie może pełnić tej funkcji. W tym wypadku władze po nim przejmuje najbliższy mu wiekiem.
System rodzinny jest ściśle usystematyzowany. Panuje tu można rzec system patryjalchalny. Najstarszy jest głowa rodziny. Żony usługują mężom, dzieci rodzicom, młodsi starszym
Liczba rodzin w mieście wynosi 6 000. Każda rodzina musi składać się z więcej, niż 10 ale mniej niż 16 dorosłych osób. Ilości dzieci niepełnoletnich nie może być regulowana. Gdy rodzina jest za duża nadmiar dzieci zostaje odesłana do rodziny ubogiej w potomstwo. Tak samo dzieje się w stosunku do miast. Jeśli jest w nich za mało rodzin dodaje się je. Miasta podzielone są na cztery równe części. W środku każdej dzielnicy jest rynek gdzie można wszystko dostać. Ojciec każdej rodziny przychodzi tam i dostaje wszystko, czego potrzebuje on i jego rodzina. Otrzymują to bez pieniędzy ani innych form zamiennych. Jedzenie można przynosić do domu, ale nikt tak nie robi, bo nie jest to konieczne. Przy ulicach są olbrzymie gmachy stojące w równych odstępach. Do każdego jest przydzielone po 30 rodzin. Schodzą się tam na posiłki. Przy stole siedzą na zmianę starsi i młodsi. Na honorowych miejscach siedzi syfognat. Jedzenie rozpoczyna się od czytania książki z dziedziny moralnej. Obiady są krótkie, wieczerze zaś dłuższe. Przy wieczerzach jest muzyka oraz podawany jest deser.
Oświata i nauka:
W Utopii funkcjonuje system powszechnego nauczania. Możliwe jest tez zwolnienie od obowiązku pracy fizycznej jednostki szczególnie zdolne by mogły poświęcić się nauce. Najwyższe urzędy powierzane są ludziom uczonym, co wyraźnie pokazuje stosunek utopian wykształcenia i samej nauki. Interesują ich najbardziej języki, medycyna, fizyka i filozofia moralna. Charakterystyczne jest tez poszukiwanie doskonalszych metod w rolnictwie, gotowość i łatwość przyswajaniu sobie nowych wynalazków i maksymalne ich wykorzystywanie. Naukowcy utopijni maja otwarte umysły, są praktyczni i uspołecznieni. Nie mają oni jednak zamiłowania do abstrakcji, logiki formalnej i prawa.
Utopianie pobierają naukę w swoim własnym języku, który ma bogaty zasób wyrazow, mile dla ucha brzmienie i doskonale oddaje myśli.
Osiągnęli bardzo dużo w dziedzinie muzyki, dialektyki, arytmetyki i geometrii. Bardzo dobrze obeznani byli z astrologią, wróżbiarstwem i przepowiadaniem pogody, a także z zagadnieniami filozoficznymi i etycznymi.
O niewolnikach:
Utopianie pozyskują ludzi do prac i przysług szczególnie ciężkich i najprzykrzejszych na różne sposoby. Z innych krajów wykupując ludzi skazanych na śmierć przy bardzo małym nakładzie kosztów. Ich praca jest za to wydajniejsza i daje więcej zysków niż to, co zostało na nich wyłożone. Do tej grupy zaliczają się tez zbrodniarze z Utopii. Obchodzi się z nimi gorzej niż z tymi z poza wyspy, ponieważ obywatele maja do nich żal, iż stanęli przeciw swojej ojczyźnie. Niewolnikami staja się również wszyscy pojmania na wojnie, którzy czynnie brali w niej udział. Synowie niewolników są jednak wolni. Osobny rodzaj niewolników stanowią biedny wyrobnicy w średnim wieku pochodzący z poza wyspy, którzy samowolnie zgłaszają swe usługi. Z nimi postępuje się jak z obywatelami tylko, ze zleca im się cięższe prace. Jeśli chcą oni wrócić do swojego kraju mogą to zrobić, a do tego organizuje mu się rodzaj wyprawki. W ?czarnej robocie? niewolników biorą poza tym udział kierujący się wyższymi pobudkami duchowni i świeccy ochotnicy.
Rodzaje prac, jakie wykonują niewolnicy można ogólnie nazwać ?przykrymi?. Pracują w rzeźniach umieszczonych poza miastem, oczyszczając mięso, noszą je na targ oraz sprzątają zakład. Pracują również w jadłodajniach przy pracach brudzących. Gotowaniem jedzenia zajmują się kobiety.
Są w tej pracy zdania przepisane w opracowaniaz ktorego korzystałam ale wiekszosc to owoc mojej ciezkiej pracy ^^